Jaki kurs walutowy i z którego dnia ma zastosowanie do obliczenia kwoty zryczałtowanego podatku od należności wypłacanych w walucie, wykazywanych w CIT-10?

dr JANUSZ MARCINIUK

doradca podatkowy Marciniuk i Wspólnicy

Kwestia ustalenia podstawy naliczenia podatku w przypadku wypłaty w walucie należności z tytułów wymienionych w art. 21 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tj. Dz.U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 z późn. zm.), jest o tyle niejednoznaczna, że inny podmiot realizuje przychód (jest podatnikiem), a inny ma obowiązek obliczyć, pobrać i wpłacić podatek na rachunek urzędu skarbowego (jest płatnikiem). Przepisy ustawy nie konkretyzują, jaki kurs powinien mieć zastosowanie w tej określonej sytuacji. W art. 12 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wyrażona została generalna zasada, zgodnie z którą przychody w walutach obcych przelicza się na złotówki po kursie średnim Narodowego Banku Polskiego z dnia poprzedzającego dzień uzyskania przychodu. Organy podatkowe prezentują pogląd, że ponieważ zobowiązanie podatkowe wynika z faktu uzyskania dochodu/przychodu, a należność wypłacana nierezydentowi stanowi jego przychód, to do przeliczenia kwot wypłacanych przez płatnika w walucie obcej z tytułów określonych w art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych – w celu obliczenia przypadającej od nich kwoty podatku – należy zastosować przytoczoną wcześniej ogólną zasadę. W tym miejscu mogą jednak powstać u płatnika wątpliwości, w szczególności gdy wypłata omawianych należności następuje na podstawie otrzymanego uprzednio z zagranicy rachunku. Kierując się bowiem treścią art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, można by było uznać, że w takich okolicznościach – o ile przychód jest związany z działalnością gospodarczą – mamy do czynienia z przychodem należnym, nawet jeśli nie został faktycznie otrzymany przez podatnika (a przez płatnika wypłacony). Jednak decydujący i potwierdzający interpretację urzędów skarbowych jest tu art. 26 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zgodnie z którym podmioty dokonujące wypłat należności z tytułów wymienionych w art. 21 są zobowiązane, jako płatnicy, pobierać w dniu dokonania wypłaty zryczałtowany podatek dochodowy od tych wypłat. Dzień wypłaty należności nierezydentowi musi być potraktowany jako dzień uzyskania przez niego przychodu. Podatnik powinien otrzymać kwotę w walucie równą różnicy między umówionym wynagrodzeniem a kwotą wynikającą z pomnożenia stawki podatku i kwoty tego wynagrodzenia. Dla przykładu: w przypadku wynagrodzenia ustalonego na 1 tys. euro i stawce podatku 10 proc. kwota faktycznie przekazana zagranicznemu wierzycielowi powinna wynosić 900 euro. Na rachunek urzędu skarbowego powinna natomiast trafić równowartość 100 euro w złotych przeliczonych po kursie średnim NBP z dnia poprzedzającego dzień wypłaty 900 euro podmiotowi zagranicznemu. Ewentualne różnice związane bądź z wypłatą należności kontrahentowi z rachunku złotowego, bądź z zapłatą podatku z rachunku walutowego (z zastosowaniem obowiązującego w banku dokonującym przelewu kursu innego niż kurs średni NBP z dnia poprzedzającego operację) nie mogą mieć wpływu na wysokość ani należności z tytułów określonych w art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ani wynikającego z nich zobowiązania podatkowego. Różnice te będą stanowiły przychód lub koszt uzyskania przychodu z tytułu różnic kursowych u płatnika.