Nieustannie pojawiają się kontrowersje w odniesieniu do regulacji dotyczących obowiązku podatkowego w przypadku usług ciągłych i powtarzalnych. Zgodnie z art. 19a ust. 3 zd. 1 ustawy o VAT świadczenie usług, dla których ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonane z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się te płatności lub rozliczenia, aż do momentu zakończenia świadczenia. To przepis podstawowy i warto zwrócić uwagę, że nie odnosi się on do usług ciągłych, ale takich, dla których strony ustaliły następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń.
Obejmuje to więc usługi o charakterze ciągłym, czyli takie, których świadczenie jest nieprzerwane (usługą taką może być np. udzielenie określonego prawa na określony czas), ale też usługi, które mogą polegać na wykonywaniu wielu kolejnych, powtarzalnych czynności w dłuższym okresie.
Do usług ciągłych ustawodawca odnosi się natomiast w drugim zdaniu art. 19 ust. 3, który przewiduje, że świadczenie wykonywane w sposób ciągły przez okres dłuższy niż rok, dla którego w danym roku nie upływają terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonane z upływem każdego roku podatkowego. Taka konstrukcja art. 19a ust. 3 ustawy sprawia, że w przypadku gdy dla danego świadczenia ustalane są przez strony następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń, ustawodawca odnosi się zarówno do świadczenia usług o charakterze ciągłym, jak i świadczenia usług wykonywanych w sposób powtarzalny, ale niekoniecznie ciągły.
Natomiast reguła określona w drugim zdaniu (czyli powstanie obowiązku podatkowego co najmniej raz w roku) dotyczy jedynie świadczeń o charakterze ciągłym, a nie powtarzalnym.
Innymi słowy, art. 19a ust. 3 w pierwszym zdaniu tworzy regułę powstawania obowiązku podatkowego zarówno dla świadczeń ciągłych, jak i świadczeń powtarzalnych, wykonywanych i rozliczanych w następujących po sobie okresach. Natomiast w zdaniu drugim tworzy regułę szczególną wyłącznie dla usług o charakterze ciągłym.
Na podstawie art. 19a ust. 4 reguły te stosuje się odpowiednio w odniesieniu do dostaw towarów. Tym samym nie tylko świadczenia o charakterze ciągłym są objęte obowiązkiem podatkowym, o którym mowa w art. 19a ust. 3 i 4 ustawy.
Tomasz Michalik doradca podatkowy i partner w MDDP Michalik Dłuska Dziedzic i Partnerzy