Organy podatkowe mają prawo kontrolować zobowiązania podatkowe, do czasu upływu ich przedawnienia. Zazwyczaj jest to prawie sześć lat.
Wiemy już, kiedy powstają zobowiązania podatkowe. Teraz musimy wyjaśnić, kiedy dochodzi do ich wygaśnięcia.
Zobowiązanie podatkowe wygasa w całości lub w części wskutek: zapłaty; pobrania podatku przez płatnika lub inkasenta; potrącenia; zaliczenia nadpłaty lub zaliczenia zwrotu podatku; zaniechania poboru; przeniesienia własności rzeczy lub praw majątkowych; przejęcia własności nieruchomości lub prawa majątkowego w postępowaniu egzekucyjnym; umorzenia zaległości; przedawnienia; zwolnienia z obowiązku zapłaty.

Termin rozliczenia

Samo zapłacenie należnego podatku nie spowoduje jego automatycznego wygaśnięcia. Zapłata lub inny sposób uregulowania należności podatkowych musi nastąpić w ustawowych terminach. Za termin dokonania zapłaty podatku uważa się:
• przy zapłacie gotówką - dzień wpłacenia kwoty podatku w kasie organu podatkowego lub na rachunek tego organu w banku, w placówce pocztowej, w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej albo dzień pobrania podatku przez płatnika lub inkasenta;
• w obrocie bezgotówkowym - dzień obciążenia rachunku bankowego podatnika lub rachunku podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej na podstawie polecenia przelewu.

Forma zapłaty

Zapłata podatków przez podatników prowadzących działalność gospodarczą i obowiązanych do prowadzenia księgi rachunkowej lub podatkowej księgi przychodów i rozchodów następuje w formie polecenia przelewu. Natomiast zapłata opłaty skarbowej przez przedsiębiorców może nastąpić w gotówce.
Formę rozliczeń przy zastosowaniu polecenia przelewu stosuje się również do wpłat kwot podatków pobranych przez płatników. Polecenia przelewu stosuje się: do zapłaty podatków niezwiązanych z prowadzoną działalnością gospodarczą; gdy zapłata podatku, zgodnie z przepisami prawa podatkowego, jest dokonywana papierami wartościowymi lub znakami akcyzy; do pobierania podatków przez płatników lub inkasentów.
Jeżeli na podatniku ciążą zobowiązania z różnych tytułów, dokonaną wpłatę zalicza się na poczet podatku, począwszy od zobowiązania o najwcześniejszym terminie płatności, chyba że podatnik wskaże, na poczet którego zobowiązania dokonuje wpłaty.
Gdy na podatniku ciążą zobowiązania z tytułu zaliczek na podatek, wpłatę zalicza się na poczet zaliczki, począwszy od zobowiązania o najwcześniejszym terminie płatności.
Trzeba też wiedzieć, że podstawy opodatkowania, kwoty podatków, odsetki za zwłokę, opłaty prolongacyjne, oprocentowanie nadpłat oraz wynagrodzenia przysługujące płatnikom i inkasentom zaokrągla się do pełnych złotych w ten sposób, że końcówki kwot wynoszące mniej niż 50 groszy pomija się, a końcówki kwot wynoszące 50 i więcej groszy podwyższa się do pełnych złotych.
Zaokrąglania podstaw opodatkowania i kwot podatków nie stosuje się do opłat, o których mowa w przepisach o podatkach i opłatach lokalnych.
JAK TO ZROBIĆ...
Ustalenie właściwości urzędu skarbowego po zmianie adresu
PROBLEM: Podatniczka planuje dwukrotnie przenieść siedzibę swojej firmy w trakcie roku. Czy zmiana adresu spowoduje zmianę właściwości naczelnika urzędu skarbowego do rozliczeń podatkowych?
ROZWIĄZANIE: Tak, przy zmianie adresu firmy zmieni się właściwość naczelnika urzędu skarbowego. Jednak uwaga: jeżeli w trakcie roku podatkowego lub określonego w odrębnych przepisach innego okresu rozliczeniowego nastąpi zdarzenie powodujące zmianę właściwości miejscowej organu podatkowego, organem podatkowym właściwym miejscowo za ten okres rozliczeniowy pozostaje ten organ podatkowy, który był właściwy w pierwszym dniu roku podatkowego lub okresu rozliczeniowego.
Natomiast w przypadku, gdy po zakończeniu roku podatkowego lub innego okresu rozliczeniowego nastąpi zdarzenie powodujące zmianę właściwości miejscowej organu podatkowego, organem podatkowym właściwym miejscowo w sprawach dotyczących poprzednich lat podatkowych lub innych okresów rozliczeniowych jest organ właściwy po zaistnieniu tych zdarzeń.
Co ważne, organy podatkowe właściwe w dniu wszczęcia postępowania podatkowego lub kontroli podatkowej pozostają właściwe w sprawie, której to postępowanie lub kontrola dotyczy, chociażby w trakcie postępowania lub kontroli nastąpiło zdarzenie powodujące zmianę właściwości.
SŁOWNICZEK
OBOWIĄZEK PODATKOWY to wynikająca z ustaw podatkowych nieskonkretyzowana powinność przymusowego świadczenia pieniężnego w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w tych ustawach.
ZOBOWIĄZANIE PODATKOWE to wynikające z obowiązku podatkowego zobowiązanie podatnika do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu albo gminy podatku w wysokości, w terminie oraz w miejscu określonych w przepisach prawa podatkowego.
PODATEK to publicznoprawne, nieodpłatne, przymusowe oraz bezzwrotne świadczenie pieniężne na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu lub gminy, wynikające z ustawy podatkowej.
Podstawa prawna
Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).