Sprawozdanie z działalności powinno mówić o tym, w jaki sposób kierownictwo jednostki (np. zarząd) postrzega jej przyszłość. Przy tym podstawą powinny być dotychczasowe dokonania, analiza perspektyw rozwoju i planowane działania. Dlatego trzeba wskazać m.in. cele firmy i strategię ich osiągania, a także warunki jej realizacji oraz ryzyko i zagrożenia. Takie wytyczne pojawiły się w opublikowanym projekcie Krajowego Standardu Rachunkowości (KSR) nr 8 – Sprawozdanie z działalności. Komitet Standardów Rachunkowości działający przy ministrze finansów chce promować dobre praktyki w tworzeniu tego dokumentu (stosowanie standardów nie jest obowiązkowe).
Obowiązek sporządzania sprawozdania z działalności (i składania wraz ze sprawozdaniem finansowym do rejestru sądowego) dotyczy m.in. spółek kapitałowych, spółek komandytowo-akcyjnych, towarzystw ubezpieczeń wzajemnych, towarzystw reasekuracji wzajemnej, spółdzielni i przedsiębiorstw państwowych. Wymogi co do jego zawartości określa art. 49 ustawy o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330). Jednak wymienia on tylko najważniejsze pozycje, które powinny się w nim znaleźć, np. wskaźniki finansowe i niefinansowe, bez precyzowania, o jakie chodzi. Projekt standardu doprecyzowuje tę wytyczną. Wskazuje, że wskaźniki powinny być wyczerpująco opisane, ze wskazaniem celu ich stosowania, zasad obliczania, źródeł danych (w szczególności, gdy pochodzą spoza sprawozdania finansowego). Należy też przedstawić ich wartości co najmniej dla opisywanego i poprzedniego roku obrotowego (dobrą praktyką jest prezentowanie danych za okresy dłuższe, np. 3- lub 5-letnie) z wyjaśnieniem przyczyn zmian oraz interpretacją. Zgodnie z projektem przydatne jest też wskazanie trendu i omówienie możliwego kształtowania się poszczególnych wielkości w przyszłości, a także odniesienie wartości wskaźników do wielkości uznanych za wzorcowe (o ile takie istnieją) oraz wyników najważ niejszych konkurentów lub przeciętnych wyników branży lub sektora.
Jakie wskaźniki podmiot powinien podać? Zgodnie z wytycznymi KSR – zależy to od specyfiki firmy, wielkości czy branży, w której działa. Chodzi np. o rentowność kapitałów własnych (return on equity – ROE).
Projekt KSR nr 8 dostępny jest na stronie www.mf.gov.pl, a uwagi do jego treści można zgłaszać do 30 sierpnia na adres: sekretarz.KSR@mofnet.gov.pl.
Kto zechce wyjść poza niezbędne minimum
Maciej Czapiewski biegły rewident, partner w HLB M2 Audyt
W mojej ocenie projekt KSR nr 8 skierowany jest do dużych jednostek, w szczególności podmiotów publicznych. Zawiera wiele wytycznych i zaleceń znacząco poszerzających minimalny zakres wynikający z literalnej interpretacji art. 49 ustawy o rachunkowości. Przykładowo standard zaleca ujawnianie informacji o: strukturze organizacyjnej jednostki (punkt 77), segmentach działalności (46), istotnych umowach zawartych z odbiorcami i dostawcami (122), stwierdzonych nieprawidłowościach w systemie kontroli wewnętrznej w zakresie sprawozdawczości finansowej (145). O ile ujawnienie takich informacji nie będzie zapewne budzić wątpliwości w przypadku jednostek publicznych, zobowiązanych do tego zwykle także przez inne przepisy, o tyle praktyka wskazuje, że małe i średnie firmy ograniczają sprawozdanie z działalności jednostki do niezbędnego, wymaganego ustawą minimum. Przesłanką takiego postępowania jest z jednej strony niechęć do ujawniania nieograniczonemu kręgowi odbiorców ważnych informacji, z drugiej strony koszty przygotowania sprawozdania.