TEZA: Organ podatkowy wydający postanowienie o przedłużeniu terminu do zwrotu podatku zobowiązany jest w postanowieniu przedstawić i wyjaśnić motywy podjętego rozstrzygnięcia
Sygn. akt I SA/Wr 2383/14
WYROK WOJEWÓDZKIEGO SĄDU ADMINISTRACYJNEGO WE WROCŁAWIU
z 3 lutego 2015 r., nieprawomocny
STAN FAKTYCZNY
Spółka złożyła do naczelnika urzędu skarbowego deklarację VAT-7 za lipiec 2014 r. Wykazała w niej kwotę podatku do zwrotu na rachunek bankowy w terminie 25 dni od dnia złożenia deklaracji. Ustawowy termin zwrotu przypadał na 29 sierpnia 2014 r.
Naczelnik urzędu wydał postanowienie, którym przedłużył termin zwrotu różnicy podatku od towarów i usług za lipiec 2014 r. do czasu zakończenia postępowania kontrolnego weryfikującego zasadność zwrotu. Organ powołał się m.in. na art. 87 ust. 2 ustawy o VAT (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.) oraz art. 87 ust. 6 tej ustawy, określający warunki zwrotu różnicy podatku w terminie 25 dni od dnia złożenia rozliczenia. Naczelnik wyjaśnił, że przedłużenie terminu zwrotu podatku jest środkiem specjalnym mającym na celu przede wszystkim zapewnienie ochrony interesu Skarbu Państwa. Przyjęcie takiego trybu postępowania jest uzasadnione, jeśli istnieją wątpliwości co do zasadności zwrotu bądź z dokonaniem zwrotu ustawodawca wiąże spełnienie konkretnych warunków wymagających weryfikacji, tak jak w omawianej sprawie.
Przyczyną wątpliwości organu co do zasadności zwrotu VAT była informacja z 22 sierpnia 2014 r. od dyrektora urzędu kontroli skarbowej, który zawiadomił, że wobec spółki zostało wszczęte postępowanie kontrolne w zakresie rzetelności deklarowanych podstaw opodatkowania oraz prawidłowości obliczania i wpłacania podatku od towarów i usług za lipiec 2014 r. Organ podatkowy wskazał, że w dniu wszczęcia kontroli skarżący nie dostarczył żadnych dokumentów, dlatego dyrektor UKS wyznaczył stronie siedmiodniowy termin do dostarczenia dokumentów źródłowych będących podstawą sporządzenia deklaracji VAT-7 za lipiec 2014 r. Ponadto naczelnik urzędu skarbowego wskazał, że wobec strony dyrektor UKS prowadzi postępowania kontrolne za okres od marca do czerwca 2014 r.
Spółka nie zgodziła się z przedłużeniem terminu zwrotu różnicy VAT i wystąpiła do naczelnika urzędu z wezwaniem do usunięcia naruszenia prawa, w którym wskazała przede wszystkim na brak uzasadnienia wątpliwości związanych z zasadnością wykazanego w deklaracji VAT -7 zwrotu. Organ nie uwzględnił jednak wezwania podatnika.
Spółka złożyła skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego, który uchylił postanowienie naczelnika US.
UZASADNIENIE
Sąd wyjaśnił, że zgodnie z art. 87 ust. 1 ustawy o VAT w przypadku gdy kwota podatku naliczonego jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy. Zwrot różnicy podatku następuje co do zasady w terminie 60 dni od dnia złożenia rozliczenia przez podatnika. Jeżeli jednak zasadność zwrotu wymaga dodatkowego zweryfikowania, naczelnik urzędu skarbowego może przedłużyć ten termin do czasu zakończenia weryfikacji rozliczenia podatnika dokonywanego w ramach czynności sprawdzających, kontroli podatkowej lub postępowania podatkowego na podstawie przepisów ordynacji podatkowej lub postępowania kontrolnego na podstawie przepisów o kontroli skarbowej. Jeżeli przeprowadzone przez organ czynności wykażą zasadność zwrotu, urząd skarbowy wypłaca należną kwotę wraz z odsetkami w wysokości odpowiadającej opłacie prolongacyjnej stosowanej w przypadku odroczenia płatności podatku lub jego rozłożenia na raty.
Termin zwrotu może też zostać przedłużony do czasu zakończenia weryfikacji rozliczenia podatnika dokonywanego w ramach czynności sprawdzających, kontroli podatkowej lub postępowania podatkowego na podstawie przepisów ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) lub postępowania kontrolnego na podstawie przepisów o kontroli skarbowej.
Organ dokonujący przedłużenia terminu zwrotu podatku musi jednak uzasadnić swoją decyzję. Co więcej, przed upływem ustawowego terminu zwrotu musi podjąć czynności zmierzające do zweryfikowania jego zasadności. Przedłużenie terminu zwrotu jest możliwe, jeśli ustalenia organu nie dały jeszcze rezultatu lub jest on niejednoznaczny.
Sąd wskazał, że kontrola postanowienia naczelnika US, które ma charakter uznania administracyjnego, sprowadza się do oceny, czy organ podatkowy uwzględnił całokształt okoliczności faktycznych. Kontroli sądu podlega więc sposób, w jaki nastąpiło zebranie i rozpatrzenie materiału dowodowego, uzasadnienie stanowiska organu, a także to, czy swobodne uznanie organu podatkowego nie przekształciło się w uznanie dowolne.
Odnosząc powyższe zasady do omawianego przypadku skarżącej spółki, sąd wskazał, że organ podatkowy w postanowieniu nie zawarł uzasadnienia, z którego wynikałoby, dlaczego zasadność zwrotu wymaga dodatkowej weryfikacji. Nie wiadomo więc, z powodu jakich okoliczności organ powątpiewa w zasadność zwrotu. Z postanowienia nie wynika też, czy zasadnicza przyczyna przedłużenia – niedostarczenie dokumentów – nadal istniała w dniu wydania postanowienia. Zakładając, że termin na dostarczenie dokumentów wyznaczono w dniu wszczęcia postępowania kontrolnego, to siedmiodniowy termin upływał 21 sierpnia 2014 r., czyli przed wydaniem postanowienia i przed upływem terminu do zwrotu podatku. Jeżeli organ podatkowy wywodzi z braku dokumentów określone skutki prawne – przedłuża termin do zwrotu, to zdaniem sądu powinien wskazać wszystkie okoliczności z tym związane.
Sąd dodał, że braków uzasadnienia postanowienia nie mogą zastąpić wyjaśnienia zawarte w odpowiedzi na skargę, w których organ podatkowy wskazuje na datę dostarczenia przez stronę dokumentów oraz informuje o transakcjach wymagających dodatkowego sprawdzenia.
Powodem przedłużenia terminu zwrotu podatku za dany okres nie może być też postępowanie prowadzone za inne okresy rozliczeniowe.