Wprowadzone uproszczenia w rachunkowości dotyczą sprawozdań finansowych dla m. in. spółek kapitałowych. Dzięki zmianom przygotowanie sprawozdań będzie tańsze, co poprawi warunki funkcjonowania tzw. jednostek małych.

Ustawa z 23 lipca 2015 r. o zmianie ustawy o rachunkowości oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2015, poz. 1333) wprowadza szereg ułatwień w prowadzeniu działalności gospodarczej, w szczególności poprzez stworzenie możliwości sporządzenia uproszczonego sprawozdania finansowego przez jednostki małe oraz stosowania uproszczonych zasad rachunkowości dla szerszego niż dotychczas katalogu jednostek, w zakresie ewidencji umów leasingu, ujmowania odroczonego podatku dochodowego oraz wyceny instrumentów finansowych.

Ułatwieniami zostaną objęte m.in. spółki akcyjne, z ograniczoną odpowiedzialnością oraz komandytowo-akcyjne, spełniające dwa z trzech kryteriów: suma bilansowa nie może być wyższa niż 17 mln zł, przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów nie mogą przekroczyć 34 mln zł, a przeciętne zatrudnienie nie może wynieść więcej niż 50 osób.

Firmy te będą mogły sporządzać skrócone sprawozdania finansowe obejmujące jedynie uproszczony bilans, rachunek zysków i strat oraz informację dodatkową z ograniczoną liczbą danych. Małe firmy nie będą musiały wykazywać w swoich sprawozdaniach np. „wskaźników niefinansowych oraz informacji dotyczących środowiska naturalnego i zatrudnienia”.

Uproszczoną ewidencję przychodów i kosztów – zamiast ksiąg rachunkowych – będą mogły prowadzić też organizacje pozarządowe o przychodach poniżej 100 tys. złotych rocznie, z wyłączeniem spółek kapitałowych oraz stowarzyszeń jednostek samorządu terytorialnego. Jednak przepisy umożliwiające organizacjom pozarządowym prowadzenie uproszczonej ewidencji wejdą w życie dopiero 1 stycznia 2016 r.

Nowe przepisy doprecyzowują również, że podlegające ustawie organizacje pozarządowe będą mogły uzyskiwać przychody tylko z: działalności nieodpłatnej pożytku publicznego z tytułu składek członkowskich, darowizn, zapisów, spadków, dotacji, subwencji, przychodów pochodzących z ofiarności publicznej, działalności odpłatnej pożytku publicznego z tytułu sprzedaży towarów i usług, sprzedaży, najmu lub dzierżawy majątku, odsetek z rachunków bankowych lub w SKOK-ach – prowadzonych w związku z wykonywaną działalnością oraz lokat terminowych i innych form oszczędzania na tych rachunkach.

Z uproszczeń przewidzianych dla jednostek małych będą mogły skorzystać także osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, które na podstawie ustawy o rachunkowości mogą stosować przepisy tej ustawy, jeżeli ich przychody za poprzedni rok obrotowy są niższe niż równowartość 1 mln 200 tys. euro.

Ustawa znosi ponadto obowiązek publikacji sprawozdań finansowych przez spółdzielnie w Monitorze Spółdzielczym; pozostawiony zostaje jednak wymóg składania tych sprawozdań wraz z innymi dokumentami do Krajowego Rejestru Sądowego.

Zaproponowane uproszczenia przyczynią się do obniżenia kosztów przygotowania sprawozdania finansowego oraz kosztów bieżącego prowadzenia rachunkowości przez jednostki małe. Szacuje się, że może z nich skorzystać ponad 40 tys. jednostek małych, które zaoszczędzą ok. 61 mln zł.

Nowe przepisy będą miały zastosowanie po raz pierwszy do sprawozdań sporządzonych za rok obrotowy rozpoczynający się od 1 stycznia 2016 r. Jednostki będą mogły zastosować nowe rozwiązania do sporządzania sprawozdań finansowych już za rok obrotowy 2015.