Kosztem podatkowym przy sprzedaży działki będą wydatki związane z jej zakupem oraz materiałów budowanych - potwierdzonych dowodami ich poniesienia w momencie ich odsprzedaży przed zakończeniem inwestycji, ponieważ pomiędzy poniesionymi kosztami a osiągnięciem przychodów istniał ścisły związek.





JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĘŁA IZBA: Podatniczka - osoba fizyczna kupiła w 2003 roku od gminy działkę niezabudowaną za 15 tys. zł bez VAT. Na tej działce zgodnie z uzyskanym zezwoleniem na budowę rozpoczęła budowę baru - pijalni piwa. Podano, że zgodnie z art. 23 ustawy o PIT nie zaliczono wydatków związanych z zakupem działki i wydatków na zakup materiałów budowlanych do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej działalności gospodarczej. Zdaniem podatniczki poniesione koszty nabycia działki, jak i materiałów budowlanych, ewidencjonowane były poza podatkową księgą przychodów i rozchodów i miały zostać rozliczone po zakończeniu budowy i przyjęciu środka trwałego do użytkowania. Wszystkie poniesione wydatki stanowiłyby koszt wytworzenia środka trwałego. Zakup gruntu - 15 tys. zł, wydatki na materiały budowlane - stanowiły kwotę 36 724,54 zł, w tym VAT 6621,26 zł.
W 2008 roku podatniczka sprzedała działkę wraz z rozpoczętą inwestycją za umowną kwotę 55 tys. zł, w tym VAT 9918,03 zł. Z chwilą sprzedaży poniesione wydatki, zgodnie z art. 22 ustawy o PIT, stały się kosztami uzyskania przychodów. Na podstawie sporządzonych zestawień faktur związanych z zakupem materiałów budowlanych i aktu notarialnego zakupu działki budowlanej podatniczka dokonała zapisu w podatkowej księdze przychodów i rozchodów: jako koszt uzyskania przychodów zaksięgowano zakup działki zgodnie z aktem notarialnym za 15 tys. zł; zakup materiałów budowlanych zgodnie z posiadanymi fakturami VAT - 30 103,28 zł; razem koszty uzyskania przychodu - 45 103,28 zł.
Jako przychód zaksięgowano wystawioną fakturę VAT zgodnie z aktem notarialnym na umowną kwotę 45 081,97 zł (brutto 55 tys. zł, w tym 22-proc. VAT 9918,03 zł). Czy prawidłowo zaksięgowano w podatkowej księdze zakup i sprzedaż działki wraz z rozpoczętą budową?
ODPOWIEDŹ IZBY: Na podstawie art. 22 ust. 1 ustawy o PIT kosztami uzyskania przychodów z poszczególnego źródła są wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy o PIT.
Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na nabycie gruntów lub prawa wieczystego użytkowania gruntów, z wyjątkiem opłat za wieczyste użytkowanie gruntów - wydatki te, zaktualizowane zgodnie z odrębnymi przepisami, pomniejszone o sumę odpisów amortyzacyjnych są jednak kosztem przy określaniu dochodu z odpłatnego zbycia rzeczy określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d), oraz gdy odpłatne zbycie rzeczy i praw jest przedmiotem działalności gospodarczej, a także w przypadku odpłatnego zbycia składników majątku związanych z działalnością gospodarczą bez względu na czas ich poniesienia.
Za wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych uważa się w razie wytworzenia we własnym zakresie koszt wytworzenia.
W omawianym przypadku podatniczka kupiła działkę, na której - zgodnie z otrzymanym zezwoleniem - rozpoczęła budowę baru. Poniosła zatem wydatki w celu wytworzenia środka trwałego we własnym zakresie. Przed zakończeniem budowy nie zakończona inwestycja została sprzedana.
Za koszt wytworzenia uważa się wartość, w cenie nabycia, zużytych do wytworzenia środków trwałych: rzeczowych składników majątku i wykorzystanych usług obcych, kosztów wynagrodzeń za prace wraz z pochodnymi i inne koszty dające się zaliczyć do wartości wytworzonych środków trwałych. Do kosztu wytworzenia nie zalicza się wartości własnej pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci, kosztów ogólnych zarządu, kosztów sprzedaży oraz pozostałych kosztów operacyjnych i kosztów operacji finansowych, w szczególności odsetek od pożyczek (kredytów) i prowizji, z wyłączeniem odsetek i prowizji naliczonych do dnia przekazania środka trwałego do używania.
Kosztem uzyskania przychodów w przedmiotowej sprawie będą wydatki związane z zakupem działki oraz materiałów budowanych - potwierdzonych dowodami ich poniesienia (tu - faktura VAT), w momencie ich odsprzedaży przed zakończeniem inwestycji, ponieważ pomiędzy poniesionymi kosztami a osiągnięciem przychodów istniał ścisły związek. Podatniczka prawidłowo dokonała zaksięgowania tych wydatków oraz przychodu z tytułu sprzedaży inwestycji w podatkowej księdze przychodów i rozchodów.
Interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 8 września 2008 r. (nr ILPB1/415-673/08-3/AG)
OPINIA
DONATA KOREŃ
konsultant w Pricewater-houseCoopers (biuro w Krakowie)
Bezsprzeczne w obecnym stanie prawnym jest, że gdyby podatniczka nie sprzedała inwestycji, nie mogłaby poniesionych w związku z nią nakładów uznać za koszty podatkowe. Zgodnie bowiem z literalnym brzmieniem art. 23 ust. 1 pkt 35 ustawy o PIT (odpowiednio art.16 ust. 1 pkt 41 ustawy o CIT) wydatki na zaniechane inwestycje nie stanowią kosztów podatkowych. Jednak w momencie sprzedaży inwestycji nastąpiło przekwalifikowanie poniesionych kosztów - wydatki na zaniechaną inwestycję stały się kosztami poniesionymi w celu uzyskania przychodu ze sprzedaży przedmiotowej inwestycji. Rozliczenia kosztów należało dokonać w momencie sprzedaży inwestycji.
Podatniczka mogłaby podatkowo rozliczyć także te wszystkie inne wydatki, które w razie ukończenia inwestycji byłyby uwzględnione w wartości początkowej środka trwałego. Tak więc do kosztów podatkowych mogłaby zaliczyć również poniesione i odpowiednio udokumentowane koszty usług obcych, naliczone odsetki i prowizje czy też koszty eksploatacyjne (o ile nie zachodziłaby przyczyna ich wyłączenia z kosztów).