Jakie skutki w podatku dochodowym ma dla dłużnika umorzenie jego zobowiązań z tytułu dostaw i usług?
Od 1 stycznia 2013 r. obowiązują przepisy (art. 24d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i art. 15b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych – odpowiednio t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm. oraz t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 74, poz. 397 z późn. zm.) nakazujące podatnikom zmniejszanie kosztów uzyskania przychodów o kwoty nieterminowo regulowanych zobowiązań z tytułu dostaw i usług, po upływie terminów określonych w tych przepisach. Wskazane regulacje pozwalają na cofnięcie korekty kosztów i zwiększenie kosztów uzyskania przychodów o kwotę dokonanego zmniejszenia – w miesiącu, w którym podatnik uregulował zobowiązanie.
Głównym celem wprowadzonych przepisów było zapobieganie zatorom płatniczym i poprawa płynności przedsiębiorców. Nowelizacja wywołała jednak również inne skutki, których ustawodawca bliżej nie rozważył, a przynajmniej nie znalazło to odzwierciedlenia w uzasadnieniu projektu ustawy. Po nowelizacji zmieniła się w szczególności sytuacja przedsiębiorcy, któremu udało się wynegocjować z kontrahentem umorzenie nieuregulowanych zobowiązań z tytułu dostaw i usług.
Do końca 2012 r. dłużnik, którego przeterminowane zobowiązanie zostało umorzone, uzyskiwał z tego tytułu, z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w ustawie, przychód do opodatkowania. Nie tracił jednak prawa do zaliczenia wykazanych na fakturze kwot do kosztów uzyskania przychodu.
W nowym stanie prawnym taki dłużnik będzie zobowiązany nie tylko do rozpoznania przychodu z tytułu umorzenia zobowiązania, ale również do odpowiedniej korekty kosztów uzyskania przychodów o wartość nieuregulowanych w terminie zobowiązań. Tak pomniejszone koszty nie będą mogły być następnie zwiększone o kwotę dokonanego zmniejszenia, ponieważ w sytuacji gdy zobowiązanie zostało umorzone, nie będzie mogło już dojść do jego uregulowania.