Przepisy o estońskim CIT dotyczące korekty wstępnej oraz dochodu z przekształcenia nie dotyczą spółki kapitałowej powstałej z przekształcenia jednoosobowej firmy nieprowadzącej ksiąg rachunkowych – wynika z odpowiedzi wiceministra finansów Artura Sobonia na poselską interpelację.

Wiceminister odniósł się do czterech wątpliwości powstałych na tle przepisów o ryczałcie od dochodów spółek, zwanym potocznie estońskim CIT (art. 28c–28t ustawy o CIT):
  • Jak powinna postąpić spółka, która wystawiła lub otrzymała fakturę korygującą w sytuacji, gdy nie doszło do błędu rachunkowego ani oczywistej omyłki, a pierwotna faktura została wystawiona jeszcze przed wyborem przez spółkę opodatkowania ryczałtem?
  • Czy odsetki wypłacane od pożyczki udzielonej spółce przez wspólników jeszcze przed wyborem przez nią estońskiego CIT należy zaliczyć do ukrytych zysków?
  • W jaki sposób spółka kapitałowa powinna stosować przepisy o korekcie wstępnej i o dochodzie z przekształcenia (art. 7aa ustawy o CIT), jeżeli sama powstała z przekształcenia jednoosobowej działalności gospodarczej, w której prowadzona była podatkowa księga przychodów i rozchodów, a nie księgi rachunkowe?
  • Jaką stawką CIT należy opodatkować dochody od rozdysponowanego dochodu z tytułu zysku netto po zakończeniu rozliczania się w formie ryczałtu od dochodów spółek? Czy decydujący jest status małego podatnika w momencie wypłaty, czy w ostatnim roku opodatkowania ryczałtem?

Faktury korygujące

W odpowiedzi wiceminister Soboń wyjaśnił, że przepisy o estońskim CIT nie modyfikują ogólnych zasad dotyczących sposobu ujmowania faktur korygujących wcześniejsze rozliczenia, w tym dotyczących okresu, za który podatnik rozliczał się na zasadach ogólnych, tj. przed przejściem na estoński CIT. Przypomniał, że podatnicy opodatkowani ryczałtem od dochodów spółek ustalają przychody i koszty podatkowe na zasadach określonych w ustawie o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 217 ze zm.). W myśl tej ustawy ewidencja korekty przychodów i kosztów w księgach rachunkowych polega co do zasady na zwiększeniu bądź zmniejszeniu odpowiednio przychodów i kosztów.

Odsetki jako ukryty zysk

Z wyjaśnień wiceministra wynika, że odsetki od pożyczki udzielonej spółce przez wspólników są dochodem z tytułu ukrytych zysków niezależnie od tego, kiedy pożyczka została jej udzielona. Zdarzeniem, z którym ustawa CIT wiąże powstanie obowiązku podatkowego, jest bowiem moment wypłaty odsetek przez spółkę, a nie moment udzielenia pożyczki spółce przez wspólników – stwierdził wiceminister.

Korekta wstępna

W odpowiedzi na trzecie pytanie wiceminister przywołał objaśnienia podatkowe ministra finansów z 23 grudnia 2021 r. Napisano w nich: „Korekta powinna mieć zastosowanie do różnic przejściowych między wynikiem finansowym a podatkowym podatnika”.
Natomiast pytanie posła dotyczyło spółki powstałej z przekształcenia jednoosobowej działalności gospodarczej. Taki indywidualny przedsiębiorca, jeżeli nie prowadzi ksiąg rachunkowych, nie ustala przychodów, kosztów oraz wyniku finansowego netto, zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości. W takiej sytuacji zatem nie wystąpią różnice przejściowe między wynikiem finansowym a podatkowym – wyjaśnił Artur Soboń.
To oznacza – jak podsumował – że przepisy o korekcie wstępnej oraz dochodzie z przekształcenia, o których mowa w art. 7aa ustawy CIT, nie mają zastosowania do spółki, która powstała z przekształcenia przedsiębiorcy (osoby fizycznej) wykonującego we własnym imieniu działalność gospodarczą, który nie był obowiązany do prowadzenia ksiąg rachunkowych, a prowadził jedynie podatkową księgę przychodów i rozchodów.

„Zamrożona” stawka

Odnosząc się do czwartej kwestii, wiceminister stwierdził, że dochód z tytułu zysku netto jest opodatkowany według stawki, o której mowa w art. 28o ustawy o CIT, właściwej w momencie ustalania dochodu z tytułu zysku netto, tj. w ostatnim roku opodatkowania ryczałtem. Wyjaśnił, że dochód, o którym mowa w art. 28m ust. 1 pkt 5 ustawy o CIT, podatnik ustala w momencie zakończenia opodatkowania ryczałtem i wykazuje go w deklaracji, o której mowa w art. 28r ust. 1 ustawy o CIT, składanej za ostatni rok opodatkowania ryczałtem.
Bartosz Głowacki, doradca podatkowy i partner w MDDP Michalik Dłuska Dziedzic i Partnerzy, potwierdza, że taka wykładnia odpowiada brzmieniu przepisów ustawy o CIT. – Należy jednak zadać sobie pytanie, czy powinny one „zamrażać” stawkę ryczałtu w odniesieniu do zysków, w stosunku do których możliwe było opodatkowanie w momencie wypłaty stawką 10 proc. – zastanawia się ekspert.
Jego zdaniem, mając na uwadze cel wprowadzenia estońskiego CIT (możliwość nieopodatkowanego obracania przez spółkę zyskami do momentu ich wypłaty), należałoby przyjąć, że zyski niewypłacone, a osiągnięte przez małego podatnika, są opodatkowane wyższą stawką ryczałtu, jeśli w roku, w którym zakończono opodatkowanie ryczałtem, spółka nie będzie już małym podatnikiem. ©℗
Odpowiedźwiceministra finansów Artura Sobonia z 2 stycznia 2023 r. na interpelację poselską nr 37738
Współpraca Katarzyna Jędrzejewska