Nie każda spółka komandytowo-akcyjna z rokiem obrotowym kończącym się po 31 grudnia 2013 r. może korzystać z dotychczasowych przywilejów podatkowych. O tym decyduje status jej wspólników – uważa minister finansów.
Zasadniczo od 1 stycznia 2014 r. spółki komandytowo–akcyjne (SKA) stały się podatnikami CIT. To skutek ustawy z 8 listopada 2013 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku tonażowym (Dz.U. z 2013 r., poz. 1387, dalej: ustawa nowelizująca).
Przepisy przejściowe zawierały jednak pewne regulacje, które przy odpowiednim przygotowaniu SKA pozwalały na przedłużenie jej dotychczasowego statusu podatkowego nawet do października 2015 r. Zgodnie bowiem z art. 4 ust. 1 ustawy nowelizującej, jej przepisy stosuje się począwszy od pierwszego dnia roku obrotowego SKA rozpoczynającego się po 31 grudnia 2013 r.
Ustawa nowelizująca wprowadziła jednak w art. 4 ust. 2 pewne ograniczenia w tym zakresie. Zgodnie z nimi SKA, która powstała po dniu wejścia w życie art. 4 ust. 2 ustawy nowelizującej, a jej rok obrotowy rozpoczęty w 2013 r. nie kończył się w 31 grudnia 2013 r. lub która dokonała zmiany roku obrotowego po dniu wejścia w życie art. 4 ust. 2 ustawy nowelizującej, jest obowiązana na 31 grudnia 2013 r. do zamknięcia ksiąg rachunkowych i sporządzenia sprawozdania finansowego. Pierwszy rok podatkowy takiej spółki rozpoczyna się z 1 stycznia 2014 r. i trwa do końca przyjętego roku obrotowego.

Ważny status wspólnika

Z pojawiających się ostatnio interpretacji indywidualnych ministra finansów, działającego za pośrednictwem dyrektorów wybranych izb skarbowych, wynika jednak, że możliwość zastosowania art. 4 ust. 1 ustawy nowelizującej zależy od statusu wspólników SKA, tj. czy były nimi osoby fizyczne, czy wyłącznie osoby prawne.
W interpretacji indywidualnej z 25 marca 2014 r. (nr IBPBI/2/423-1707/13/PC) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach stwierdził, że jeśli co najmniej jednym ze wspólników SKA była osoba fizyczna (podatnik PIT), to spółka ta nie mogła przyjąć innego roku obrotowego niż kalendarzowy i dla takich spółek rok obrotowy zawsze kończył się 31 grudnia 2013 r. W konsekwencji – zdaniem dyrektora katowickiej izby – art. 4 ustawy nowelizującej de facto nie znajduje zastosowania do SKA, w której co najmniej jednym z jej wspólników była osoba fizyczna. Tak więc istniejąca przed 31 grudnia 2013 r. SKA, w której co najmniej jednym z jej wspólników była osoba fizyczna (podatnik PIT), podlega od 1 stycznia 2014 r. opodatkowaniu na podstawie przepisów ustawy o CIT, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2014 r.
Podobnie stwierdził m.in. dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji z 11 kwietnia 2014 r. (nr IPTPB3/ 423-520/13-7/MF).
Jeszcze dalej w swych rozważaniach wydaje się iść dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu. W interpretacji z 15 kwietnia 2014 r. (nr ILPB3/423-80/14-2/JG) przyjął stanowisko, że każda SKA, która za rok obrotowy przyjęła rok kalendarzowy, musi zamknąć księgi podatkowe na dzień 31 grudnia 2013 r., nawet jeżeli jej pierwszy rok obrotowy został, zgodnie z ustawą o rachunkowości, połączony z kolejnym rokiem obrotowym i kończy się 31 grudnia 2014 r. Z uzasadnienia tej interpretacji wynika jednak, że art. 4 ustawy nowelizującej może mieć zastosowanie jedynie do SKA, których rok obrotowy nie pokrywa się z kalendarzowym. „Zatem dla spółek SKA istniejących przed 31 grudnia 2013 r., które przyjęły za rok obrotowy rok kalendarzowy, rok obrotowy zawsze kończy się 31 grudnia 2013 r. Tym samym spółka taka, począwszy od 1 stycznia 2014 r. podlega opodatkowaniu CIT, a art. 4 ustawy nowelizującej nie znajdzie zastosowania” – czytamy w interpretacji.

Błędne stanowisko

Najbardziej kontrowersyjne wydaje się stanowisko, zgodnie z którym zakres stosowania art. 4 ustawy nowelizującej zależy od rodzaju wspólników SKA. Minister finansów zupełnie pomija fakt, że dotychczas do SKA nie miało zastosowania pojęcie roku podatkowego w rozumieniu ustaw o podatku dochodowym. Pomija też to, że w przepisach przejściowych ustawy nowelizującej ustawodawca świadomie odwołał się do pojęcia roku obrotowego SKA i uzależnia wejście nowych przepisów właśnie od zakończenia dotychczasowego roku obrotowego (a nie podatkowego) spółki (a nie wspólników).
Trudno również zgodzić się ze stanowiskiem, że SKA nie może mieć innego roku obrotowego niż jej wspólnicy. To, że nie była ona dotychczas podatnikiem podatku dochodowego, nie wpływa na zasady rachunkowości spółki ani na to, że stanowi ona odrębny od jej wspólników byt prawny.
Minister finansów w żadnej z dotychczas wydanych interpretacji nie wskazał również na jaki moment należałoby ustalić status poszczególnych wspólników SKA działającej w roku 2013 na potrzeby ustalenia, czy zaistniał obowiązek zamknięcia ksiąg na 31 grudnia 2013 r.
Przyjmując stanowisko prezentowane w interpretacjach, należałoby w konsekwencji dojść do wniosku, że przepisy przejściowe, a w szczególności art. 4 ustawy nowelizującej, mają zastosowanie jedynie do SKA, w których wspólnikami były wyłącznie osoby prawne, a ponadto każdy ze wspólników, jak również sama spółka, musieliby mieć przy tym różne od kalendarzowego lata obrotowe.
To w oczywisty sposób stoi w sprzeczności z treścią i funkcją przepisów przejściowych i jest niczym innym jak tworzeniem norm niemających pokrycia w powszechnie obowiązującym prawie. Ustawodawca w sposób wyczerpujący wskazał w art. 4 ust. 2 ustawy nowelizującej wyjątki od zasady z art. 4 ust. 1 i wykładnia rozszerzająca w tym zakresie jest niedopuszczalna.
Należy się zatem spodziewać, że prezentowane przez ministra finansów stanowisko zostanie w niedługim czasie poddane kontroli sądów administracyjnych.

Michał Pacyga, Bąkowski Kancelaria Radcowska