Jeśli firma zaliczyła do przychodów określone należności, które nie zostały jej zapłacone, i w konsekwencji decyduje się sprzedać te wierzytelności na rynku, to nawet gdy otrzyma niższą cenę niż wartość nominalna, powstałą stratę może zaliczyć do kosztów podatkowych razem z należnym podatkiem od towarów i usług.
Taką uchwałę podjął wczoraj Naczelny Sąd Administracyjny w składzie siedmiu sędziów.
Sędzia Tomasz Zborzyński podkreślił, że strata dla przedsiębiorcy obejmuje wierzytelność w kwocie netto oraz przychód należny uzyskany z jej sprzedaży powiększony o VAT. Wynika to z tego, że podatek od towarów i usług musi pozostać neutralny dla przedsiębiorców.
Przyjęcie odmiennego poglądu, że tylko wartość netto wierzytelności może być wpisana do kosztów uzyskania przychodów, kłóciłaby się z praktyką obrotu należnościami na rynku. Przecież VAT jest elementem ceny sprzedawanej wierzytelności.
Tym samym stratę należy odnosić do pojęcia wierzytelności i wszystkich elementów tworzących jej cenę przy sprzedaży, a nie tzw. przychodu należnego.
Wczorajsze rozstrzygnięcie NSA ma znaczenie dla indywidualnych przedsiębiorców, spółek osobowych i spółek kapitałowych. Uchwała została bowiem podjęta jednocześnie na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.) oraz osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 74, poz. 397 z późn. zm.).
Z wnioskiem o uchwałę wystąpił prezes NSA, który uznał, że dotychczasowe orzecznictwo sądów w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów strat z odpłatnego zbycia wierzytelności uprzednio zarachowanych jako przychód należny jest niejednolite i w związku z tym postawił pytanie prawne do rozstrzygnięcia poszerzonemu składowi sędziów.
Teza, że strata z wierzytelności dotyczy całej kwoty uzyskanej ze sprzedaży wierzytelności, jest również zgodna ze stanowiskiem prokuratora generalnego.
Podkreślić jednak trzeba, że ostatnie wyroki rozstrzygające ten problem, które zapadły w NSA, były zgodne z poglądem przyjętym w uchwale (np. wyrok NSA z 31 maja 2012 r., II FSK 2272/10).
Skład orzekający wskazał, że rozliczenie przychodu ze sprzedanej wierzytelności w kwocie brutto wynika z efektywnego poniesienia kosztu przez przedsiębiorcę.
Uchwała jest wiążąca dla składów orzekających sądów administracyjnych.

ORZECZNICTWO
Uchwała NSA w składzie siedmiu sędziów z 11 czerwca 2012 r. (I FPS 3/11).