Organy mogą wykorzystywać nowe przepisy mające zapobiegać optymalizacji do tego, aby nie wydawać interpretacji. A to zablokuje niektóre transakcje
Chodzi o nowe rozwiązania wprowadzane do ordynacji podatkowej wraz z klauzulą przeciwko unikaniu opodatkowania. W tym tygodniu w Sejmie odbędzie się drugie czytanie projektu nowelizacji.
Zadaniem samej klauzuli jest uniemożliwienie działań zmierzających wyłącznie do uniknięcia opodatkowania. Rządowy projekt zakłada jednak również zmiany w wydawaniu interpretacji. Nowy par. 5b w art. 14b ordynacji podatkowej da organom podatkowym możliwość odmowy ich wydania, jeżeli będą miały uzasadnione przypuszczenie, że w danym przypadku może mieć zastosowanie klauzula. Przepis ten wzbudza duże kontrowersje. Wywołał nawet burzliwą dyskusję na posiedzeniu podkomisji stałej do monitorowania systemu podatkowego.
Stawki za opinię / Dziennik Gazeta Prawna
Wątpliwości co do tego zapisu wyraził m.in. przedstawiciel biura legislacyjnego, powołując się na opinie Naczelnego Sądu Administracyjnego. Wskazał, że tryb wydawania interpretacji nie powinien mieć elementów stycznych z trybem wydawania opinii zabezpieczających (które będą stwierdzać, czy w danej sytuacji klauzula ma zastosowanie, czy też nie). Wskazał też, że przepis jest sformułowany nieostro, bo nie daje jasnych przesłanek odmowy. Natomiast zgodnie z innym projektowanym przepisem interpretacja i tak nie będzie chroniła podatnika, gdy zastosowanie będzie miała klauzula.
Posłowie mieli jednak dużo więcej obaw. Wskazywali, że urzędnicy, wydając odmowę, mogą kwestionować wszystkie nietypowe transakcje – bo będą one budziły ich podejrzenie. Nie mają bowiem wystarczającej wiedzy na temat praktycznego prowadzenia biznesu. Z kolei według Grzegorza Długiego z Klubu Poselskiego Kukiz’15 wprowadzany mechanizm, przy dużym obciążeniu organów podatkowych, może być wykorzystywany w sytuacjach, gdy zabraknie czasu na wydanie interpretacji. Przypomniał też, że organy już teraz wykorzystują przepisy ordynacji, aby nie dopuścić do przedawnienia zobowiązań podatkowych – przedstawiają podatnikom zarzuty tuż przed upływem tego terminu.
– Wprowadzenie możliwości odmowy wydania interpretacji to przykład nieostrej regulacji, która rodzi niestety ryzyko, że organ będzie stosował to rozwiązanie w nieuzasadnionych przypadkach – twierdzi Michał Goj, dyrektor w dziale doradztwa podatkowego w EY.
Przypomina jednak, że nowelizowane przepisy przewidują wentyl bezpieczeństwa. Organ będzie musiał najpierw zwrócić się do ministra finansów o opinię w tej sprawie. Jednak według eksperta rozwiązanie przewidziane w art. 14b par. 5b ordynacji jest w ogóle niepotrzebne. Bo nawet wydana interpretacja nie będzie chroniła podatnika, który wykorzystuje konstrukcję do uniknięcia podatku.
Zdaniem Michała Goja podatnik zawsze powinien otrzymać interpretację. Natomiast urzędnik nie powinien być zmuszony do dopatrywania się konstrukcji podlegających klauzuli, szczególnie że musi opierać się na podanym stanie faktycznym. Według eksperta przepis może wprowadzić wiele zamieszania. – Jeżeli bowiem organ nie będzie miał podejrzeń i wyda interpretację, podatnik może mieć poczucie, że dana struktura jest bezpieczna – twierdzi ekspert. To natomiast – jego zdaniem – może wprowadzać podatnika w błąd, bo nie wyklucza to zastosowania klauzuli. Urzędnik może się też pomylić i uznać zwykłą transakcję za podejrzaną. – Wówczas podatnik nie otrzyma potrzebnej mu odpowiedzi – twierdzi ekspert. I dodaje, że w takim przypadku walka w sądzie o wydanie interpretacji nie ma sensu.
Mimo wielu argumentów, na posiedzeniu komisji przedstawiciele Ministerstwa Finansów przekonywali, że przepis jest potrzebny. Tłumaczyli, że gdy podatnik dostanie odmowę, zawsze może uzyskać opinię zabezpieczającą. Natomiast system interpretacji już teraz jest wykorzystywany do testowania dopuszczalności danych rozwiązań pod kątem unikania opodatkowania. I minister musi mieć możliwość odmowy wydania interpretacji, gdy od razu widać, że konstrukcja jest sztuczna.
Etap legislacyjny
Projekt ustawy o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 367) – w tym tygodniu Sejm rozpatrzy sprawozdania Komisji Finansów Publicznych