Do końca maja zakłady pracy muszą przekazać na wyodrębniony rachunek zakładowego funduszu świadczeń socjalnych trzy czwarte wartości odpisu podstawowego. Niedotrzymanie tego terminu nie przekreśla możliwości ujęcia w kosztach uzyskania przychodów.
Wysokość odpisów na ZFŚS w 2014. / Dziennik Gazeta Prawna
Działalność socjalna to jeden z ważniejszych obszarów funkcjonowania niemal każdego przedsiębiorstwa zatrudniającego pracowników. Odpowiednie „zaplecze socjalne” to także kryterium coraz częściej brane pod uwagę przy wyborze miejsca pracy. Jeśli oferta socjalna danego pracodawcy jest bogata, jest on bardziej konkurencyjny na rynku pracy. Organizowanie oraz realizacja działalności socjalnej jest też regulowane ustawowo, a jej finansowy (kosztowy) charakter sprawia, że nie jest obojętna podatkowo.
U pracodawców zatrudniających co najmniej 20 pracowników (stan na 1 stycznia danego roku) musi działać zakładowy fundusz świadczeń socjalnych (dalej: ZFŚS). W zakładach pracy ze sfery budżetowej taki obowiązek istnieje bez względu na liczbę zatrudnionych. Pozostali pracodawcy mogą tworzyć ZFŚS na zasadzie dobrowolności (jeśli tego nie robią – powinni wypłacać pracownikom świadczenie urlopowe).
Fundusz przeznaczony jest na finansowanie działalności socjalnej, na rzecz osób uprawnionych. Ich grono każdy pracodawca określa indywidualnie ustalając odpowiednie kryteria. Natomiast działalność socjalną, na potrzeby stosowania przepisów o ZFŚS, ustawodawca definiuje. Chodzi tu o usługi świadczone przez pracodawców na rzecz różnych form wypoczynku, działalności kulturalno-oświatowej, sportowo-rekreacyjnej, opieki nad dziećmi (w żłobkach, klubach dziecięcych, sprawowanej przez dziennego opiekuna lub nianię, w przedszkolach). Jest to również udzielanie pomocy materialnej – rzeczowej lub finansowej, a także zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową.
Oprócz tak rozumianej działalności socjalnej, ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych pracodawca może również dofinansować tworzenie zakładowych żłobków, klubów dziecięcych, przedszkoli oraz innych form wychowania przedszkolnego.
To, w jaki sposób zorganizować fundusz oraz gospodarować jego środkami, reguluje ustawa z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 592 ze zm.). ZFŚS tworzy się z corocznego odpisu podstawowego, naliczanego w stosunku do przeciętnej liczby zatrudnionych. Jego wysokość kształtuje się różnie [patrz ramka], w zależności od warunków pracy, tego, czy pracodawca zatrudnia pracowników młodocianych (art. 5 ust. 1–3 ustawy o ZFŚS). Przepisy określają też fakultatywne zwiększenia odpisu podstawowego, w tym na każdego pracownika niepełnosprawnego, czy emerytów, nad którymi pracodawca sprawuje opiekę socjalną (art. 5 ust. 4–5a ustawy o ZFŚS).
Odpisy ustala się corocznie w oparciu o wskaźnik przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w roku poprzednim lub w II półroczu roku poprzedniego – jeżeli przeciętne wynagrodzenie z tego okresu było wyższe.
Równowartość naliczonych i dokonanych – na dany rok – odpisów i zwiększeń pracodawca ma obowiązek przekazać na wyodrębniony rachunek bankowy funduszu. Do 31 maja powinien przelać co najmniej 75 proc. równowartości odpisu, resztę – do 30 września. Istotne jest, że terminy te dotyczą odpisu podstawowego (o którym mowa w art. 5 ust. 1–3 ustawy o ZFŚS), a nie dobrowolnych zwiększeń. Taka konstrukcja przepisów oznacza, że tworzenie funduszu dotyczy danego roku kalendarzowego i jest rozliczane w skali roku. Odpisy i zwiększenia obciążają koszty działalności pracodawcy, o czym wprost mówi art. 6 ustawy o ZFŚS. Jest to zatem, a może przede wszystkim – jego koszt uzyskania przychodów. Warunki i moment potrącania takich kosztów określają już jednak ustawy podatkowe.

Świadczenie z funduszu korzysta ze zwolnienia

Pracownik, który otrzyma wsparcie z funduszu, ma przychód, od którego pracodawca nie zawsze musi potrącać zaliczkę
Świadczenia otrzymywane w związku z łączącym pracodawcę i pracownika stosunkiem pracy są przychodem tego ostatniego. Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o PIT (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.), przychodami pracownika są wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężna świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń. Tytułem przykładu ustawodawca wymienia: wynagrodzenia zasadnicze, za godziny nadliczbowe, dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych świadczeń lub nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych. Do przychodów pracownika ustawodawca zaliczył zatem nie tylko otrzymane pieniądze, ale i świadczenia, które przybrały postać rzeczy, wykonywania usług bądź udostępniania rzeczy lub praw.
Zasadniczo więc – gdy pracownik uzyska taką realną korzyść – pracodawca ma obowiązek zwiększenia jego przychodu. Wyjątkiem są sytuacje, gdy świadczenie korzysta ze zwolnień z opodatkowania. Wśród nich znajduje się również to dotyczące świadczeń sfinansowanych z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych.
Wyznaczenie podstawy
W przypadku gdy źródłem finansowania świadczeń zagwarantowanych pracownikom są środki ZFŚS, taki przychód może być zwolniony z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o PIT. Obejmuje on wartość otrzymanych przez pracownika – w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o ZFŚS – świadczeń rzeczowych oraz pieniężnych, o ile sfinansowane są w całości ze środków ZFŚS lub funduszy związków zawodowych. Zwolnienie przysługuje do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 380 zł. Rzeczowymi świadczeniami nie są bony, talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi.
Limit łączny
Kwotowy próg zwolnienia jest wspólny dla wszystkich świadczeń rzeczowych i pieniężnych z ZFŚS przyznawanych pracownikowi w trakcie roku podatkowego. Co więcej, wlicza się do niego również świadczenia finansowane z funduszy związków zawodowych. Zatem pracodawca nie jest obowiązany do obliczenia i pobrania zaliczki na podatek od wartości świadczeń, jeżeli w ciągu roku podatkowego ich łączna wysokość nie przekroczy 380 zł. W przeciwnym razie – od nadwyżki ponad tę kwotę należy obliczyć, pobrać i odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy.
Użyte w art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o PIT sformułowanie „sfinansowane w całości z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych” oznacza, że – na potrzeby stosowania zwolnienia – pracodawca bądź związki zawodowe ze swej strony są zobligowane do finansowania lub współfinansowania świadczeń na rzecz określonych osób wyłącznie z wymienionych w tym przepisie funduszy. Przepis określa zatem źródło finansowania świadczeń rzeczowych i pieniężnych uznając, że dla stosowania zwolnienia konieczne jest, aby był to ZFŚS lub fundusze związków zawodowych.
Zwolnienie jest natomiast dopuszczalne, gdy z ZFŚS pokrywana jest część wartości danego świadczenia, a pozostałą kwotę finansuje pracownik z własnych pieniędzy. Zastrzeżenie mówiące o sfinansowaniu z określonych źródeł dotyczy tylko środków pracodawcy. Warunki zwolnienia nie będą więc spełnione tylko wówczas, gdy pracodawca pokrył koszt świadczenia częściowo z ZFŚS, a częściowo ze środków obrotowych.
Przyznanie zapomogi
Pracodawcy powinni pamiętać, że pomocy finansowej objętej art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o PIT nie należy utożsamiać z zapomogą, o której mowa w art. 21 ust. 1 pkt 26 tej ustawy. Ten ostatni przepis stanowi odrębną podstawę prawną zwolnienia dla zapomóg otrzymywanych w przypadku indywidualnych zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci. Od takiego wsparcia nie trzeba płacić PIT do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2280 zł. Bez znaczenia dla możliwości stosowania tej preferencji jest źródło, z którego wypłacane są zapomogi. Istotna jest natomiast przyczyna ich wypłaty. Jeśli zatem np. pracownikowi została wypłacona pomoc finansowa z uwzględnieniem kryterium socjalnego (np. wysokości dochodu przypadającego na członka rodziny), nie stosuje się limitu zwolnienia dla zapomóg, lecz dla świadczeń pracowniczych, o ile oczywiście pomoc była finansowana w całości z ZFŚS (lub funduszy związków zawodowych).
Różnicowanie wysokości świadczeń
Jeśli źródłem finansowania świadczenia adresowanego do pracowników jest zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, to takie wsparcie musi uwzględniać sytuację dochodową pracowników. Jest to bardzo ważne również w kontekście stosowania zwolnienia podatkowego. Pracodawcy, którzy stosują preferencję w PIT do świadczeń przyznawanych okolicznościowo wszystkim pracownikom i w równej wysokości, narażają się na spór z fiskusem.
Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o ZFŚS przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z funduszu uzależnia się od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z niego. Zasady i warunki korzystania z takiego wsparcia oraz przeznaczania środków ZFŚS na poszczególne cele i rodzaje działalności socjalnej określa pracodawca w regulaminie (art. 8 ust. 2 ustawy). Ze środków funduszu mogą korzystać pracownicy i ich rodziny, emeryci i renciści – byli pracownicy i ich rodziny oraz inne osoby, którym pracodawca przyznał takie prawo w regulaminie.
Z przepisów o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych wyraźnie wynika zatem, że dofinansowanie z tego funduszu powinno być różne dla poszczególnych pracowników, gdyż musi uwzględniać kryteria socjalne określone w regulaminie funduszu.
Organ podatkowy może zakwestionować zwolnienie podatkowe zastosowane do świadczeń z ZFŚS, które nie były przyznane zgodnie z kryterium socjalnym

Pozostałe preferencje w PIT

świadczenia otrzymane z ZFŚS, związane z pobytem dzieci osób uprawnionych do tych świadczeń w żłobkach lub klubach dziecięcych (art. 21 ust. 1 pkt 67a)dopłaty z ZFŚS do wypoczynku zorganizowanego przez podmioty prowadzące działalność w tym zakresie, w formie wczasów, kolonii, obozów i zimowisk, w tym również połączonego z nauką, pobytu na leczeniu sanatoryjnym, w placówkach leczniczo-sanatoryjnych, rehabilitacyjno-szkoleniowych i leczniczo-opiekuńczych, oraz przejazdów związanych z tym wypoczynkiem i pobytem na leczeniu – dzieci i młodzieży do lat 18 (art. 21 ust. 1 pkt 78 ustawy o PIT).

Sam odpis nie pomniejszy przychodu firmy
Naliczonych, lecz niewpłaconych odpisów nie można zaliczać do kosztów
To, że odpisy i zwiększenia, o których mowa w ustawie o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, obciążają koszty działalności pracodawcy, nie oznacza jeszcze, że ich naliczenie automatycznie skutkuje powstaniem kosztu uzyskania przychodów. Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o podatku dochodowym od osób prawnych przewidują w tym zakresie własne wymogi.
Wpłata na konto
Kosztami uzyskania przychodów są koszty, które przedsiębiorca ponosi w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia ich źródła, z wyjątkiem ustawowo określanych wyjątków (art. 23 ustawy o PIT; t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm. i art. 16 ustawy o CIT; t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 74, poz. 397 ze zm.). Są zatem wydatki, których za koszt podatkowy uznać nie można, mimo ich związku z przychodami i prowadzoną działalnością gospodarczą. Jednym z rodzajów kosztów występujących w zakładzie pracy są koszty pracownicze. Kierując się regułą ogólną, pracodawca może uznawać za koszty podatkowe tylko te wydatki na rzecz pracowników, które są związane z jego działalnością, a jednocześnie ustawodawca nie zakazuje ich zaliczania do kosztów uzyskania przychodów. Jedno z takich wyłączeń – co wynika zarówno z ustawy o PIT, jak i ustawy o CIT – dotyczy odpisów i wpłat na różnego rodzaju fundusze tworzone przez podatnika. Ustawodawca pozwala jednak zaliczać do kosztów odpisy i zwiększenia, które w rozumieniu przepisów o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych obciążają koszty działalności pracodawcy (art. 16 ust. 1 pkt 9 ustawy o CIT i art. 23 ust. 1 pkt. 7 ustawy o PIT). Stawia jednak warunek – środki pieniężne stanowiące ich równowartość muszą zostać wpłacone na rachunek funduszu.
Koszt pośredni
Wydatki ponoszone przez pracodawcę na utworzenie ZFŚS to koszty pośrednie, bo nie da się ich przypisać do konkretnego przychodu. Zgodnie z art. 22 ust. 5d ustawy o PIT oraz art. 15 ust. 4d ustawy o CIT koszty uzyskania przychodów – inne niż bezpośrednie, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Co do zasady chodzi tu o dzień, na który koszt zaksięgowano, z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów. Dokonywane w trakcie roku kalendarzowego odpisy na ZFŚS są elementem biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów. Ustawodawca wyłączył wobec tych rozliczeń zasadę memoriałowego zaliczania do kosztów uzyskania przychodów. To dzień dokonania wpłaty odpisów na rachunek funduszu jest tym, w którym podatnik ma prawo do rozpoznania kosztu uzyskania przychodu w wysokości przekazanej na ten rachunek kwoty (wcześniej zarachowanej jako odpis zgodnie z ustawą o ZFŚS).
Bez przelewu
Samo dokonanie odpisu na ZFŚS (co jest czynnością o charakterze rachunkowym) nie daje prawa zaliczenia go do kosztów uzyskania przychodów. Podobnie sama wpłata, bez dokonania odpisu nie jest wystarczająca do uznania jej za koszt podatkowy. Jeśli jednak pracodawca nie dotrzyma zapisanych w ustawie o ZFŚS terminów wpłaty, nie straci prawa do uwzględnienia kosztu. Będzie mógł to jednak zrobić dopiero w momencie przekazania środków na rachunek bankowy funduszu (a więc w miesiącu dokonania przelewu).
Może też zdarzyć się tak, że firma dokonywała w trakcie roku odpisów na ZFŚS, jednak z uwagi na trudną sytuację ekonomiczną środki pieniężne będące ich równowartością nie były przelewane na rachunek bankowy funduszu. Kwoty, które faktycznie nie zostały przekazane, nie mogą obciążać kosztów działalności pracodawcy w roku dokonywania odpisów. [przykład 1]
Warto dodać, że nieprzekazanie równowartości dokonanych odpisów na rachunek funduszu lub ich wydatkowanie niezgodnie z przepisami o ZFŚS skutkuje u pracodawcy powstaniem długu, którego wierzycielem jest ZFŚS. Prawo do wystąpienia ze stosownym roszczeniem do sądu pracy przysługuje związkom zawodowym. Pracodawca, który nie wykonuje przepisów ustawy lub podejmuje działania niezgodne z nią, podlega karze grzywny. W takich sprawach orzeka się na podstawie wniosku właściwego organu Państwowej Inspekcji Pracy, w trybie określonym przepisami kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia (t.j. Dz.U. z 2008 r. nr 133, poz. 848 ze zm.).
ZUS kwestionuje, fiskus też
Wątpliwości budzi to, czy naruszenie ustawy o ZFŚS może mieć skutki na gruncie prawa podatkowego i wpływać na ustalenie podstawy opodatkowania w podatku dochodowym. Jeśli przedsiębiorca prawidłowo dokonał odpisu, przelał jego równowartość na rachunek funduszu, uwzględnił koszt, a następnie wydatkował pieniądze w sposób niezgodny z ustawą o ZFŚS, to żaden przepis ustawy podatkowej nie obliguje go do korekty podstawy opodatkowania.
W praktyce jednak sytuacje bywają różne. Przykładem jest sprawa podatnika, którego skontrolował Zakład Ubezpieczeń Społecznych i nakazał zapłacić składki od świadczeń sfinansowanych z ZFŚS (ze względu na brak kryterium socjalnego oraz nieujęcie tego konkretnego świadczenia w regulaminie ZFŚS). Już po kontroli ZUS przedsiębiorca przelał jednak na konto zakładowego funduszu świadczeń socjalnych równowartość kwoty zakwestionowanej (a wcześniej źle wydatkowanej), aby nie uszczuplać środków funduszu przeznaczanych na zabezpieczenie potrzeb socjalnych pracowników. Organ podatkowy nie pozwolił mu jednak zaliczyć tej wpłaty do kosztów uzyskania przychodów. Uznał, że uzupełnienie odpisu w takich okolicznościach nie wypełnia dyspozycji art. 16 ust. 1 pkt 9 ustawy o CIT (interpretacja dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 19 lipca 2013 r., nr ITPB3/423-238/13/AW).
Dodatkowe kwoty
Koszty działalności pracodawcy obciąża nie tylko coroczny odpis podstawowy oraz jego zwiększenia (art. 5 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych). Zasada ta odnosi się też do odpisu ustalanego na podstawie art. 4 ustawy o ZFŚS (przez pracodawców zatrudniających co najmniej 20 pracowników). Chodzi o sytuacje, gdy wysokość odpisu kształtowana jest dowolnie w układzie zbiorowym pracy albo w regulaminie wynagradzania – u pracodawców, których pracownicy nie są objęci układem zbiorowym pracy.
Przepis ten daje więc pracodawcy objętemu układem zbiorowym pracy (lub u którego obowiązuje regulamin wynagradzania) prawo do decydowania, w jakiej wysokości (wyższej lub niższej od określonej w art. 5 ustawy o ZFŚS) i w jaki sposób naliczy odpis na fundusz. U pracodawców, którzy skorzystali z tej możliwości i dowolnie ukształtowali wielkość odpisu (nawet w wysokości wyższej od określonej w art. 5 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych) – jest on kosztem uzyskania przychodów. Warunkiem jest, aby środki pieniężne stanowiące jego równowartość zostały wpłacone na rachunek funduszu. [przykład 2]
Z interpretacji organów podatkowych wynika też, że kwota dodatkowego odpisu na ZFŚS jest kosztem, o ile jego ustalenie jest zgodne z przepisami ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (por. np. interpretację dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 20 czerwca 2013 r., nr ITPB3/423-175/13/AW). Pracodawca, który zamierza dodatkową wpłatę na ZFŚS wrzucić w koszty, musi więc mieć pewność, że możliwość takiego zwiększenia faktycznie przewidziana jest w porozumieniu zbiorowym, regulaminie wynagradzania – czyli w wewnątrzzakładowych przepisach prawa pracy (organy podatkowe w wydawanych interpretacjach zastrzegają, że nie są uprawnione do badania tego, czy dany akt ma taki charakter). Istotne jest również, aby takie zapisy obowiązywały w zakładzie pracy już w momencie dokonywania wpłat. [przykłady 3 i 4]

Odpis na ZFŚS jako niezwiązany z konkretnym przychodem jest kosztem pośrednim. Organy podatkowe zgodnie przyjmują, że potrąca się go w dacie przekazania równowartości odpisu na rachunek funduszu

Dla celów podatkowych odpisy i zwiększenia na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych tworzone w wysokości określonej w układzie zbiorowym pracy są kosztem uzyskania przychodów na takich samych zasadach, jak odpis podatkowy i jego zwiększenia, o których mowa w art. 5 ustawy o ZFŚS

Przykład 1: Zaległe wpłaty

Podatnik w latach 2010-2013 dokonywał odpisów na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych. Z uwagi na trudną sytuację ekonomiczną spółki (wniosek o ogłoszenie upadłości z zawarciem układu) środki pieniężne nie były przekazywane na rachunek bankowy funduszu. W tym roku spółka chce przelać zaległe kwoty. W takiej sytuacji odpisy na ZFŚS będzie można uznać za koszt podatkowy roku, w którym pieniądze zasilą rachunek funduszu (w dacie dokonania wpłaty). Przepisy ustawy o ZFŚS nie przewidują odsetek za zwłokę w przypadku nieprzelania w terminie środków pieniężnych na rachunek funduszu.

Przykład 2: Zmiana porozumienia zbiorowego

Podatnik zatrudnia więcej niż 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty. Zamierza dokonać zmiany układu zbiorowego pracy, zwiększając zakładowy fundusz świadczeń socjalnych o dodatkowe odpisy. Ustalone w ten sposób dodatkowe odpisy mogą być kosztem uzyskania przychodów, o ile ich równowartość zostanie przekazana przez podatnika na rachunek bankowy funduszu.

Przykład 3: Dodatkowy odpis w uchwale

Spółka tworzy zakładowy fundusz świadczeń socjalnych z odpisów podstawowych i zwiększeń zgodnie z art. 5 ustawy o ZFŚS. Dodatkowo fundusz zasilany jest na podstawie uchwał walnego zgromadzenia, jeśli spółka osiągnie zysk netto w poprzednim roku podatkowym. Możliwość podjęcia uchwały zapisana jest zarówno w układzie zbiorowym pracy, jak i regulaminie ZFŚS. Dodatkowy odpis na fundusz, ustalony w uchwale i uzależniony od zysku netto, może być kosztem uzyskania przychodów spółki (por. też interpretację indywidualną dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 6 listopada 2013 r., nr IBPBI/2/423-1053/13/AK).

Przykład 4: Data obowiązywania regulaminu

Pracodawca podał 14 maja do wiadomości pracowników zmieniony regulamin wynagradzania. Zawarł w nim m.in. zapis o przyznaniu pracownikom prawa do bonów towarowych ze środków ZFŚS. Kwota przeznaczona na ten cel zasiliła rachunek ZFŚS dzień później. Zgodnie z art. 772 par. 6 kodeksu pracy regulamin wynagradzania wchodzi w życie po upływie 2 tygodni od dnia podania go do wiadomości pracowników. Przedsiębiorca przelał środki na rachunek ZFŚS jeszcze przed wejściem w życie regulaminu. Oznacza to, że organy podatkowe mogą zakwestionować zaliczenie takiej wpłaty do kosztów uzyskania przychodów. Skoro nie istniał zapis o możliwości dokonania zwiększonego odpisu na ZFŚS, to taki odpis nie może stanowić kosztów uzyskania przychodów (tak wypowiadał się dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacjach o nr IBPBI/2/423-962/10/PC, IBPBI/2/423-226/10/MO).

Od przekazanego świadczenia nie ma podatku

Usługi finansowane w całości lub w części ze środków ZFŚS nie podlegają VAT
Po wydaniu przez ministra finansów interpretacji ogólnej – nie ma już co do tego wątpliwości. Zakładowa działalność socjalna dotyczy określonych rodzajów świadczeń pracodawcy na rzecz uprawnionych osób (zgodnie z regulaminem funduszu) i tylko te świadczenia mogą być finansowane z ZFŚS. Zgodnie z art. 10 i art. 12 ustawy o ZFŚS środkami funduszu administruje pracodawca i gromadzi je na odrębnym rachunku bankowym.
Biorąc to pod uwagę, minister finansów uznał, że działania pracodawcy polegające wyłącznie na nabyciu od osób trzecich – ze środków ZFŚS – świadczeń w celu udostępnienia ich uprawionym pracownikom (np. zakup wczasów dla pracowników i emerytów, kolonii i obozów dla dzieci pracowników, karnetów uprawniających do korzystania z basenów, siłowni i innych obiektów sportowych, biletów do kina, teatru, kompleksowych usług polegających na organizowaniu określonej imprezy kulturalnej) podejmowane są poza sferą prowadzonej przez pracodawcę działalności gospodarczej. Nie dokonuje on tych czynności w charakterze podatnika VAT.
W ocenie ministra finansów odnosi się to również do sytuacji, gdy nabyte świadczenia współfinansuje osoba uprawniona do korzystania z funduszu. Zatem gdy pracodawca działa jako administrator funduszu i dokonuje zakupów towarów i usług, które następnie przekazuje nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie pracownikom albo innym osobom upoważnionym do korzystania z funduszu, czynności te nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Co innego, gdy określone czynności pracodawca podejmuje jako przedsiębiorca – podatnik VAT. Chodzi tu przykładowo o sytuację, gdy pracodawca, np. w związku z organizacją wycieczki dla pracowników, świadczy usługę transportową (finansowaną w całości lub w części ze środków ZFŚS) w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Tego rodzaju czynności powinny być rozliczane przez pracodawcę zgodnie z zasadami ogólnie obowiązującymi w VAT.
Minister finansów wydał interpretację ogólną 31 maja 2013 r., nr PT1/033/20/831/KSB/12/RD-50859.