Organy podatkowe twierdziły, że od dotacji trzeba odprowadzić VAT, bo ma ona bezpośredni wpływ na cenę usług oczyszczania ścieków. Przekazane gminie pieniądze nie zostaną przeznaczone na jej ogólną działalność, lecz są dofinansowaniem do konkretnej instalacji dla danego mieszkańca, do konkretnej posesji.

sygn. akt I FSK 74/18 WYROK NSA z 24 czerwca 2020 r.

O CO TOCZYŁ SIĘ SPÓR

Spór dotyczył tego, czy dofinansowanie unijne, jakie gmina dostała na budowę przydomowych oczyszczalni ścieków, zwiększa podstawę opodatkowania VAT.
Aby pozyskać dofinansowanie unijne, gmina zawarła z samorządem województwa umowę o przyznanie pomocy w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich. Na podstawie umowy o dofinansowanie gmina dostała dofinansowanie w wysokości 75 proc. wartości poniesionych kosztów kwalifikowanych netto (bez VAT). Gmina musiała spełnić wiele warunków formalnych, w tym nie mogła bez zgody województwa przez pięć lat przekazać posiadania lub prawa własności do wybudowanej infrastruktury. Umowa o dofinansowanie nie regulowała kwestii świadczenia przez gminę usług w zakresie oczyszczania ścieków za pomocą przydomowych oczyszczalni ścieków. Gmina podkreśliła, że wybudowane oczyszczalnie będą służyły jej do czynności opodatkowanych VAT, a więc do świadczenia kompleksowej usługi oczyszczania ścieków. Warunkiem wykonania na posesji danego mieszkańca montażu i udostępnienia przydomowej oczyszczalni oraz świadczenia przez gminę kompleksowej usługi oczyszczania ścieków była wpłata przez mieszkańca na rzecz gminy określonej kwoty. Jest to wynagrodzenie za zapewnienie mu dostępu do kompleksowych usług w zakresie oczyszczania ścieków przy pomocy przydomowych oczyszczalni.
Organy podatkowe twierdziły, że od dotacji trzeba odprowadzić VAT, bo ma ona bezpośredni wpływ na cenę usług oczyszczania ścieków. Przekazane gminie pieniądze nie zostaną przeznaczone na jej ogólną działalność, lecz są dofinansowaniem do konkretnej instalacji dla danego mieszkańca, do konkretnej posesji.

ROZSTRZYGNIĘCIE

Zdaniem NSA dla określenia, czy dane dotacje (subwencje) są, czy też nie są opodatkowane, istotne są szczegółowe warunki ich przyznawania, określające cele realizowanego w określonej formie dofinansowania. Sąd uznał, że dotacja, jaką dostała gmina, nie jest dopłatą do ceny, za jaką mieszkańcy będą kupować usługi oczyszczania ścieków. Gmina dostała bowiem dotację na realizację projektu – wybudowanie i zamontowanie oczyszczalni. Służyła więc pokryciu części kosztów zakupu i montażu. Nie była to więc dotacja na sfinansowanie ceny sprzedaży usług oczyszczania ścieków. Innymi słowy miała ona pokryć koszty działalności gminy. Dofinansowanie nie miało więc bezpośredniego związku z konkretnymi dostawami lub świadczeniami. Dofinansowanie ogólne nie podlega opodatkowaniu. NSA zwrócił uwagę, że zgodnie z wyrokiem TSUE w sprawie C-184/00 każda dotacja wpływa na ostateczną cenę świadczenia ale decydujące dla uznania, że powinna ona zwiększać podstawę opodatkowania VAT, jest wykazanie, że jest dokonywana w celu sfinansowania konkretnej czynności opodatkowanej (dostawy towarów lub świadczenia usług). W tej sprawie tak nie było.

PODSUMOWANIE

Sprawy opodatkowania dotacji wracają jak bumerang przy okazji różnego rodzaju inwestycji gminnych. Zwróćmy również uwagę, że w 2021 r. może zapaść uchwała NSA, w której sąd wyjaśni, czy środki unijne uzyskane przez gminę na realizację projektów dotyczących montażu kolektorów słonecznych są objęte podatkiem od towarów i usług (postanowienie NSA z 26 listopada 2020 r., sygn. akt I FSK 1454/18).
Kolorem niebieskim oznaczyliśmy pozytywną dla podatników linię orzeczniczą.