Rząd chce skończyć z absurdem, gdy za takie samo miejsce postojowe jego właściciel płaci nawet dziesięć razy więcej niż sąsiad. Na zmianach w zasadach pobierania podatku od nieruchomości zyskają podatnicy, ale równocześnie tracić mogą gminy.
Wpływy z podatku od nieruchomości / Dziennik Gazeta Prawna
Justyna Przekopiak dyrektor departamentu podatków lokalnych w Ministerstwie Finansów / DGP / Wojtek Gorski
Po zmianach, które zaakceptował rząd na ostatnim posiedzeniu, ma się skończyć problem nierównego opodatkowania właścicieli miejsc parkingowych w garażach wielostanowiskowych. Dziś, jeśli stanowią one odrębną własność i mają osobną księgę wieczystą, trzeba płacić daninę według wyższej stawki podatku od nieruchomości, która maksymalnie wynosi 7,66 zł za 1 mkw. powierzchni użytkowej (czyli tyle, ile dla budynków lub ich części pozostałych). W przeciwnym wypadku – gdy miejsce postojowe traktowane jest jako przynależące do lokalu – zastosowanie ma niższa stawka podatku dla mieszkań, która maksymalnie wynosi 0,73 zł za 1 mkw. powierzchni użytkowej.
Rząd proponuje więc ujednolicić opodatkowanie wszystkich garaży i objąć je jedną stawką podatku. Taką zmianę przewiduje projekt założeń do ustawy o poprawie funkcjonowania i organizacji wykonywania zadań publicznych przez jednostki samorządu terytorialnego (projekt opracowało Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji). Pozostaje pytanie, która stawka będzie tą właściwą. Wiele przemawia za tym, że niższa.

Miejsce do parkowania

Zróżnicowanie opodatkowania miejsc postojowych wynika z tego, że w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 95, poz. 613 z późn. zm.) garaż nie funkcjonuje jako rodzaj budynku. O stawce podatku decyduje więc odmienna sytuacja faktyczna i prawna takich pomieszczeń. Potwierdził to NSA w uchwale z 27 lutego 2012 r. (sygn. akt II FPS 4/11).
Ireneusz Krawczyk, radca prawny, partner w Kancelarii Ożóg i Wspólnicy, tłumaczy, że w zależności od treści aktu notarialnego i wpisu w księdze wieczystej garaże podziemne pod budynkami (najczęściej mieszkalnymi) mogą być lokalami przynależnymi do mieszkań lub same stanowić odrębne lokale.
– W przypadku gdy garaż jest przynależnością lokalu mieszkalnego, podatek od nieruchomości może wynosić dziesięć razy mniej, niż gdy jest samodzielnym lokalem – komentuje ekspert.
Jego zdaniem zróżnicowanie to nie jest w rzeczywistości niczym uzasadnione. – Garaż podziemny to zawsze miejsce do parkowania samochodów – podkreśla Ireneusz Krawczyk.

Jedna stawka

W praktyce dochodzi do absurdalnych sytuacji, gdzie dwa jednakowe i pełniące identyczną funkcję miejsca postojowe w tym samym garażu wielostanowiskowym mogą być różnie opodatkowane. Dlatego nowe uregulowania prawne zmierzają do ujednolicenia stawki od wszystkich garaży wielostanowiskowych.
Dr Rafał Dowgier z Katedry Prawa Podatkowego Uniwersytetu w Białymstoku zwraca uwagę, że jeśli zostanie wprowadzona jedna stawka dla garaży, np. na poziomie tej dla budynków lub ich części mieszkalnych, to problem zostałby rozwiązany. – Jeśli jednak w ustawie nie wprowadzimy definicji garażu, to znów będą problemy z opodatkowaniem – ostrzega.
Ireneusz Krawczyk zwraca zaś uwagę, że konieczna też będzie zmiana definicji podatnika.

Niepewna stawka

Najważniejszą kwestią jest jednak to, jaka stawka obejmie garaże – czy będzie to stawka właściwa dla lokali mieszkalnych, czy budynków lub ich części pozostałych. Projekt założeń o tym nie przesądza.
– Być może ustawodawca powinien wprowadzić dodatkowe kryterium, które decydowałoby o zastosowaniu jednej lub drugiej stawki – zastanawia się Ireneusz Krawczyk. Wskazuje, że jeżeli właściciel garażu jest jednocześnie właścicielem mieszkania w tym budynku, to stawka powinna być zbliżona do tej za lokal mieszkalny. – W innych przypadkach, a więc np. gdy garaż wykupiła osoba z innego budynku, mogłaby płacić według stawki jak za lokale pozostałe – ocenia.
Rząd, rozstrzygając, która stawka będzie właściwa dla garaży, będzie musiał wziąć również pod uwagę interes gmin i miast. Obecnie część garaży jest opodatkowana stawką właściwą dla budynków pozostałych, co oznacza wyższe dochody gminy. Wyrównanie stawki w dół oznaczałoby stratę dochodów samorządów.

Samorządy już mogą ujednolicić podatek od miejsc postojowych

Jakie jest stanowisko Ministerstwa Finansów w sprawie opodatkowania garaży wielostanowiskowych stanowiących odrębne nieruchomości?

W przypadku opodatkowania garaży obecnie stosuje się różne stawki podatku od nieruchomości, co wynika z ich odmiennej sytuacji faktycznej i prawnej, jak również z tego, że w przepisach prawa garaż nie występuje jako rodzaj budynku. Zróżnicowanie w opodatkowaniu pomieszczeń pełniących funkcję garażu jest spowodowane ponadto tym, że w ustawie nie wymienia się kazuistycznie wszystkich możliwych, występujących w praktyce, przedmiotów opodatkowania wraz z przypisaniem im konkretnej stawki podatku od nieruchomości. Przedmiotem opodatkowania podatkiem od nieruchomości jest bowiem budynek lub jego część, a nie zindywidualizowany obiekt pełniący określoną funkcję, w tym przypadku przeznaczony do przechowywania pojazdów mechanicznych.
W konsekwencji różnice w opodatkowaniu mogą dotyczyć również innych obiektów niż garaże, w zależności od ich statusu.

Jaka obecnie powinna być stawka dla garażu w budynku mieszkalnym?

Garaż stanowiący przedmiot odrębnej własności, który nie jest związany z prowadzeniem działalności gospodarczej, usytuowany w budynku mieszkalnym wielorodzinnym podlega opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości według stawki przewidzianej dla budynków lub ich części pozostałych. Stanowisko resortu w zakresie opodatkowania garaży zostało zaprezentowane w interpretacji ogólnej z 26 kwietnia 2012 r. (nr PL/LS/833/40/SIA/12/122), która opublikowana została w Dzienniku Urzędowym Ministra Finansów z 2012 r. poz. 20. Jest ono zbieżne z poglądem NSA w tej sprawie, wyrażonym w uchwale z 27 lutego 2012 r. (sygn. akt II FPS 4/11).

Czy zdaniem MF możliwe jest wprowadzenie jednej, odrębnej stawki dla garaży w budynkach mieszkalnych (mających różny status prawny)?

Kwestia stosowania jednolitej stawki do opodatkowania garaży może zostać rozwiązana przez gminy na podstawie obecnie istniejącego ustawodawstwa, w ramach stosowania przez nie gwarantowanej konstytucyjnie autonomii podatkowej. Pozwala ona na samodzielne kształtowanie polityki podatkowej, zgodnie ze swoją właściwością terytorialną. Zgodnie bowiem z art. 5 ust. 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych przy określaniu wysokości stawek podatku od nieruchomości od budynków lub ich części rada gminy może różnicować ich wysokość dla poszczególnych przedmiotów opodatkowania, uwzględniając w szczególności sposób ich wykorzystania.
Zatem ustawa o podatkach i opłatach lokalnych w ramach istniejących obecnie rozwiązań pozwala radom gmin na uchwalenie stawek podatku od nieruchomości dla wszystkich garaży w budynkach mieszkalnych, w tym również garaży wielostanowiskowych, stanowiących odrębne nieruchomości, w wysokości niższej niż przewidziana dla budynków lub ich części pozostałych, w tym również na poziomie stawki tego podatku przewidzianej dla budynków lub ich części mieszkalnych.

Czy stawka powinna być jak dla budynków mieszkalnych, czy jak dla pozostałych?

W projekcie założeń projektu ustawy o poprawie funkcjonowania i organizacji wykonywania zadań publicznych przez jednostki samorządu terytorialnego, przygotowanym przez ministra administracji i cyfryzacji, zakłada się ujednolicenie stawek dla wszystkich garaży (za wyjątkiem zajętych na działalność gospodarczą) poprzez objęcie ich jedną stawką. Na obecnym etapie procedowania tego projektu nie jest możliwe przesądzenie kwestii wysokości tej stawki. Trzeba bowiem mieć na względzie oprócz kwestii społecznych również kwestię dochodów jednostek samorządu terytorialnego.
Etap legislacyjny
Projekt założeń do ustawy o poprawie funkcjonowania i organizacji wykonywania zadań publicznych przez jednostki samorządu terytorialnego został przyjęty przez rząd. Na podstawie tych założeń zostanie przygotowany projekt ustawy.