Gmina jest podatnikiem VAT, gdy realizuje czynności, które związane są z prowadzoną przez nią działalnością gospodarczą.
NSA rozpoznał sprawę, w której gmina była inwestorem projektu renowacji zabytków i budowy infrastruktury turystycznej wokół zabytku. Projekt ten był realizowany przy udziale parafii oraz innych jednostek samorządu terytorialnego na podstawie porozumienia. Gmina została wyłoniona jako lider tego projektu i jako zarejestrowany oraz czynny podatnik VAT zapytała ministra finansów, czy beneficjenci tego projektu mogą odliczyć VAT. W ocenie gminy nie można odliczyć VAT, gdyż w tym przypadku gmina nie występuje jako podatnik VAT.
Gmina uzasadniła, że nabywane towary i usługi nie były związane z wykonywaniem czynności opodatkowanych VAT. Gmina za korzystanie z efektów inwestycji nie pobiera opłat, nie osiąga przychodów, które są opodatkowane VAT. Natomiast wybudowaną infrastrukturę turystyczną, odnowione zabytki udostępni nieodpłatnie.
Minister finansów uznał, że gdy gmina przekaże nieodpłatnie partnerom projektu infrastrukturę turystyczną, to podlega opodatkowaniu VAT. Z tym nie zgodził się sąd, który rozpoznał skargę gminy.
NSA przypomniał, że warunkiem umożliwiającym skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest bezpośredni i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi. Jednak realizacja projektu od samego początku nie miała charakteru ani celu polegającego na prowadzeniu działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ustawy o VAT.
Sędzia Tomasz Kolanowski wskazał, że w tym przypadku gmina nie ma obowiązku naliczania podatku należnego ani prawa odliczenia VAT od zakupów. Wyrok jest prawomocny.
SYGN. AKT I FSK 1127/10