Jeśli ktoś płaci podatek od towarów i usług w związku ze swoją podstawową działalnością gospodarczą, musi go rozliczyć od czynności jednorazowej dotyczącej innej branży. Tak orzekł TSUE.
Spór toczył się o to, czy osoba będąca podatnikiem VAT jako wykonawca wolnego zawodu (komornik w Bułgarii) jest nim tylko w odniesieniu do transakcji, które są przedmiotem jej zwyczajowej działalności gospodarczej, czy też także przy każdej innej działalności wykonywanej okazjonalnie. Z akt sprawy wynikało, że komornik kupił na przetargu, a następnie sprzedał na rzecz spółki nieruchomość stanowiącą prywatnoprawną własność państwową (w Polsce brak odpowiednika tej regulacji). Otrzymał za to wynagrodzenie. Czynności te nie miały związku z jego działalnością jako komornika.
Według bułgarskiego fiskusa powinien od tego wynagrodzenia zapłacić VAT. Podatnik złożył skargę do sądu. Argumentował, że świadczył usługi okazjonalnie i bez związku ze swoją samodzielną działalnością gospodarczą jako komornika, która jest jedyną, jaką zarejestrował dla celów VAT.
Sąd w Warnie miał wątpliwości, jak rozstrzygnąć problem i skierował pytanie prejudycjalne do TSUE. Trybunał orzekł, że przepisy dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej nie dopuszczają wąskiej wykładni, która wykluczałaby opodatkowanie czynności podatnika tylko dlatego, że nie odpowiadają one jego zwyczajowym przedsięwzięciom realizowanym w ramach zarejestrowanej działalności.

Rozszerzenie zakresu opodatkowania czynności sporadycznych

Zdaniem Trybunału podatnik VAT nie jest nim tylko w odniesieniu do działalności, którą zgłosił jako zwyczajową. Jest nim również w odniesieniu do każdej działalności wykonywanej za wynagrodzeniem, która w rozumieniu art. 9 ust. 1 dyrektywy VAT jest „działalnością producentów, handlowców lub usługodawców”, w tym taką, która nie odpowiada jego działalności zwyczajowej. Inna wykładnia miałaby taki niedopuszczalny skutek, że osoby wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą mogłyby dowolnie zmieniać status na potrzeby stosowania dyrektywy VAT. Niekiedy byłyby podatnikami, innym razem nie – w zależności od mniej lub bardziej ścisłego związku z działalnością główną. Wyrok TSUE stanowi cenną wskazówkę dla interpretacji działalności okazjonalnej. Dla polskich podatników może oznaczać niebezpieczne rozszerzenie zakresu opodatkowania VAT czynności sporadycznych. Brakuje jednolitych, jasnych kryteriów, na podstawie których możliwe byłoby uznanie, kiedy takie czynności powinny być na gruncie unijnej dyrektywy opodatkowane VAT. W Polsce przykładem tego typu sytuacji jest m.in. opodatkowanie VAT sprzedaży działek. W praktyce zarówno sądy, jak i organy podatkowe wydają rozbieżne orzeczenia, uzasadniając to obowiązkiem dokładnego badania każdej sprawy. Czasami bowiem mały detal może przesądzić o objęciu transakcji podatkiem VAT.
ORZECZNICTWO
Wyrok TSUE z 13 czerwca 2013 r. (C-62/12 Kostov).