Monitoring pozwoli odpowiedzieć m.in. na pytania, jak wyglądają finanse urzędów skarbowych i czy przestrzegane są prawa podatników. NIK na chybił trafił wybierze urzędy, w których weźmie pod lupę wykonanie planów finansowych na koniec bieżącego roku.
To jedna z trzech dużych akcji kontrolnych, wiążących się m.in. z tematyką podatkową, jakie NIK zrealizuje w III i IV kw. 2013 r. Pozostałe – jak wynika z planów Departamentu Budżetu i Finansów NIK – dotyczą przestrzegania praw podatników oraz zwalczania oszustw w przypadku podatku od towarów i usług. Wyniki wszystkich analiz powinny być znane przed końcem marca 2014 r.
– Podmioty do kontroli (urzędy skarbowe – przyp. red.) typowane są losowo i w skali kraju może ich być około 50 – ujawniła nam Katarzyna Kopeć z Departamentu Strategii NIK. – Kontrolowane jednostki nie są uprzedzane o planowanych przez nas działaniach, szczegółów dotyczących akcji nie możemy podać.

Nie pierwszy raz w urzędach

Podstawą zamierzonych działań jest, według samej izby, „analiza sytuacji społeczno-gospodarczej”. W 2013 r. priorytet stanowi zapewnienie bieżącej i długookresowej stabilności finansowej państwa, a jeden z dodatkowych celów to poprawa obsługi obywateli przez administrację publiczną.
Kontroli, które by koncentrowały się na finansach urzędów skarbowych, prawach podatników i nadużyciach dotyczących VAT w ostatnich latach, izba nie prowadziła. Zajmowała się za to: działalnością Ministerstwa Finansów i urzędów skarbowych w zakresie poboru podatku od towarów i usług (2005 r.), poborem podatku dochodowego od osób prawnych (2009 r.), ściąganiem podatków (2009 r.), egzekwowaniem przez naczelników urzędów skarbowych zaległości podatkowych i niepodatkowych (2009 r.); postępowaniami urzędów skarbowych i urzędów kontroli skarbowej w sprawach o wykroczenia i przestępstwa skarbowe (2011 i 2012 r.).

Kontrole w godzinach pracy

Zgodnie z ustawą z 23 gru- dnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 82 z późn. zm.) inspekcje odbywają się w siedzibie jednostki kontrolowanej oraz w miejscach, gdzie wykonuje ona swoje zadania – zasadniczo w godzinach jej pracy. Wyniki przedstawiane są w wystąpieniu pokontrolnym, zawierającym opis stanu faktycznego i ocenę kontrolowanej działalności, dodatkowo ewentualne nieprawidłowości, ich przyczyny, zakres, skutki oraz osoby za nie odpowiedzialne. W wystąpieniu zawarte są wreszcie uwagi i wnioski w sprawie usunięcia tych nieprawidłowości.
W całej Polsce jest 400 urzędów skarbowych, NIK zamierza sprawdzić wykonanie planów finansowych w co ósmym