Nowelizacja ustawy o VAT, która weszła w życie 1 kwietnia 2014 r., miała uprościć rozpoznawanie obowiązku podatkowego od świadczeń dokonywanych w okresach rozliczeniowych, w tym świadczeń o charakterze ciągłym. Tak się jednak nie stało.
Jerzy Martini, partner w Martini i Wspólnicy Sp. z o.o.
Zgodnie z art. 19a ust 3. ustawy o VAT usługę, dla której ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonaną z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się te płatności lub rozliczenia, do momentu zakończenia jej świadczenia. Art. 19a ust. 4 ustawy o VAT wskazuje, że te same zasady stosuje się do dostaw towarów. Wydawałoby się, że takie brzmienie przepisów wyeliminuje wątpliwości, które istniały przed 1 kwietnia 2014 r. kiedy rozpoznawanie obowiązku podatkowego z końcem okresu rozliczeniowego było powszechnie kwestionowane (w szczególności w odniesieniu do dostaw towarów).
Obecnie obowiązujące przepisy wydają się jednoznaczne – gdy dostawy towarów lub świadczenie usług są dokonywane, opierając się na okresach rozliczeniowych, to obowiązek podatkowy powstaje z upływem każdego z tych okresów (zasada ta nie dotyczy jedynie niektórych dostaw – określonych w art. 7 ust. 1 pkt. 2 ustawy o VAT).
Jeśli przykładowo podatnik świadczy usługi transportowe w taki sposób, że jest do dyspozycji klienta i wykonuje na bieżąco usługi na jego rzecz, za które rozliczenie jest dokonywane w okresach rozliczeniowych, to obowiązek podatkowy powinien powstać w momencie upływu okresu rozliczeniowego, a nie każdorazowo po wykonaniu przewozu. Podobnie z dostawami towarów, przy których rozliczenia są dokonywane okresowo – w takiej sytuacji obowiązek podatkowy z tytułu dostaw również powinien być rozpoznawany z chwilą upływu okresu rozliczeniowego.
Tymczasem w wydawanych interpretacjach dotyczących podobnych stanów faktycznych minister finansów często zajmuje stanowisko kwestionujące możliwość rozliczania obowiązku podatkowego zgodnie z art. 19a ust. 3 i 4 ustawy o VAT. Wskazuje w nich na konieczność rozpoznania obowiązku podatkowego na zasadach ogólnych – z chwilą dokonania dostawy czy wykonania usługi. Takie podejście należy jednak uznać za nieprawidłowe.