W szczególnych okolicznościach przekształcenie spółki z o.o. w spółkę osobową nie podlega opodatkowaniu PCC. Utrwala się korzystne dla podatników orzecznictwo.
Zgodnie z art. 9 pkt 11 lit. a ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zwalnia się z opodatkowania umowy spółki i ich zmiany związane z przekształceniem lub łączeniem spółek w części wkładów do spółki albo kapitału zakładowego, których wartość była uprzednio opodatkowana PCC lub podatkiem od wkładów kapitałowych do spółek kapitałowych na terytorium państwa członkowskiego innego niż Rzeczpospolita Polska albo od których zgodnie z prawem państwa członkowskiego podatek nie był naliczany.
Interpretacja lub i albo
Kontrowersje i spory na linii podatnik – organ podatkowy budzi sformułowanie drugiej części przytoczonego przepisu, które przewiduje zwolnienie podatkowe od części wkładu, od której zgodnie z prawem państwa członkowskiego podatek nie był naliczany. Wątpliwości dotyczą tego, czy przez „państwo członkowskie” należy rozumieć każde państwo członkowskie, w tym Polskę, czy inne niż Polska państwa członkowskie. Podatnicy podnoszą, że ustawodawca celowo wprowadził rozróżnienie, raz posługując się sformułowaniem „państwo członkowskie inne niż Rzeczpospolita Polska”, a innym razem „państwo członkowskie”, obejmując w tym ostatnim przypadku zwolnieniem czynności mające za przedmiot wkład, od którego nie był pobrany podatek także na postawie polskich przepisów. Argumentują, że w ustawie o PCC została wprowadzona definicja pojęcia „państwo członkowskie” i w tym zakresie interpretacja przepisu nie powinna budzić wątpliwości.
Organy podatkowe z kolei twierdzą, że spójnik „lub” użyty między zwrotem „podatkiem od czynności cywilnoprawnych” a „podatkiem od wkładów kapitałowych” dzieli przepis na dwie części i po słowie „albo” nadal jest mowa o państwie członkowskim innym niż Polska. W konsekwencji ostatnia część przepisu dotyczy wyłącznie podatku od wkładów kapitałowych do spółek kapitałowych, a nie polskiego PCC.
Podatnicy wskazują, że taka interpretacja jest wykładnią zawężającą i tym samym niedopuszczalną. Początkowo sądy administracyjne rację przyznawały organom podatkowym i oddalały skargi podatników, argumentując, że problematycznego zwrotu nie można odrywać od pozostałej części przepisu i należy go stosować do podatku od wkładów kapitałowych niepobranego w innych niż Polska państwach UE. W konsekwencji, jeżeli podatek nie był naliczony od części wkładu do spółki zgodnie z polskim prawem, w przypadku przekształcenia lub łączenia spółek należałoby go pobrać.
Kolejny wyrok
Ostatnio jednak przeważa linia orzecznicza korzystna dla podatników. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 10 marca 2015 r. (sygn. akt III SA/Wa 1938/14), odnosząc się do reguł wykładni językowej, słusznie uznał jednak, że przez „państwo członkowskie” należy rozumieć każde państwo Unii Europejskiej, a więc także Polskę. Ponadto, jak zasadnie zauważył sąd, proponowana przez organy podatkowe wykładnia omawianego przepisu prowadziłaby do innego traktowania spółek prawa handlowego z siedzibą w Polsce i spółek prawa handlowego z innych krajów UE. Doszłoby bowiem do dyskryminacji spółek polskich przejmujących inne spółki polskie w porównaniu ze spółkami polskimi przejmującymi spółki z siedzibą w innych państwach unijnych. Wspomniany wyrok stanowi kontynuację korzystnej dla podatników linii orzeczniczej, w którą wpisują się także rozstrzygnięcia WSA w Gorzowie Wielkopolskim z 22 października 2014 r. (sygn. akt I SA/Go 499/14) oraz WSA w Warszawie z 27 listopada 2014 r. (sygn. akt III Sa/Wa 1327/14).
Podstawa prawna
Ustawa z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 101, poz. 649 ze zm.).
