Organy podatkowe zaliczają do przychodów podatnika korzyść majątkową uzyskaną w związku z otrzymaniem nieodpłatnych poręczeń majątkowych. Dotyczy to poręczeń otrzymanych na zabezpieczenie: kredytu, dostawy towarów lub świadczenia usług, rękojmi wykonanej pracy, a także leasingu.
Piotr Liss doradca podatkowy, partner w RSM Poland / Dziennik Gazeta Prawna
Poręczyciel przejmuje w takich sytuacjach na siebie ryzyko niewywiązania się przez podatnika ze zobowiązania. Ryzyko takie ma określoną wartość finansową, a tym samym jego nieponiesienie stanowi przychód z tytułu nieodpłatnych świadczeń – twierdzą organy.
Stoją na stanowisku, że wartość przychodu powinna zostać określona w oparciu o cenę, jaką poręczyciel stosuje w transakcjach tego typu. Jeżeli poręczyciel nie świadczy adekwatnych usług, to wartość świadczenia powinna zostać ustalona na podstawie cen rynkowych, np. w oparciu o ceny stosowane przez instytucje finansowe. Organ podatkowy może ustalić jego wartość w oparciu o taryfy stosowane przez bank, w którym podatnik ma rachunek, na podstawie ewentualnej, specjalnej oferty skierowanej do niego lub poprzez ustalenie średniej prowizji stosowanej przez instytucje finansowe udzielające poręczeń na obszarze, na którym podatnik prowadzi działalność.
W takich wypadkach wartość przychodu przyjmowana w decyzjach często sięga 2–3 proc. wartości poręczenia.
U podmiotów o stabilnej sytuacji finansowej, korzystających z indywidualnej oferty banku, możliwe jest obniżenie wartości przychodu nawet do 0,5 proc. Należy bowiem uznać, że podatnik osiągnął taką właśnie korzyść, korzystając z poręczenia wewnętrznego zamiast zewnętrznego.
Taka praktyka naliczania przychodu w sytuacji nieodpłatnych poręczeń jest szeroko akceptowana w orzecznictwie. W 2012 r. została także potwierdzona interpretacją ogólną ministra finansów.
Należy jednak zaznaczyć, że warunkiem uznania świadczenia za nieodpłatne jest brak ekwiwalentności. Jeżeli świadczenie wiąże się z wykonaniem świadczenia wzajemnego, to nie jest „nieodpłatnym świadczeniem”.
Przykładowo, podatnik, który otrzyma poręczenie majątkowe, pod warunkiem udzielenia poręczenia wzajemnego, nie uzyska przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia.