Każdy, kto prowadzi firmę, ma prawo zmniejszyć swoje przychody o różnego rodzaju wydatki. Jednak tylko te o niskiej wartości można odliczyć od razu. Środki trwałe trzeba amortyzować.

Czy należy amortyzować samochód

Podatnik chce odliczyć zakup używanego auta, którym będzie rozwoził towar do klientów. Samochód kosztuje 10 tys. zł. Czy będzie musiał go amortyzować?
Wydatków poniesionych na zakup środków trwałych, których cena jest wyższa niż 3,5 tys. zł, przedsiębiorca nie może rozliczyć bezpośrednio w kosztach uzyskania przychodu. W takiej sytuacji powinien to zrobić poprzez amortyzację. Polega ona na tym, że kosztem jest nie cena zakupu np. samochodu, ale tzw. odpisy amortyzacyjne. Wydatki ujmuje się w kosztach stopniowo w miarę zużywania się danej rzeczy aż do momentu jej całkowitego odliczenia lub sprzedaży.
Amortyzacji podlegają poszczególne składniki majątku służącego do działalności gospodarczej, tj. środki trwałe (budowle, budynki i lokale będące odrębną własnością, maszyny, urządzenia i środki transportu oraz inne przedmioty spełniające warunki uznania ich za środek trwały), a także wartości niematerialne i prawne (np. prawo do lokalu, autorskie prawa majątkowe, licencje). Środki trwałe podlegające amortyzacji muszą być przy tym kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania. Muszą też być wykorzystywane przez podatnika w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Podstawą odpisów amortyzacyjnych jest wartość początkowa poszczególnych składników majątku, którą może być cena nabycia lub koszt wytworzenia. Prawo do dokonywania amortyzacji ma właściciel lub współwłaściciel środków trwałych albo podatnik, który dokonał inwestycji w obcych środkach trwałych (np. może odliczyć wydatki poniesione na adaptację wynajmowanego pomieszczenia).
Podstawa prawna
Art. 22a, art. 22d ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.).

Czy można odliczać już od dnia zakupu

Przedsiębiorca kupił samochód w maju i od razu zaczął go używać do prowadzenia działalności. Czy może dokonać pierwszego odpisu jeszcze w tym miesiącu?
Aby rozpocząć amortyzację, trzeba wprowadzić samochód do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Należy to zrobić najpóźniej w miesiącu przekazania środka do używania. Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się zaś od pierwszego miesiąca następującego po tym, w którym środek wprowadzono do ewidencji. A więc podatnik, który kupił auto w maju i zaczął dostarczać nim towar do klientów, pierwszy odpis będzie mógł zrobić w czerwcu. Z kolei ostatniego odpisu dokonuje się w miesiącu, w którym następuje zrównanie sumy odpisów amortyzacyjnych z wartością początkową pojazdu lub w którym samochód uległ likwidacji albo podatnik go sprzedał.
Podstawa prawna
Art. 22a, art. 22d, art. 22h ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.).

Czy wszystkie wydatki podlegają amortyzacji

Podatnik zamierza za 50 tys. zł kupić do swojego biura obraz znanego malarza. Czy może ten wydatek zamortyzować?
Przepisy wyłączają pewne kategorie wydatków z rozliczenia w kosztach na zasadach amortyzacji. Są to m.in. dzieła sztuki i eksponaty muzealne. Do kategorii wydatków niepodlegających amortyzacji należą też m.in. grunty i prawa wieczystego ich użytkowania.
Ustawa o PIT nie definiuje dzieł sztuki. Można się jednak posłużyć definicjami zawartymi w przepisach o VAT. Do dzieł sztuki zaliczają one m.in. obrazy, kolaże i podobne płyty dekoracyjne, rysunki i pastele, oryginalne rzeźby oraz posągi z dowolnego materiału i fotografie – pod warunkiem że zostały w całości wykonane przez artystę.
Przedsiębiorca musi też pamiętać, że nie może amortyzować środków trwałych, jeśli zawiesił działalność gospodarczą albo jej zaprzestał. W pierwszym przypadku kontynuowanie amortyzacji będzie możliwe po odwieszeniu działalności.
Podstawa prawna
Art. 22c ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.).
Art. 120 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r., nr 177 poz. 1054 z późn. zm.).

Czy trzeba ustalić stawkę dla odpisów

Czytelnik kupił samochód do prowadzenia firmy. Zastanawia się, jak obliczyć wysokość odpisu amortyzacyjnego. Czy w przepisach są jakieś normy, na podstawie których można ją ustalić?
Wysokość odpisów amortyzacyjnych należy obliczyć, kierując się wykazem rocznych stawek amortyzacyjnych. Znajduje się on w załączniku nr 1 do ustawy o PIT. Dla samochodów osobowych, ciężarowych, motocykli, przyczep oraz autobusów i autokarów stawka ta wynosi 20 proc. Oznacza to, że auto można w pełni zamortyzować (odliczyć w kosztach) w ciągu pięciu lat, odliczając co roku 20 proc. jego wartości. Przykładowo jeśli podatnik kupił samochód za 10 tys. zł, to miesięczny odpis amortyzacyjny wyniesie 166,67 zł (10 tys. zł x 20 proc./12 miesięcy).
Przepisy przewidują wyjątki od tej reguły i umożliwiają podatnikom przyspieszenie amortyzacji. Przykładowo używane samochody osobowe po raz pierwszy wprowadzone do ewidencji danego podatnika nie muszą być amortyzowane w ciągu pięciu lat – można to robić np. przez cztery albo trzy lata, ale nie krócej niż przez 30 miesięcy (czyli przez 2,5 roku). W tym ostatnim przypadku stawka amortyzacyjna wyniosłaby nie podstawowe 20 proc., ale 40 proc.
Podstawa prawna
Art. 22a, art. 22d, art. 22j ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.).

Czy dzieło sztuki można wliczyć w koszty

Skoro przedsiębiorca, który zamierza kupić cenny obraz w celu udekorowania biura, nie może go zamortyzować, to czy ma prawo zaliczyć go do kosztów od razu?
Ogólna zasada wyrażona w art. 22 ust. 1 ustawy o PIT mówi, że kosztami podatkowymi mogą być te wydatki, które przedsiębiorca ponosi w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia ich źródła. Do kosztów nie mogą być zaliczone wydatki wymienione w art. 23 ustawy o PIT. W tym katalogu nie ma co prawda obrazów, ale niektóre organy podatkowe mogą uznać taki zakup za wydatek reprezentacyjny, a taki co do zasady nie może stanowić kosztu podatkowego. Tak będzie np. jeśli obraz jest cenny, okazały i ekskluzywny. Przykładowo dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 27 listopada 2009 r. (nr ILPB3/423-743/09-2/JG) stwierdził, że reprezentacja wiąże się z okazałością, wytwornością, w celu wywołania jak najlepszego wrażenia przy reprezentowaniu firmy. Dodał również, że wydatki na dekorację biura (takie jak kwiaty w doniczce, akwarium, reprodukcję obrazu, dekoracyjny stroik itp., które są powszechnie dostępne i nie stanowią dzieł sztuki lub eksponatów muzealnych, a ich cena nie przekracza 3,5 tys. zł), mogą zostać odliczone przez przedsiębiorcę w miesiącu ich poniesienia.
Podstawa prawna
Art. 22a, art. 22c, art. 23 ust. 1 pkt 23 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.).

Czy amortyzacja zawsze jest obowiązkowa

Przedsiębiorca zainwestował w urządzenie potrzebne firmie, ale nie chce komplikować sobie rozliczenia podatkowego. Czy musi je wprowadzić do ewidencji i amortyzować?
Przynajmniej tak uważa fiskus. Podatnicy spierają się z nim o to, czy amortyzacja jest uprawnieniem, czy też obowiązkiem. Organy uważają, że przedsiębiorca musi prowadzić ewidencję środków trwałych. Niektóre sądy są jednak zdania, że nie trzeba tego robić, bo to od decyzji podatnika zależy, czy będzie chciał amortyzować jakiś wydatek. Przykładowo NSA w wyroku z 15 grudnia 2011 r. (sygn. akt II FSK 1151/10) stwierdził, że brak wprowadzenia składnika majątkowego do ewidencji wyklucza możliwość zaliczenia go do kosztów poprzez odpisy amortyzacyjne. Podkreślił, że wpis do ewidencji nie następuje z mocy prawa, lecz z woli podatnika. Inne stanowisko zajął NSA w wyroku z 25 października 2011 r. (sygn. akt II FSK 739/10), uznając, że przedsiębiorca ma obowiązek wprowadzenia środków trwałych do ewidencji.
Podstawa prawna
Art. 22a, art. 22d ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.).

Czy zakup rowerów można odliczyć

Podatnik kupił dwa rowery dla swoich pracowników. Dzięki temu będą mogli uniknąć porannych i popołudniowych korków, co jest ważne, bo firma ma siedzibę w centrum miasta. Czy taki wydatek przedsiębiorca może odliczyć od bieżących przychodów?
Aby zaliczyć wydatek na zakup rowerów do kosztów uzyskania przychodów, należy w razie kontroli ze strony urzędu skarbowego udowodnić, że jest on racjonalny i związany z prowadzoną działalnością gospodarczą. W przypadku czytelnika nie powinno być to problemem, ponieważ prowadzi działalność w zakorkowanym mieście. Jeśli cena jednego roweru nie przekracza 3,5 tys. zł, to wydatek może rozliczyć bezpośrednio w kosztach podatkowych w miesiącu przyjęcia pojazdu do używania. Z kolei jeśli koszt ten jest wyższy, to wydatek należy rozliczać w czasie w postaci odpisów amortyzacyjnych.
Podstawa prawna
Art. 22 ust. 1, art. 22a, art. 22d ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.).

Czy można szybciej amortyzować

Czytelnik kupił skutery dla swoich pracowników. Każdy kosztował go 6 tys. zł. Czy może odliczyć ten wydatek od przychodów, ale nie poprzez rozłożoną w czasie amortyzację?
Ustawa o PIT przewiduje jednorazową amortyzację dla małych podatników. To przedsiębiorcy, u których wartość przychodów ze sprzedaży w poprzednim roku nie przekroczyła 4 mln 922 tys. zł. Mogą jednorazowo odliczyć kupione środki trwałe o cenie wyższej niż 3,5 tys. zł. Muszą tylko pamiętać, że limit wydatków objętych jednorazową amortyzacją w 2013 r. wynosi 205 tys. zł (równowartość 50 tys. euro) oraz że w ten sposób nie można amortyzować aut osobowych.
Podstawa prawna
Art. 22 ust. 1, art. 22d, art. 22k ust. 1 pkt 7 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.).