Urząd skarbowy w zależności od rodzaju nadpłaty ma różne terminy na jej zwrot podatnikowi. Gdy jednak zwleka z wypłatą należnych pieniędzy, warto dowiedzieć się, co jest przyczyną tej zwłoki. Jeśli nie przyniesie to żadnego efektu, podatnikowi przysługuje prawo do złożenia skargi na bezczynność urzędu.

Czy urząd może wybrać formę zwrotu
W zeznaniu rocznym za 2006 rok wykazałam nadpłatę podatku. Rozliczając się za 2006 rok, nie wypełniałam NIP, ale chciałabym, aby nadpłata też była zwrócona na konto. Do dziś jej jednak nie otrzymałam. Czy fiskus może sam wybrać sposób zwrotu nadpłaty podatku?
Nie
Zwrot nadpłaty następuje: na wskazany rachunek bankowy podatnika, płatnika lub inkasenta zobowiązanego do posiadania rachunku bankowego; w gotówce, jeżeli podatnik, płatnik lub inkasent nie są zobowiązani do posiadania rachunku bankowego, chyba że zażądają zwrotu nadpłaty na rachunek bankowy. Nadpłata, której wysokość nie przekracza kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym, podlega zwrotowi wyłącznie w kasie.
Z kolei zapłata podatków przez podatników prowadzących działalność gospodarczą i zobowiązanych do prowadzenia księgi rachunkowej lub podatkowej księgi przychodów i rozchodów następuje w formie polecenia przelewu. Organ podatkowy nie ma swobody wyboru formy zwrotu nadpłaty, gdyż podmiotowi (podatnikowi, płatnikowi lun inkasentowi), który prowadząc działalność gospodarczą, zobowiązany jest do posiadania rachunku bankowego - zwraca nadpłatę na wskazany rachunek bankowy, a wszystkim pozostałym podmiotom nadpłatę zwraca w gotówce, chyba że taki podmiot zażąda zwrotu nadpłaty na rachunek bankowy. Zatem w przedstawionym przypadku nadpłata powinna być zwrócona na rachunek bankowy podatnika.
Podstawa prawna
■ Art. 77b ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).
Czy zawsze można wnioskować o zwrot
Pomyliłam się w rozliczeniu rocznym za 2005 rok. Nie uwzględniłam w nim przysługującej mi ulgi rehabilitacyjnej. Złożyłam więc korektę zeznania podatkowego za 2005 rok, wykazując nadpłatę podatku. Czy zawsze będę mogła wnioskować o zwrot nadpłaty?
Nie
Jeżeli prawidłowość skorygowanego zeznania (deklaracji) nie budzi wątpliwości, organ podatkowy zwraca nadpłatę bez wydania decyzji stwierdzającej nadpłatę.
W przypadku, gdy skorygowana deklaracja budzi zastrzeżenia organu podatkowego, wydaje on decyzję, w której stwierdza nadpłatę w wysokości wynikającej z wyliczeń organu podatkowego. Decyzja stwierdzająca nadpłatę musi być też wydana w przypadku, gdy nadpłata powstała w związku z dokonaniem wpłaty bez konieczności złożenia deklaracji lub zeznania. Organ podatkowy określa wysokość takiej nadpłaty nawet w sytuacji, gdy jej zwrot nie budzi żadnych zastrzeżeń.
Trzeba jednak podkreślić, że prawo do złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty wygasa po upływie pięciu lat od dnia złożenia zeznania (deklaracji). W omawianym przykładzie okres ten jednak jeszcze nie minął.
Podstawa prawna
■ Art. 75, art. 77, art. 79 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).
Czy podatnik odbiera nadpłatę za płatnika
Mój pracodawca w 2006 roku wpłacił do urzędu skarbowego za wysokie zaliczki podatkowe. Zauważyłem to, przeglądając swoje rozliczenia podatkowe. Stwierdziłem, że należy mi się zwrot nadpłaconych zaliczek. Czy podatnik ma prawo wystąpić o zwrot nadpłaty podatku w imieniu płatnika?
Nie
Obliczona, pobrana i przekazana przez płatnika kwota podatku nie stanowi nadpłaty podlegającej zwrotowi na rzecz podatnika. Podmiotem uprawnionym do wystąpienia o stwierdzenie i zwrot nadpłaty jest w takim przypadku płatnik.
Podstawa prawna
■ Art. 72 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).
Czy termin zwrotu to termin nadpłaty
Czy termin na zwrot nadpłaty podatkowej jest równoznaczny z dniem powstania nadpłaty?
Nie
Nie można utożsamiać pojęcia dzień powstania nadpłaty z pojęciem terminu zwrotu nadpłaty. Jednocześnie warto wskazać, że są to określenia, które nie wykluczają się, lecz wzajemnie się uzupełniają w ramach całej instytucji nadpłaty.
Podstawa prawna
■ Art. 73 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).
Czy trzeba uzasadnić odmowę wypłaty
Urząd skarbowy spóźnił się dwa miesiące z wypłatą nadpłaty podatku. Moim zdaniem nadpłata powinna w takiej sytuacji zostać zwrócona wraz z należnymi odsetkami. Urząd jednak twierdzi, że odsetki mi się nie należą. Czy fiskus musi uzasadnić odmowę wypłaty odsetek?
Tak
Dokonanie wypłaty należnych podatnikowi odsetek od stwierdzonej nadpłaty podatku można uznać za czynność materialno-techniczą, która nie wymaga wydania decyzji administracyjnej. Jest to realizacja niekwestionowanego w tym przypadku prawa podatnika wynikającego wprost z ustawy. Jeśli jednak organ odmawia podatnikowi wypłaty odsetek stojąc na stanowisku, że w świetle obowiązującego prawa odsetki te nie przysługują, to w tym zakresie powinien wydać decyzję administracyjną. W odmowie przyznania podatnikowi odsetek od nadpłaty przejawia się bowiem władztwo administracyjne, w którym organ autorytatywnie określa pozycję prawną strony. Nie można zatem przyjąć, że odmowa wypłaty podatnikowi odsetek mieści się w pojęciu czynności materialno-technicznych.
Podstawa prawna
■ Art. 74 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).
Czy urząd poinformuje o odmowie zwrotu
W zeznaniu rocznym za 2006 rok wykazałem nadpłatę podatku. Jednak do dziś urząd nie zwrócił mi pieniędzy. Obawiam się, że urząd odmówi mi tego zwrotu. Czy urząd powinien poinformować mnie o swojej decyzji?
Tak
Jeśli urząd skarbowy podejmie decyzję o odmowie wypłaty nadpłaty podatkowej, powinien o tym fakcie powiadomić podatnika. Pismo organu podatkowego, skierowane do osoby, która złożyła wniosek o stwierdzenie nadpłaty, zawierające oznaczenie organu, oznaczenie adresata, datę wydania, rozstrzygnięcie sprawy poprzez orzeczenie braku podstaw do stwierdzenia nadpłaty, podpis osoby uprawnionej do działania w imieniu organu, a ponadto pewne elementy uzasadnienia prawnego, należy uznać za decyzję organu podatkowego odmawiającą stwierdzenia nadpłaty.
Podstawa prawna
■ Art. 74 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).
Czy na zwrot nadpłaty jest jeden termin
Czy w każdym przypadku powstania nadpłaty podatkowej urząd skarbowy ma jednakowy trzymiesięczny termin na jej zwrot?
Nie
Termin zwrotu nadpłaty został określony w Ordynacji podatkowej odrębnie dla każdego zobowiązania podatkowego. Terminy te przedstawiają się następująco:
  •  30 dni od dnia wydania decyzji o zmianie, uchyleniu lub stwierdzeniu nieważności decyzji: ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego, określającej wysokość zobowiązania, o odpowiedzialności podatkowej płatnika lub inkasenta, o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej lub spadkobiercy;
  •  30 dni od dnia wydania decyzji stwierdzającej nadpłatę lub określającej wysokość nadpłaty;
  •  14 dni od dnia doręczenia organowi podatkowemu odpisu orzeczenia sądu administracyjnego, ze stwierdzeniem jego prawomocności, uchylającego decyzję organu podatkowego pierwszej instancji lub stwierdzającego jej nieważność;
  •  30 dni od dnia złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty, powstałej w wyniku orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego;
  •  3 miesięce od dnia złożenia zeznania lub deklaracji (zeznania rocznego - dla podatników podatku dochodowego, deklaracji podatku akcyzowego - dla podatników podatku akcyzowego, deklaracji o wpłatach z zysku za rok obrotowy - dla jednoosobowych spółek Skarbu Państwa i przedsiębiorstw państwowych);
  •  2 miesiące od dnia złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty wraz ze skorygowanym zeznaniem (deklaracją) w przypadkach, lecz nie wcześniej niż w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia zeznania lub deklaracji.
W przypadku skorygowania deklaracji:
  •  gdy organ koryguje deklarację za podatnika (przy oczywistych pomyłkach i błędach, gdy korekta nie przekracza kwoty 1 tys. zł) - nadpłata podlega zwrotowi w terminie 3 miesięcy od dnia upływu terminu do wniesienia sprzeciwu na korektę organu przez podatnika;
  •  przez podatnika - nadpłata podlega zwrotowi w terminie 3 miesięcy od dnia jej skorygowania.
Podstawa prawna
n Art. 77 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).
Czy przy każdym spóźnieniu są odsetki
W złożonym przeze mnie zeznaniu wykazałem nadpłatę podatku. Do dziś urząd nie wypłacił mi należnych pieniędzy, a wezwał mnie do złożenia korekty deklaracji podatkowej. Czy przy każdym spóźnieniu w wypłacie należą się podatnikowi odsetki?
Nie
W omówionym przypadku nie będą należały się odsetki, gdyż urząd wezwał podatnika do złożenia korekty deklaracji. W takim przypadku nie można mówić o spóźnieniu z wypłatą nadpłaty, bo przy składaniu korekty termin na zwrot nadpłaty liczony jest od momentu złożenia poprawionej deklaracji.
Co więcej, podatnikowi nie przysługuje prawo do odsetek od nadpłaty w przypadku wystąpienia takich zdarzeń jak np.: organ podatkowy I instancji wydaje decyzję, w której zmniejsza podatnikowi stratę za rok podatkowy; organ podatkowy wzywa podatnika do korekty deklaracji podatkowych za lata, w których taka strata została odliczona; podatnik dokonuje korekt i w konsekwencji płaci podwyższony podatek dochodowy; decyzja organu I instancji, w której zmniejszono podatnikowi stratę, zostaje uchylona przez organ wyższego stopnia.
Podstawa prawna
■ Art. 73 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).
Opracowała Ewa Matyszewska