Aż 95 proc. spraw karnych skarbowych trafiających na wokandę kończy się orzeczeniem o winie sprawcy. Średnia kara grzywny za wykroczenie skarbowe wynosi 2600 zł, a za przestępstwo – 5200 zł.
Odpowiedzialność karna skarbowa / Dziennik Gazeta Prawna
Najczęściej do odpowiedzialności karnej skarbowej zostają pociągnięci prezesi firm (64 proc.). Drudzy w kolejności są wspólnicy oraz osoby prowadzące indywidualnie działalność gospodarczą (17 proc.).
Takie wnioski płyną z raportu Crido Taxand i Crido Legal – „Członkowie zarządu na celowniku organów skarbowych”. Powstał on na podstawie analizy 489 orzeczeń sądów rejonowych i okręgowych wydanych od 1 stycznia 2014 do 1 kwietnia 2015 r., a dotyczących odpowiedzialności karnej skarbowej członków zarządu i rad nadzorczych oraz innych osób odpowiedzialnych za sprawy gospodarcze podmiotu.
Najgorzej w z o.o.
W około 70 proc. przypadków do odpowiedzialności karnej zostali pociągnięci członkowie władz spółek z ograniczoną odpowiedzialnością. Nie ma znaczenia to, że osoby te odpowiadają za zaległości podatkowe spółki solidarnie z nią całym swoim majątkiem (zgodnie z art. 116 par. 1 ordynacji podatkowej). Forma prawna tej spółki (podobnie jak i spółki akcyjnej) nie wyłącza bowiem odpowiedzialności karnej skarbowej – podkreślają autorzy raportu.
Wskazują też, że ryzyko pociągnięcia do odpowiedzialności członków władz spółki z o.o. jest 50 razy większe niż u osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą jednoosobowo.
Więcej przestępstw
Z badania Crido wynika, że aż trzy czwarte wyroków dotyczy przestępstw skarbowych. Są to czyny zagrożone znacznie surowszymi karami niż w przypadku wykroczeń (26 proc.). W grę wchodzi bowiem wyższa grzywna, a nawet kara pozbawienia wolności (od 5 dni do 5 lat).
Spośród wszystkich zapadłych wyroków objętych badaniem 95 proc. kończyło się uznaniem sprawcy winnym. Jedynie 3 proc. orzeczeń skończyło się uniewinnieniem, a 2 proc. umorzeniem.
Wśród orzeczeń o winie prawie jedna trzecia dotyczyła sprawców, którzy dobrowolnie poddali się odpowiedzialności karnej. Natomiast w dwóch trzecich przypadków doszło do skazania przez sąd.
Autorzy raportu wyjaśniają, że skazani chętnie poddają się odpowiedzialności, ponieważ nie są wtedy odnotowywani w Krajowym Rejestrze Karnym, co mogłoby im znacznie utrudnić dalszą karierę zawodową.
Sankcje i kary
Co dwudziesty winny przestępstwa skarbowego zostaje skazany na karę pozbawienia wolności, przy czym dotyczy to również zawieszenia jej wykonania. Z raportu wynika, że jedną z najbardziej dolegliwych sankcji orzekł Sąd Okręgowy w Bydgoszczy. Za zaksięgowanie 160 nierzetelnych faktur skazał on właściciela firmy na 2 lata więzienia, 8 tys. zł grzywny oraz zakaz prowadzenia działalności związanej z obrotem złomem.
Jednak najczęściej stosowaną sankcją jest grzywna. Najwyższą, w wysokości 40 tys. zł wymierzył Sąd Rejonowy w Rzeszowie wiceprezesowi zarządu. Uznał go winnego zawyżeniu kosztów uzyskania przychodów na łączną kwotę 1,4 mln zł.
Natomiast najniższą karę finansową – 170 zł – wymierzył Sąd Rejonowy w Częstochowie za niezłożenie deklaracji w terminie.
Najczęstsze zarzuty
Z raportu wynika także, że najczęściej stawiany zarzut (35 proc. przypadków) dotyczył nieuiszczenia przez płatnika zaliczek na PIT. Nieco mniej (23 proc.) dotyczyło oszustw podatkowych oraz uporczywego niewpłacania podatku (16 proc.).
Rzadziej sprawcom stawiane były takie zarzuty, jak np. nierzetelne prowadzenie ksiąg (5 proc.), nieujawnienie podstawy opodatkowania (3 proc.), utrudnianie kontroli podatkowej (2 proc.).
Najczęściej popełniane czyny zabronione dotyczyły PIT (43 proc.) i VAT (33 proc.). Mniej było ich w zakresie CIT (11 proc.), akcyzy (2 proc.) oraz innych danin (11 proc.).
Skazani chętnie poddają się odpowiedzialności, bo nie są wtedy notowani w KRK