Pracodawca, który chce zwiększyć efektywność pracy podwładnego, niejednokrotnie przekazuje mu różnego rodzaju benefity. To jednak dla obu stron wiąże się z obowiązkiem rozliczenia z fiskusem.
Czy pracowniczy pakiet medyczny to przychód
Szef pana Emila wykupił mu kompleksowe ubezpieczenie zdrowotne. Na jego podstawie podwładny może skorzystać zarówno z bezpłatnej, jak i częściowo odpłatnej opieki specjalistów. Ale pan Emil z niej w ogóle nie korzysta. Czy mimo to powstanie po jego stronie przychód i obowiązek zapłaty PIT?
TAK
Kilka lat temu kwestia nie była jasna, ale dziś jest już ostatecznie rozstrzygnięta. Pierwszy uczynił to Naczelny Sąd Administracyjny w dwóch uchwałach z 24 maja 2010 r. (sygn. akt II FSK 1/10) i z 24 października 2011 r. (sygn. akt II FSK 7/10). Sąd kasacyjny potwierdził w nich, że wartość pakietów medycznych wykupionych przez pracodawcę jest co do zasady przychodem zatrudnionego z nieodpłatnych świadczeń (pochodzącym ze stosunku pracy). Mówiąc prościej, trzeba od tej sumy potrącić zaliczki na podatek, a podwładny musi je rozliczyć w zeznaniu rocznym. Taką wykładnię potwierdził potem Trybunał Konstytucyjny w orzeczeniu z 8 lipca 2014 r. (sygn. akt K 7/13) dotyczącym opodatkowania nieodpłatnych świadczeń. Trybunał orzekł w nim, że PIT należy się tylko od takich świadczeń, z których pracownik skorzysta dobrowolnie, są do niego przypisane indywidualnie, uzyska on w ten sposób wymierną korzyść i zostaną one spełnione w jego interesie, a nie w interesie pracodawcy. Zdaniem TK takie warunki spełniają m.in. pracownicze pakiety medyczne. Akceptując warunki pracy na etacie, zatrudniony wyraża bowiem zgodę na przyjęcie takich świadczeń, a tym samym stają się one dodatkowym elementem jego wynagrodzenia. Nie ma więc w tym przypadku znaczenia to, czy pan Emil korzysta z usług specjalistów, lecz jedynie to, że ma taką możliwość.
Podstawa prawna
Art. 11 ust. 1, 14 ust. 2 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z 26 lipca 1991 r. (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.).
Czy firmowe rabaty naprawdę się opłacają
Pan Krzysztof pracuje w sklepie odzieżowym znanej marki. Na koniec sezonu pracodawca organizuje wyprzedaże, podczas których stali klienci mogą kupić ubrania nawet o połowę taniej. Takie same możliwości, na identycznych warunkach, mają też pracownicy. Czytelnik uważa, że nie będzie dopłacał podatku, jeśli skorzysta z oferty pracodawcy. Czy ma rację?
TAK
Co do zasady pan Krzysztof może korzystać z rabatu i nie obawiać się, że w ten sposób uzyska opodatkowany przychód. Potwierdzają to wyroki sądów administracyjnych, np. orzeczenie NSA z 30 października 2014 r (sygn. akt II FSK 2451/12). Sąd kasacyjny przyznał w nim, że akcja promocyjna kierowana do pracowników, która nie odbiega od promocji dla klientów, nie wiąże się z powstaniem przychodu. Ten powstałby, gdyby warunki odbiegały od siebie. W przypadku, który oceniał NSA, firma udzielała klientom rabatu posezonowego w wysokości 30–40 proc., a pracownikom całorocznego w wysokości 25 proc., ale tylko do pewnej kwoty. Są to upusty porównywalne, a więc nie ma mowy o przychodzie. Podobne stanowisko sąd kasacyjny zaprezentował w orzeczeniu z 9 grudnia 2011 r. (sygn. akt II FSK 1142/10). Czytelnik najprawdopodobniej będzie w takiej samej sytuacji i również uniknie podatku.
Podstawa prawna
Art. 11 ust. 1, 14 ust. 2 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z 26 lipca 1991 r. (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.).
Czy firma oszczędzi na VAT od podarunków
Pan Roman jest księgowym w dużej firmie handlowej. Szefowie postanowili za symboliczną złotówkę przekazywać podwładnym karnety na siłownię i bilety do teatru. – Czy podatek od towarów i usług będę mógł rozliczyć od tak niskiej kwoty – pyta czytelnik
NIE
Urzędnicy podatkowi są zdania, że VAT trzeba płacić od wartości rynkowej świadczeń dla pracowników. Potwierdza to np. interpretacja zmieniająca ministra finansów z 18 września 2014 r., nr PT8/033/86/539/PSG/14/RD84700. Resort finansów uznał, że do relacji pracodawca – pracownik odnosi się art. 32 ustawy o VAT. Pozwala on fiskusowi na szacowanie podstawy opodatkowania (podwyższenie do wartości rynkowej towaru lub usługi), jeśli między dwiema stronami transakcji istnieją powiązania osobowe i kapitałowe. Eksperci zgadzają się, że przepis ma zastosowanie do relacji pracodawca – pracownik, ale wskazują wiele sytuacji w których można obronić tezę, że nawet obniżona cena jest rynkową. Każdy przypadek trzeba więc oceniać indywidualnie, wydaje się jednak, że akurat firma pana Romana będzie musiała rozliczyć VAT od wyższej kwoty.
Podstawa prawna
Art. 32 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 710 ze zm.).
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-412/03 Hotel Scandic z 20 stycznia 2005 r.
Czy długopis na pożegnanie wiąże się z podatkiem
Pracownicy firmy po wielu latach postanowili z niej odejść. Niezależnie od odpraw i nagród jubileuszowych dostali z tej okazji kwiaty oraz pióra i długopisy. Czy wartość takich prezentów oznacza powstanie przychodu i obowiązek dopłaty podatku dochodowego?
NIE
Potwierdził to ostatecznie minister finansów w interpretacji zmieniającej z 29 października 2015 r., nr DD3.8222.2.376.2015.KDJ. Podkreślił w niej, że w takim przypadku w świetle wyroku TK dotyczącego opodatkowania nieodpłatnych świadczeń nie ma mowy o powstaniu przychodu. Minister odwołał się do rozważań TK, który stwierdził, że „gdyby się zdarzyło, że pracodawca rzeczywiście chce obdarować konkretnego pracownika, np. z okazji jubileuszu zatrudnienia wręcza mu zegarek, wówczas korzyść tę należałoby potraktować jako podlegającą ustawie z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn”. Nie wydaje się jednak, żeby wartość symbolicznych podarunków była opodatkowana na podstawie także tej ustawy. Przewiduje ona bowiem kwotę wolną dla darowizn otrzymanych od podatników z III grupy podatkowej (osoby obce podatnikowi) na 4902 zł. To o wiele więcej, niż są warte okolicznościowe upominki.
Podstawa prawna
Art. 11 ust. 1, 14 ust. 2 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z 26 lipca 1991 r. (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.).
Art. 9 ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 205 ze zm.).
Czy noclegi na koszt szefa są wolne od PIT
Pani Joanna jest handlowcem, pracownikiem mobilnym zatrudnionym przez firmę z Łodzi. Pracodawca jako miejsce świadczenia usług wpisał jej w umowie o pracę terytorium całego kraju. Kobieta wielokrotnie prowadzi negocjacje z klientami poza miejscem swojego zamieszkania. Jeśli się one przedłużają, to nocuje w hotelu na koszt pracodawcy. Czy jest to jej opodatkowany przychód?
NIE
W jej przypadku nie ma o tym mowy. Początkowo jednak urzędnicy byli innego zdania. Argumentowali, że kodeks pracy nie nakłada na pracodawcę obowiązku finansowania noclegu poza siedzibą firmy. Szef musi jedynie organizować pracę podwładnemu i wyposażyć go w niezbędne narzędzia i materiały. Jeśli zapewnia dodatkowe świadczenia, to w ten sposób zatrudniony uzyskuje opodatkowaną korzyść majątkową. Ostatecznie jednak wygrało inne stanowisko. Sądy kasacyjne, rzecznik praw obywatelskich, a ostatecznie też Ministerstwo Finansów (w połowie ub.r.) przyznali, że skoro prawidłowe i efektywne wykonywanie obowiązków wymaga nocowania w hotelu, to nie można mówić o powstaniu opodatkowanej korzyści majątkowej. Takie stanowisko w kontekście pracowników mobilnych jest już ugruntowane.
Inaczej byłoby, gdyby pani Joanna była np. budowlańcem, który podpisał aneks do umowy o pracę i na tej podstawie zgodził się na oddelegowanie w inny rejon Polski. W takim wypadku fiskus widzi konkretną korzyść majątkową i żąda uiszczenia podatku. Potwierdza to interpretacja zmieniająca ministra finansów z 30 maja br. (nr DD3.8222.2.62.2016.IMD). Wyjaśniono w niej, że jeśli zatrudnieni zgadzają się na przyjęcie warunków delegowania, to poniosą wszystkie związane z tym konsekwencje finansowe z własnej kieszeni. Jeśli pracodawca im tego oszczędzi, to osiągną przychód. Takie samo stanowisko jak resort finansów prezentuje też Sąd Najwyższy, co potwierdził w uchwale z 10 grudnia 2015 r. (sygn. akt III UZP 14/15). Podsumowując, w opisanej sytuacji tylko pracownicy mobilni (najczęściej handlowcy) unikną powstania przychodu i w konsekwencji PIT.
Podstawa prawna
Art. 11 ust. 1, 14 ust. 2 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z 26 lipca 1991 r. (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.).