Klient, który kupił towar w sklepie, chce go zwrócić, korzystając z prawa przysługującego konsumentowi. Niestety zgubił paragon. Klient jest jednak w stanie udowodnić zakup towaru właśnie w tym sklepie, gdyż zapłacił przelewem. Czy można dokonać korekty obrotu mimo braku paragonu?
Rafał Styczyński, doradca podatkowy / Dziennik Gazeta Prawna
Podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych muszą prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.
Dane nie do zmiany
Pamięć fiskalną kasy rejestrującej stanowi urządzenie umożliwiające trwały jednokrotny zapis danych dopuszczonych programem pracy kasy bez możliwości ich likwidacji oraz wielokrotny odczyt tych danych, które są nieusuwalne bez zniszczenia samego urządzenia. Zatem kasa rejestrująca, w szczególności pamięć fiskalna kasy, zostały skonstruowane w sposób uniemożliwiający jakąkolwiek ingerencję podatnika w zapisane dane.
W związku z powyższym dane raz wprowadzone do kasy (transakcja zakończona wydrukowaniem paragonu) nie podlegają już modyfikacji. Jednak brak możliwości ingerencji w pamięć fiskalną kasy nie oznacza zakazu korekty samej transakcji, gdyż to dokumentacja kasowa transakcji nie podlega korekcie, a nie sama transakcja sprzedaży.
Kwestie dotyczące sposobu prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kasy rejestrującej regulują przepisy rozporządzenia ministra finansów w sprawie kas rejestrujących.
Odrębna ewidencja
Na podstawie par. 3 ust. 3 wymienionego rozporządzenia nie ewidencjonuje się zwrotów towarów i uznanych reklamacji towarów i usług.
Stosownie zaś do par. 3 ust. 4 powołanego rozporządzenia zwroty towarów i uznane reklamacje towarów i usług, które skutkują zwrotem całości lub części należności (zapłaty) z tytułu sprzedaży, ujmuje się w odrębnej ewidencji zawierającej:
● datę sprzedaży,
● nazwę towaru lub usługi pozwalającą na jednoznaczną ich identyfikację i ewentualnie opis towaru lub usługi stanowiący rozwinięcie tej nazwy,
● termin dokonania zwrotu towaru lub reklamacji towaru lub usługi,
● wartość brutto zwracanego towaru lub wartość brutto towaru lub usługi będących przedmiotem reklamacji oraz wartość podatku należnego – w przypadku zwrotu całości należności z tytułu sprzedaży,
● zwracaną kwotę (brutto) oraz odpowiadającą jej wartość podatku należnego – w przypadku zwrotu części należności z tytułu sprzedaży,
● dokument potwierdzający dokonanie sprzedaży,
● protokół przyjęcia zwrotu towaru lub reklamacji towaru lub usługi podpisany przez sprzedawcę i nabywcę.
W myśl par. 6 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia podatnicy prowadzący ewidencję wydają nabywcy, bez jego żądania, paragon fiskalny.
Możliwość pomniejszenia obrotu m.in. o kwoty odpowiadające wartości zwróconych towarów istnieje, pod warunkiem że zwrot towaru jest prawnie dopuszczalny i został udokumentowany. Obowiązkiem podatnika jest więc odpowiednie udokumentowanie zwrotu towaru oraz jego wartości.
Trzeba w tym miejscu zauważyć, że paragon fiskalny stanowi dla nabywcy dowód dokonania zakupu (z którym wiążą się m.in. uprawnienia rękojmi i gwarancji), a dla sprzedawcy bezsporne potwierdzenie tożsamości towaru w przypadku np. jego zwrotu. W sytuacji dokonania zwrotu towaru sprzedawca powinien dysponować dokumentem potwierdzającym dokonanie sprzedaży, tj. paragonem fiskalnym.
Inne dokumenty
Jednocześnie podkreślić należy, że paragon fiskalny nie jest jedynym dokumentem przesądzającym o stanie faktycznym, który znajduje odzwierciedlenie w rzeczywistości. Dokonanie zwrotu towaru będącego podstawą dokonania korekty na podstawie innych dokumentów niż paragon fiskalny nie jest sprzeczne z obowiązującymi regulacjami prawa podatkowego. W takim przypadku ciężar dowodu spoczywa na sprzedawcy, który w prowadzonej przez siebie dokumentacji powinien mieć dowody potwierdzające stan rzeczywisty i w sposób niebudzący wątpliwości wykazać, że zwracany towar został zakupiony właśnie u niego.
Kasa rejestrująca nie pozwala na korektę danych zapisanych w pamięci fiskalnej (tj. po wydrukowaniu paragonu). Należy więc dla zwrotów prowadzić odrębną ewidencję, z której musi dokładnie wynikać kwota korekty sprzedaży i podatku należnego przypisana do konkretnego paragonu. Wśród elementów, jakie powinna zawierać ewidencja, wymienia się jako konieczne każdorazowe dołączenie do niej dokumentu potwierdzającego sprzedaż i protokołu przyjęcia zwrotu towaru podpisanego przez sprzedawcę i nabywcę.
WAŻNE
Dowodzenie zwrotu towaru będącego podstawą dokonania korekty na podstawie innych dokumentów niż paragon fiskalny nie jest sprzeczne z obowiązującymi regulacjami prawa podatkowego
Przepisy nie precyzują, co należy rozumieć przez pojęcie „dokument potwierdzający dokonanie sprzedaży”. Niewątpliwie dokumentem takim będzie paragon fiskalny otrzymany w chwili zakupu, ale przy jego braku dopuszczalne jest zastąpienie oryginału paragonu fiskalnego innym dokumentem, np. potwierdzeniem dokonania przelewu przez kontrahenta, pozwalającym na potwierdzenie nabycia danego towaru u sprzedawcy.
Stanowisko takie potwierdził dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji z 12 stycznia 2015 r. (nr ITPP1/443-1265/14/AJ), w której czytamy: „(...) podstawę do dokonania odpowiedniej korekty obrotu i kwoty podatku należnego stanowi prowadzenie ewidencji określonej w powołanym przepisie § 3 ust. 4 ww. rozporządzenia.
Mając powyższe na względzie, należy stwierdzić, że o ile Wnioskodawca – zgodnie z powołanym przepisem § 3 ust. 4 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących – prowadzi odpowiednią ewidencję, w której ujmuje zwrot uprzednio sprzedanego towaru i jednocześnie dysponuje – w przypadku braku oryginału paragonu fiskalnego przez klienta – innym dokumentem potwierdzającym dokonanie sprzedaży tego towaru, to może dokonać korekty obrotu i kwoty podatku należnego (...)”.
Podstawa prawna
Art. 111 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.). Par. 3 rozporządzenia ministra finansów z 14 marca 2013 r. w sprawie kas rejestrujących (Dz.U. poz. 363).