W wyrokach sądów administracyjnych publikowanych w internecie ujawniane mają być numery interpretacji podatkowych – wynika z zaleceń Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Liczba interpretacji indywidualnych / Dziennik Gazeta Prawna
dr Hanna Filipczyk doradca podatkowy w Enodo Advisors / Media / fot materialy prasowe
Sędziowie NSA doszli do wniosku, że nie ma powodów, aby utajniać numery interpretacji zaskarżanych przez podatników do sądów. Dotychczas wykreślane były także daty ich wydania przez organ podatkowy oraz nazwy samych organów. Tak było zarówno w przypadku orzeczeń wydawanych przez sądy wojewódzkie, rozpatrujące sprawy w I instancji, jak i przez NSA.
Obecnie każdego roku minister finansów i działający z jego upoważnienia dyrektorzy pięciu izb skarbowych wydają ponad 35 tys. tego rodzaju pism. Do sądów podatnicy zaskarżają prawie co dziesiątą interpretację.

Ochrona danych

Zasady anonimizacji orzeczeń sądowych określa zarządzenie nr 9 prezesa NSA z 11 lipca 2007 r. w sprawie utworzenia Centralnej Bazy Orzeczeń Sądów Administracyjnych i udostępniania orzeczeń przez internet. Chodzi o bazę dostępną pod adresem: orzeczenia.nsa.gov.pl.
Z uwagi na potrzebę ochrony m.in. danych osobowych stron postępowania, w zarządzeniu przewidziano możliwość anonimizacji dat i numerów rozstrzygnięć administracyjnych, a więc np. decyzji administracyjnych (w tym podatkowych) oraz indywidualnych interpretacji prawa podatkowego.
Sędzia Janusz Drachal, przewodniczący Wydziału Informacji Sądowej NSA, tłumaczy, że proces anonimizacji wymaga od pracownika sądu podjęcia indywidualnej decyzji – na tle uzasadnienia konkretnego orzeczenia – jakie dane w nim zawarte mogą doprowadzić do ujawnienia np. tożsamości skarżącego (czyli imienia i nazwiska bądź nazwy podatnika). Wprawdzie ani data wydania, ani numer rozstrzygnięcia administracyjnego nie ujawniają personaliów, ale – jak mówi sędzia Drachal – nie można takiej sytuacji wykluczyć.

Publikowane, nie tajne

Zasadniczo jednak sędziowie NSA są zdania, że anonimizacja dat i numerów interpretacji podatkowych nie jest niezbędna dla zachowania w tajemnicy danych o stronie. Zwłaszcza że zaskarżane interpretacje są dostępne w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa Finansów.
– Takie też stanowisko jest przekazywane osobom przeprowadzającym anonimizację orzeczeń w wojewódzkich sądach administracyjnych – mówi Janusz Drachal.
Na razie jeszcze sądy wojewódzkie nie zmieniły praktyki. W żadnym opublikowanym dotychczas kwietniowym wyroku nie zostały ujawnione sygnatura i data interpretacji. Informacje te można znaleźć tylko w orzeczeniach NSA (przykładem wyrok z 3 kwietnia 2014 r., sygn. akt II FSK 983/12).

Brak spójności

Obowiązek publikacji interpretacji (na stronie: sip.mf.gov.pl) wynika z ordynacji podatkowej. Prowadzona przez ministra finansów baza interpretacji podatkowych nie jest jednak w żaden sposób skorelowana z bazą orzeczeń sądów administracyjnych. To dwa odrębne byty. Nie jest więc możliwe powiązanie konkretnej interpretacji z wyrokiem sądu. Tym samym nie wiadomo, czy dana interpretacja została zaskarżona do sądu. Zwracają na to uwagę nie tylko pełnomocnicy podatników, którzy chcieliby się w swoich pismach procesowych powołać na konkretne interpretacje. Narzekają też czytelnicy, którzy z bazy MF oraz z bazy NSA dowiadują się o aktualnych problemach podatkowych i sposobach ich rozstrzygania.
Dopiero po uzyskaniu prawomocnego wyroku sądu uchylającego interpretację indywidualną upoważniony organ podatkowy usuwa ją z BIP. Tym bardziej więc nie ma możliwości powiązania jej z wyrokiem z Centralnej Bazy Orzeczeń Sądów Administracyjnych.

Nowe informacje

Z założeń nowelizacji ordynacji podatkowej wynika, że baza interpretacji ma zostać uzupełniona o nowe funkcjonalności. Mają być w niej zamieszczane informacje o zmianie bądź uchyleniu interpretacji, przy jednoczesnym zachowaniu tekstu interpretacji wyeliminowanej z obrotu prawnego. Według MF ma to zminimalizować ryzyko powoływania się podatników na nieprawidłowe lub nieaktualne interpretacje. Projekt założeń został 18 marca b.r. przyjęty przez Radę Ministrów. Obecnie na jego podstawie jest opracowywany projekt samej ustawy nowelizującej.
Interpretacja to nie decyzja
Być może niepublikowanie numeru interpretacji wynika z automatycznego przeniesienia praktyki dotyczącej orzeczeń wydawanych ze skarg na decyzje podatkowe. Jednak analogia między decyzją a interpretacją jest zawodna – decyzje nie są w ogóle publikowane w BIP, a interpretacje owszem.
Nie ma przeszkód, by wyroki sądów administracyjnych podawały numery interpretacji i daty ich wydania. Ordynacja podatkowa przewiduje obowiązkową publikację interpretacji „po usunięciu danych identyfikujących wnioskodawcę oraz inne podmioty wskazane w treści interpretacji”. Interpretacje, jak wiemy, są publikowane wraz z podaniem ich numeru. Orzeczenie sądu wskazujące ten numer nie umożliwi identyfikacji wnioskodawcy, skoro nie czyni tego sama interpretacja, w której przedmiocie zapadł wyrok.