Emeryt mieszkający w Polsce co do zasady tu rozliczy podatek od świadczenia z innego kraju. W zawartych przez nasz kraj umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania istnieje jednak wiele wyjątków, które powinien mieć na uwadze. Ważne jest m.in. źródło wypłacanej przez obcy kraj emerytury.
Czy wypłaty z Ukrainy podlegają polskiemu PIT
Pan Igor mieszkał niemal przez całe życie we Lwowie. Tam pracował i ostatecznie nabył prawo do emerytury. Postanowił jednak przeprowadzić się do wnuka do Warszawy i świadczenie jest teraz wypłacane na konto w naszym kraju. Teraz zastanawia się, czy Polska powinna pobierać podatek od jego emerytury.
NIE
Z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej między naszymi krajami wynika, że daninę od emerytury może pobrać tylko ten kraj, z którego wypłacana jest należność (w tym przypadku Ukraina). Takie zasady dotyczą każdego rodzaju świadczenia, które wypłaca kraj naszego wschodniego sąsiada (tamtejsze stawki PIT od 2015 r. to 15 i 20 proc.). Gdyby pan Igor miał problemy z polskim urzędem skarbowym, który chciałby od jego świadczenia daniny według obowiązującej skali podatkowej (18 i 32 proc.), warto przekazać tam ukraiński certyfikat rezydencji, który potwierdzi, że stosowane powinny być przepisy umowy międzynarodowej.
Podstawa prawna
Art. 18 ust. 1 Konwencji między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Ukrainy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku, z 12 stycznia 1993 r. (Dz.U. z 1994 r. nr 63, poz. 269 ze zm.).
Czy niemiecką emeryturę rozliczam w Polsce
Czytelnik wrócił niedawno na stałe do kraju. Przez większość dorosłego życia pracował w Stuttgarcie i obecnie przysługuje mu wysokie świadczenie wypłacane z tamtejszego obowiązkowego systemu ubezpieczeń społecznych. Znajoma księgowa mówiła mu, że powinien od niego opłacać PIT w Polsce. Czy to prawda?
NIE
Wynika to z art. 18 ust. 2 umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej przez oba kraje. Zgodnie z tym przepisem płatności otrzymywane przez osobę mającą miejsce zamieszkania w jednym umawiającym się państwie (np. w Polsce) z obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych drugiego kraju (Niemcy) podlegają opodatkowaniu tylko w tym drugim państwie (Niemcy). Dodatkowo taka emerytura nie jest uwzględniana do obliczenia stopy procentowej w Polsce. Zgodnie z tą zasadą Niemcy mają wyłączne prawo do opodatkowania zarówno bieżących stałych świadczeń, jak i jednorazowych zasiłków pochodzących z niemieckiego ustawowego ubezpieczenia społecznego. Potwierdza to m.in. interpretacja dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 6 września 2012 r. (nr IPTPB2/415-375/12-4/Akr).
Inna sytuacja dotyczy kapitału zgromadzonego w Pracowniczym Programie Emerytalno-Rentowym. Takie pieniądze wypłacone emerytowi zamieszkałemu w Polsce podlegałyby daninie tylko nad Wisłą.
Podstawa prawna
Art. 18 ust. 1 i ust. 2 umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku z 14 maja 2003 r. (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 12, poz. 90).
Czy wsparcie z Włoch może być bez PIT
Pan Oleg pochodzi z Białorusi, ale ma polskie korzenie. Dziś mieszka w naszym kraju i stara się o obywatelstwo. Przez lata pracował w Mediolanie jako pracownik tamtejszego urzędu państwowego i dziś otrzymuje z tego tytułu emeryturę. Zastanawia go, czy musi od niej zapłacić polski PIT. Księgowy powiedział, że nie ma takiego obowiązku, dopóki nie jest polskim obywatelem. Czy miał rację?
TAK
Z umowy o unikaniu opodatkowania zawartej przez oba kraje wynika, że każda emerytura wypłacana przez Włochy z tytułu usług świadczonych na rzecz tego kraju, jego jednostek lub władz, podlega PIT tylko w nim. Od tej zasady istnieje jednak bardzo ważny wyjątek. I tak jeśli pan Oleg będzie polskim obywatelem oraz tu będzie miał stałe miejsce zamieszkania, to PIT powinien być pobrany tylko nad Wisłą. To zaś oznacza, że dopóki nie przyznano mu polskiego obywatelstwa, to nie spełnia łącznie obu warunków, które pozwalają polskiemu fiskusowi na pobór PIT od zagranicznej emerytury. Świadczenie będzie więc opodatkowane tylko we Włoszech. Każda inna emerytura poza otrzymywanymi z tytułu pracy na rzecz państwa włoskiego podlega daninie w kraju, w którym jego odbiorca ma siedzibę, czyli w Polsce.
Podstawa prawna
Art. 18, art. 19 ust. 2 umowy między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Republiki Włoskiej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania z 21 czerwca 1985 r. (Dz.U. z 1989 r. nr 62, poz. 374).
Czy od emerytury z Social Security należy się nasz PIT
Czytelnik niedawno przeczytał komunikat na stronach Ministerstwa Finansów, z którego wynika, że świadczenie emerytalne, które otrzymuje ze Stanów Zjednoczonych, w ogóle nie podlega daninie w naszym kraju. Czy to prawda?
NIE
Wyjaśnienia resortu, do których dotarł czytelnik, odnoszą się do nowej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania ze Stanami Zjednoczonymi, jaką Polska podpisała 13 lutego 2013 r. Ciągle nie została jednak ona ratyfikowana przez USA, więc jej postanowienia nie obowiązują w rocznych rozliczeniach. Wynegocjowane przez oba kraje porozumienie przewiduje, że świadczenia pobierane przez polskich reemigrantów z amerykańskiego ubezpieczenia społecznego (Social Security) będą opodatkowane tylko za granicą. W Polsce będą wykorzystane jedynie do obliczenia stawki procentowej, jaką podatnik zastosuje do krajowych dochodów. Inna sytuacja dotyczyć będzie pieniędzy wypłacanych z prywatnych form zabezpieczenia emerytalnego odpowiadających naszemu trzeciemu filarowi.
Takie osoby mają płacić podatek tylko w naszym kraju. Ponadto zgodnie z art. 18 ust. 2 nowej umowy, gdyby taka emerytura była zwolniona z podatku w USA, to daniny nie pobierze także Polska. Dla czytelnika ważne jest jednak to, że ciągle oba nasze kraje obowiązuje stara umowa jeszcze z 1974 r. Wynika z niej, że podatek od zagranicznej emerytury pobrać mogą oba kraje. W Polsce wprawdzie reemigranci mogą pomniejszyć PIT o kwotę amerykańskiej daniny, ale za granicą często w ogóle jej nie płacili w związku z wysoką kwotą wolną od podatku obowiązującą w USA. Dlatego też często bywa pobierane 18 proc. polskiego podatku od kwoty zagranicznego świadczenia. Jeśli emerytura wpływa na konto bankowe reemigranta, to instytucja finansowa pełni rolę płatnika i pobiera miesięczne zaliczki na PIT zgodnie z art. 35 ustawy o tym podatku.
Emeryt dla swojego dobra powinien najpierw przedstawić w banku informację o tym, że zagraniczne świadczenie jest obciążone podatkiem dochodowym w obcym kraju (np. w USA na gruncie starej umowy), a wtedy płatnik jest zobowiązany do odliczenia kwoty obcej daniny od tej pobieranej w Polsce. Jeśli emeryt nie przedstawił takiej informacji, to płatnik pobiera podatek według stawek skali podatkowej (18 proc., 32 proc.). To oznacza, że jeśli wysokość przeliczonej na złotówki emerytury podatnika nie przekracza górnej granicy pierwszego przedziału skali podatkowej (85 528 zł) i przedstawił on wcześniej informację o jej opodatkowaniu w USA, to płatnik nie miał obowiązku potrącania zaliczek.
Jeśli dochód emeryta przekroczy w ciągu roku ten limit, to bank potrąca zaliczki stanowiące różnicę pomiędzy daniną zapłaconą w USA a tą należną w Polsce według stawki 32 proc. W rozliczeniu z polskim fiskusem powinien pomóc wystawiany do końca lutego PIT-11, w którym bank wykazuje kwotę zagranicznej emerytury i pobranych zaliczek na podatek dochodowy. Osoby, których świadczenie wypłacane jest bez pośrednictwa płatnika, obowiązane są wpłacać w ciągu roku bez wezwania zaliczki na PIT do 20. dnia następnego miesiąca, a za grudzień w terminie złożenia zeznania podatkowego. Co ważne, obowiązek ich wpłacania w trakcie roku istnieje tylko w sytuacji, gdy zastosowanie ma metoda odliczenia proporcjonalnego tak jak w umowie z USA. Wówczas też już na etapie zaliczki istnieje możliwość pomniejszania jej o podatek zapłacony za granicą.
Podstawa prawna
Art. 5, art. 19–20 umowy między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki o uniknięciu podwójnego opodatkowania i zapobieżeniu uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu z 8 października 1974 r. (Dz.U. z 1976 r. nr 31, poz. 178).
Art. 35, art. 44 ust. 1a pkt 2 i 3a, art. 44 ust. 3e i 7 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.).