Uregulowanie zobowiązań i rozrachunków czy szereg administracyjnych obowiązków to niestety nie jedyne sprawy, o jakich pamiętać musi likwidujący firmę przedsiębiorca. Przepisy podatkowe dodatkowo zobowiązują zamykającego działalność do szczegółowego uporządkowania dokumentacji oraz wskazują, jak zarządzić majątkiem firmy.

Decyzja o zlikwidowaniu działalności gospodarczej nakłada na przedsiębiorcę obowiązek dokładnego podsumowania prowadzonych w ciągu trwania działalności rejestrów, ponadto jednak, będzie on także musiał sporządzić nowe wykazy. Dotyczy to zarówno podatników, którzy prowadzą podatkową księgę przychodów i rozchodów, jak i prowadzących ewidencję samych przychodów ryczałtowców. Tax Care przedstawia najważniejsze obowiązki na gruncie podatku dochodowego, jakie ciążą na kończącym działalność przedsiębiorcy.

Dodatkowa praca

Pierwszym wymaganym dokumentem jest wykaz składników majątku. Przedsiębiorca powinien ująć w nim pozostałe na dzień likwidacji przedsiębiorstwa m.in. środki trwale, wyposażenie, materiały, wyroby gotowe, półwyroby, towary handlowe. Opis jego formy i niezbędnych elementów zawarty został w art. 24 ust. 3a ustawy o PIT.

Następnie dokonać należy spis z natury i to, co ważne, dokładnie na dzień zakończenia działalności gospodarczej. Odpowiednio wcześnie też, powinien poinformować o tym fiskusa. Przedsiębiorca ma bowiem co najmniej tydzień przed data rozpoczęcia tego spisu na poinformowanie w formie pisemnej naczelnika urzędu skarbowego o zamiarze sporządzenia takiego dokumentu. Spis obejmuje podobny zakres, co wykaz składników majątku – pominięte zostać powinny jedynie środki trwałe. Tutaj, w przeciwieństwie do wykazu, przepisy podatkowe nie precyzują ogólnie obowiązującego wzoru spisu.

Wyceny składników zawartych w spisie co do zasady dokonać należy według cen zakupu. Podatnik ma na nią jednak 14 dni od dnia zakończenia spisu. Jest to równoznaczne z tym zatem, iż w spisie można ująć jedynie stan ilościowy składników.

Likwidujący firmę ryczałtowiec

Sporządzenie spisu z natury obowiązuje osoby opodatkowane ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Co jednak ważne, nie muszą już one uwzględniać wartości spisu przy ustaleniu ryczałtu za ostatni miesiąc prowadzenia przedsiębiorstwa.

Podsumowanie w księgach

W samym dniu likwidacji działalności gospodarczej przedsiębiorca obowiązany jest do zamknięcia prowadzonych przez cały okres istnienia firmy ksiąg, np. księgi przychodów i rozchodów. Ważne, aby przed ostatecznym podsumowaniem zapisów znalazła się w nich ustalona wartość spisu z natury, którą pomniejszyć należy o wartość wyposażenia. W ustaleniu bowiem dochodu, prawo podatkowe nakazuje uwzględnić w księgach różnicę między wartościami remanentów początkowego i końcowego. Tak podsumowane rejestry stanowią podstawę do wyliczenia należnego podatku za ostatni miesiąc (lub kwartał) prowadzenia działalności. Podatek musi bowiem zostać naliczony od dochodu uwzględniającego różnice remanentowe. Zapłacić należy go do 20. dnia miesiąca następnego po miesiącu (kwartale), w którym zlikwidowano firmę.

Decyzja o sprzedaży majątku

Co do zasady, jeśli przedsiębiorca zdecyduje się sprzedać np. firmowy samochód w dniu likwidacji firmy, przyczyni się do powstania przychodu. O czym warto jednak pamiętać, opodatkowaniu podlegać będzie różnica między uzyskanym przychodem z odpłatnego zbycia a wydatkami na nabycie zbywanego składnika, niezaliczonymi do kosztów podatkowych w jakiejkolwiek formie.

Natomiast sprzedaż składników majątku po likwidacji działalności gospodarczej nie spowoduje powstania przychodu, jeżeli od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła likwidacja działalności prowadzonej samodzielnie (lub likwidacja spółki niebędącej osobą prawną), do dnia ich odpłatnego zbycia upłynęło sześć lat.

Katarzyna Miazek, Tax Care
Karolina Zawłocka, księgowa Tax Care