Usługi pomocy społecznej (w rozumieniu odpowiednich przepisów) są opodatkowane w Polsce, ale jednocześnie korzystają tu ze zwolnień.
Podatniczka w ramach działalności gospodarczej świadczy usługi opieki nad osobami starszymi. Firma ma siedzibę w Polsce, a jej klientami są osoby w podeszłym wieku mieszkające w Niemczech. Zatrudniani pracownicy są delegowani do pracy za zachodnią granicę, gdzie opiekują się seniorami w miejscu ich zamieszkania. Właścicielka firmy jest podatnikiem VAT czynnym. Chciałaby wiedzieć, czy w opisanych okolicznościach ma prawo korzystać ze zwolnienia z VAT w Polsce i czy nie ma obowiązku zapłaty podatku na terytorium Niemiec.
Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy wyjaśnił, że w przypadku usług bardzo istotne dla prawidłowego rozliczenia VAT jest określenie miejsca ich świadczenia. Od tego bowiem zależy, czy trzeba zapłacić podatek w Polsce.
Zasady ogólne są następujące: jeśli usługa jest świadczona na rzecz podatnika (chodzi tu o innego przedsiębiorcę), miejscem jej udzielania jest to, w którym ma siedzibę usługobiorca. Jeżeli natomiast odbiorcą usług jest osoba nieprowadząca działalności, podatek rozlicza się w kraju, w którym siedzibę ma usługodawca.
Mamy tu do czynienia z tym drugim przypadkiem, gdyż usługi opieki świadczone są na rzecz osób fizycznych w podeszłym wieku, nieprowadzących działalności. Oznacza to, że miejscem ich wykonywania i opodatkowania jest to, gdzie podatniczka posiada siedzibę działalności, czyli terytorium Polski (art. 28c ust. 1 ustawy o VAT, t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 z późn. zm.). Nie jest więc zobowiązana do rozliczania podatku w Niemczech.
Usługa jest opodatkowana w Polsce, ale jednocześnie korzysta tu ze zwolnienia z podatku. Organ podatkowy wyjaśnił, że zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy o VAT preferencja obejmuje usługi pomocy społecznej (w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej) oraz określone w przepisach o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, a także dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z nimi związanych (na rzecz beneficjenta pomocy). Chodzi tu o usługi świadczone przez podmioty instytucjonalne, szczegółowo wymienione w tym przepisie, m.in. domy pomocy społecznej, rodzinne domy pomocy, placówki zapewniające całodobową opiekę osobom przewlekle chorym lub w podeszłym wieku.
Natomiast zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 23 z VAT zwolnione są usługi opieki nad osobami niepełnosprawnymi, przewlekle chorymi lub osobami w podeszłym wieku, świadczone w miejscu ich zamieszkania przez podmioty inne niż wymienione w pkt 22 tego przepisu oraz dostawa towarów ściśle z tymi usługami związana.
W konsekwencji świadczone przez podatniczkę usługi opieki na rzecz ludzi starszych mających miejsce zamieszkania w Niemczech zwolnione są w Polsce z opodatkowania na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 23 ustawy o VAT.
Polskie regulacje określające zwolnienia z VAT dla usług opieki społecznej oparte są na przepisie art. 132 ust. 1 lit. g dyrektywy 2006/112
Interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 13 czerwca 2013 r., sygn. ITPP2/443-288/13/AP