Podatnik, który utworzył jednostkę lokalną głównej firmy, ma obowiązek prowadzić dwie księgi podatkowe, tj. dla firmy głównej i dla jednostki lokalnej.



JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĘŁA IZBA: Podatnik jako osoba fizyczna prowadzi działalność gospodarczą zarejestrowaną w ewidencji działalności gospodarczej pod nazwą X oraz Y (jednostka lokalna). Podatnik prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów. Jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny. Czy podatnik postępuje prawidłowo, prowadząc dwie księgi przychodów i rozchodów w związku z utworzeniem jednostki lokalnej (odrębna księga)?
ODPOWIEDŹ IZBY: Osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie wykonujące działalność gospodarczą, są zobowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów albo księgi rachunkowe, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający ustalenie dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, w tym za okres sprawozdawczy, a także uwzględnić w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacje niezbędne do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych zgodnie z przepisami art. 22a-22o ustawy o PIT.
W przypadku prowadzenia przedsiębiorstwa wielozakładowego księgi podatkowe muszą znajdować się w każdym zakładzie. Podatnik może prowadzić jedną księgę w miejscu wskazanym jako jego siedziba, pod warunkiem że w poszczególnych zakładach jest prowadzona co najmniej ewidencja sprzedaży.
Z przedsiębiorstwem wielozakładowym mamy do czynienia, jeżeli działalność prowadzona jest na podstawie kilku zespołów składników materialnych i niematerialnych, jakimi są w szczególności punkty usługowe, przeznaczone do realizacji określonych zadań gospodarczych. Jeśli zatem pozarolnicza działalność gospodarcza prowadzona jest w dwóch siedzibach, należy uznać, że podatnik prowadzi przedsiębiorstwo wielozakładowe.
Przy prowadzeniu przedsiębiorstwa wielozakładowego podatkowe księgi muszą być prowadzone w każdym zakładzie osobno. Przepisy jednak dopuszczają możliwość prowadzenia jednej podatkowej księgi, która musi się znajdować w miejscu wskazanym jako siedziba przedsiębiorstwa, pod warunkiem że w poszczególnych zakładach będzie prowadzona ewidencja sprzedaży.
Interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 7 października 2008 r. (nr IPPB1/415-827/08-2/AŻ)
OPINIA
MARCIN BIERNACKI
prezes zarządu firmy Biernacki w Krakowie
Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą na swoje imię i nazwisko są samoistnymi podatnikami podatku dochodowego, jak również podatku od towarów i usług. Prowadzenie odrębnych ksiąg przychodów i rozchodów ma sens przede wszystkim w sytuacji, gdy dana osoba fizyczna prowadzi działalność jako wspólnik w kilku spółkach osobowych. W takim przypadku każda ze spółek powinna prowadzić odrębną ewidencję księgową, na podstawie której ustalany byłby dochód dla każdego ze wspólników spółki. Odrębne księgi znajdują również zastosowanie w przypadku prowadzenia przez jedną osobę kilku zupełnie odrębnych działalności gospodarczych, np. sklep spożywczy i biuro projektowe. Natomiast, jeśli nie zachodzą takie okoliczności, a przedsiębiorca prowadzi swoją działalność po prostu w dwóch punktach, przepisy wymagają jedynie prowadzenia odrębnych ewidencji sprzedaży w każdym z punktów. Może to mieć szczególne znaczenie w przypadku sprzedaży towarów lub usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i konieczności ewidencjonowania sprzedaży za pomocą kasy rejestrującej.