● Czy uproszczona ewidencja jest obowiązkowa
Nasza fundacja spełnia warunki do zastosowania uproszczeń i rezygnacji z prowadzenia ksiąg rachunkowych. Czy musimy z tego skorzystać?
Nie, możliwość rezygnacji z prowadzenia ksiąg rachunkowych jest dobrowolna. Jeśli organ upoważniony do zatwierdzania sprawozdań finansowych nie zdecyduje o skorzystaniu z tej możliwości, to taka organizacja nadal prowadzi księgi rachunkowe i sporządza sprawozdanie finansowe według zasad wynikających z ustawy o rachunkowości. Może stosować zasady ogólne, ale zaleca się wybór uproszczeń dla jednostek określonych w art. 3 ust. 1a pkt 2 ustawy o rachunkowości, czyli organizacji nieprowadzących działalności gospodarczej. Wtedy jej sprawozdanie będzie ograniczało się jedynie do porównawczej wersji rachunku zysków i strat oraz bilansu.
Podstawa prawna
Art. 3 ust. 1a pkt 2 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.).
Jak się ma uproszczona ewidencja do wymogów art. 10 ustawy o działalności pożytku publicznego?
Artykuł 10 ustawy o działalności pożytku publicznego wskazuje, że prowadzenie ewidencji przez organizacje pozarządowe wymaga rachunkowego wyodrębnienia działalności nieodpłatnej i odpłatnej pożytku publicznego w stopniu umożliwiającym określenie przychodów, kosztów i wyników każdej z tych działalności, z zastrzeżeniem przepisów o rachunkowości. Oznacza to, że organizacja, która zrezygnowała z prowadzenia ksiąg na podstawie art. 2 ust. 5 ustawy o rachunkowości, nie musi wypełniać tego obowiązku.
Zauważyć należy, że układ zestawienia przychodów i kosztów zawarty w rozporządzeniu pozwala na wyodrębnienie przychodów z działalności odpłatnej i nieodpłatnej pożytku publicznego.
Podstawa prawna
Art. 2 ust. 5 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.).
Art. 10 ustawy z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1118 ze zm.).
Rozporządzenie ministra finansów z 18 grudnia 2015 r. w sprawie prowadzenia uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów przez niektóre organizacje pozarządowe oraz stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego (Dz.U. poz. 2178).
W naszej organizacji działa wolontariusz. Jak ujmować w uproszczonej ewidencji koszty jego podróży?
Rozporządzenie w sprawie uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów wskazuje zasady dokumentowania dowodami wewnętrznym kosztów podróży służbowej wolontariusza. Aby udokumentować takie koszty, należy sporządzić dokument wewnętrzny zgodnie z par. 9 rozporządzenia, zawierający:
● imię i nazwisko,
● cel podróży i nazwę miejscowości docelowej,
● liczbę godzin i dni przebywania w podróży służbowej (data i godzina wyjazdu oraz powrotu),
● stawkę i wartość przysługujących diet.
Wprawdzie ten przepis (par. 9 ust. 3 rozporządzenia) wskazuje, że tak dokumentuje się koszty podróży służbowych pracowników. Skoro i ustawa o działalności pożytku publicznego przewiduje, iż wolontariuszom należy się zwrot kosztów podróży, a samo rozporządzenie w par. 9 ust. 2 wskazuje, że dowody wewnętrzne mogą dotyczyć kosztów diet i innych należności za czas podróży służbowej pracowników oraz wartości diet z tytułu podróży służbowych, to należy elementy wymienione w art. 9 ust. 3 rozporządzenia potraktować jako obowiązujące przy podróżach innych niż pracownicy osób, czyli np. wolontariuszy, członków zarządu niebędących pracownikami czy innych osób, którym powierzono wykonanie określonego zlecenia.
Przypomnieć należy, że zgodnie z art. 45 ust. 1 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie korzystający z pracy wolontariusza ma obowiązek pokrywać, na dotyczących pracowników zasadach określonych w odrębnych przepisach, koszty podróży służbowych i diet. Tymi odrębnymi przepisami jest rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej.
Koszty podróży będą ujmowane w kolumnie 11 albo 12 zestawienia przychodów i kosztów organizacji. Zależeć to będzie od tego, czy działania, w ramach których wolontariusz pracuje i odbywa podróże, są sfinansowane ze źródeł podlegających zwrotowi, ze źródeł wskazanych w niektórych punktach art. 17 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (CIT). Przypomnieć bowiem należy, że zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 58 ustawy o CIT nie uznaje się za koszty uzyskania przychodów wydatków i kosztów bezpośrednio sfinansowanych z dochodów (przychodów), o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 14a, 23, 24, 42, 47, 48, 52, 53 i 55 ustawy o CIT, przy czym nie wszystkie te źródła mogą wystąpić w organizacji stosującej uproszczenia. A zatem w kolumnie 12 będą ujmowane koszty podróży ponoszone w związku z działaniami finansowanymi z:
● dotacji z budżetu państwa otrzymanych na dofinansowanie przedsięwzięć realizowanych w ramach Specjalnego Przedakcesyjnego Programu na Rzecz Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich (SAPARD) (art. 17 ust. 1 pkt 14a);
● dotacji otrzymanych z budżetu państwa lub budżetu jednostki samorządu terytorialnego, z wyjątkiem dopłat do oprocentowania kredytów bankowych w zakresie określonym w odrębnych ustawach (art. 17 ust. 1 pkt 47);
● kwot otrzymanych od agencji rządowych lub agencji wykonawczych, jeżeli agencje otrzymały środki na ten cel z budżetu państwa, z wyjątkiem dopłat do oprocentowania kredytów bankowych w zakresie określonym w odrębnych ustawach (art. 17 ust. 1 pkt 48);
● płatności na realizację projektów w ramach programów finansowanych z udziałem środków europejskich, otrzymanych z Banku Gospodarstwa Krajowego, z wyłączeniem płatności otrzymanych przez wykonawców (art. 17 ust. 1 pkt 52);
● środków finansowych otrzymanych przez uczestnika projektu, jako pomoc udzielona w ramach programu finansowanego z udziałem środków europejskich, o których mowa w ustawie z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (art. 17 ust. 1 pkt 53).
Koszty podróży sfinansowane z innych źródeł będą ujmowane w kolumnie 11 jako koszty stanowiące koszty uzyskania przychodu.
Podstawa prawna
Par. 9 ust. 2 i 3 rozporządzenia ministra finansów z 18 grudnia 2015 r. w sprawie prowadzenia uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów przez niektóre organizacje pozarządowe oraz stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego (Dz.U. poz. 2178).
Art. 45 ust. 1 ustawy z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1118 ze zm.).
Rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz.U. poz. 167).
Art. 16 ust. 1 pkt 58, art. 17 ust. 1 pkt 14a, 23, 24, 42, 47, 48, 52, 53 i 55 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 851 ze zm.).