Od przyszłego roku zmieni się zakres obowiązków płatników dotyczący podatków dochodowych. Choć część zmian ma charakter administracyjny, to zmniejszą się obciążenia biurokratyczne płatników.

Do podstawowych obowiązków płatnika należy obliczenie podatnikowi podatku, pobranie go i wpłacenie właściwemu organowi podatkowemu. Dotyczy płatników niezależnie od wybranego sposobu opodatkowania dochodów (przychodów) i bez względu na formę organizacyjną prowadzonej działalności gospodarczej. Każdy podmiot zatrudniający osoby fizyczne i dokonujący wypłaty świadczeń pieniężnych za wykonaną pracę zobowiązany jest przez przepisy prawa podatkowego do wykonania określonych czynności przypisanych płatnikowi. Obowiązki płatnika powstają wtedy, gdy pracownik lub też osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia czy o dzieło otrzymuje lub są mu postawione do dyspozycji pieniądze lub określone świadczenia pieniężne albo też świadczenia w naturze lub inne nieodpłatne świadczenia. W takim przypadku osoba dokonująca wypłaty zobowiązana jest do pobrania zaliczki na podatek dochodowy według zasad wynikających z przepisów rozdziału 7 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.). Co do zasady przepisy te mówią, w jaki sposób płatnicy powinni obliczać i pobierać podatek od wypłaconego podatnikowi świadczenia, jakie dokumenty należy złożyć podatnikowi, aby przy poborze podatku można było stosować korzystne dla podatnika zasady, jakie rodzaju informacje i deklaracje płatnik ma obowiązek sporządzić i przekazać zarówno podatnikowi, jaki i właściwemu urzędowi skarbowemu.

PRZYKŁAD: ZAMIAST MIESIĘCZNYCH, DEKLARACJE ROCZNE Po nowym roku podatnik może zrezygnować z konieczności składania comiesięcznych deklaracji. Deklaracje comiesięczne zostaną zastąpione deklaracją roczną. Ewentualne różnice, które powstaną między kwotą potrąconego podatku a kwotą podatku wpłaconego, będą również wyjaśniane w rocznej deklaracji. W dalszym ciągu będzie miał jednak obowiązek obliczania i wpłacania zaliczek na podatek.

Deklaracje raz w roku

Trzeba jednak pamiętać, że w tym zakresie od 1 stycznia 2007 r. będą obowiązywały nowe zasady, w związku z wejściem w życie przepisów ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 217, poz. 1588). Otóż od nowego roku zakłady pracy, które będą wypełniały obowiązki płatników, nie będą musiały składać deklaracji miesięcznych – zamiast tego będą obowiązywać deklaracje roczne. Zgodnie bowiem z nowelizacją płatnicy będą musieli przesyłać deklarację roczną do końca stycznia roku następującego po danym roku podatkowym. Co do zasady rozwiązanie to ma zmniejszyć biurokrację i obciążenie pracodawców obowiązkami formalnymi. Nie zmieni się zasada dotycząca właściwości organu, do którego należy przesyłać te deklaracje. Deklaracje roczne będą przesyłane do urzędu skarbowego według miejsca zamieszkania płatnika, jeśli jako osoba fizyczna prowadzi on działalność gospodarczą. Jeśli zaś płatnik nie jest osobą fizyczną – wówczas deklaracje będą przesyłane do urzędu według siedziby lub miejsca prowadzenia działalności – gdy płatnik nie ma siedziby. Inaczej też będzie wyglądał ten obowiązek w przypadku zaprzestania prowadzenia działalności przed końcem stycznia. Otóż w takiej sytuacji deklaracje trzeba będzie złożyć najpóźniej do dnia zaprzestania tej działalności.

WAŻNE



Do 20 lutego roku podatkowego mali podatnicy, którzy wybiorą wpłacanie zaliczek za okresy kwartalne, będą musieli zawiadomić o tym właściwego naczelnika urzędu skarbowego

Zakład nie pobierze zaliczek

Jak wiadomo zaliczkę zmniejsza się o kwotę stanowiącą 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, określonej w pierwszym przedziale obowiązującej skali podatkowej, jeżeli pracownik przed pierwszą wypłatą wynagrodzenia w roku podatkowym złoży zakładowi pracy odpowiednie oświadczenie. W tym zakresie nastąpi jednak zmiana, ponieważ do przepisu art. 32 ust. 3 ustawy o PIT dodano punkt 6, zgodnie z którym zakład pracy nie pobiera zaliczek na podatek dochodowy od dochodów uzyskanych przez pracownika z pracy wykonywanej poza terytorium Polski, pod warunkiem że dochody będą również opodatkowane poza terytorium Polski. Zmiany też będą dotyczyć płatników, którzy dokonują wypłat należności z praw majątkowych oraz z działalności wykonywanej osobiście. Otóż osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne, jednostki organizacyjne osób prawnych i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, które dokonują świadczeń z wymienionych tytułów osobom opodatkowanym w Polsce, będą pobierać zaliczki na podatek dochodowy, stosując do dokonywanego świadczenia najniższą stawkę określoną w przepisach. Trzeba jednak pamiętać, że świadczenie to będzie pomniejszane o miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b).

DEFINICJA MAŁEGO PODATNIKA


Przez małego podatnika należy rozumieć podatnika, u którego wartość przychodu ze sprzedaży (wraz z kwotą należnego podatku od towarów i usług) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 800 000 euro; przeliczenia kwot wyrażonych w euro dokonuje się według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1000 zł.

Mniej obowiązków

Płatnicy mogą się też przygotować na innego rodzaju zmiany, które zmierzają do tego, by zmniejszyć ich zakres obowiązków. Otóż – zgodnie z brzmieniem nowo dodanego art. 41 ust. 2a i 2b – nie będą zobowiązani do poboru zryczałtowanego podatku dochodowego m.in. od należności z tytułu świadczeń doradczych, księgowych, badania rynku, usług prawnych, reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, usług rekrutacji pracowników i pozyskiwania personelu, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze. Aby jednak skorzystanie z tego rodzaju zwolnienia było w ogóle możliwe, płatnik będzie musiał udokumentować miejsce zamieszkania podatnika. Chodzi tu o nierezydenta o ograniczonym obowiązku podatkowym, prowadzącego działalność gospodarczą poprzez położony na terytorium Polski zagraniczny zakład. Obowiązek udokumentowania zostanie zrealizowany, jeśli płatnik przedstawi uzyskany przez wspomnianego nierezydenta certyfikat rezydencji i uzyska pisemne oświadczenie, że należności te związane są z działalnością tego zakładu. Warto wiedzieć, że takie oświadczenie będzie musiało zawierać dane identyfikacyjne podatnika prowadzącego taką działalność, a w szczególności pełną nazwę, adres i numer identyfikacji podatkowej podatnika oraz adres zagranicznego zakładu podatnika. Inaczej będą też wyglądały obowiązki płatników, którzy są zobligowani do wpłacania zaliczek w związku z osiąganiem dochodów z działalności gospodarczej oraz z tytułu najmu lub dzierżawy. Mali podatnicy oraz podatnicy rozpoczynający prowadzenie działalności gospodarczej będą mieli możliwość wpłacania zaliczek kwartalnych. Taka ewentualność będzie miała zastosowanie w odniesieniu do podatników rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej, którzy w roku jej rozpoczęcia oraz w ciągu dwóch lat, licząc od końca roku poprzedzającego rok jej rozpoczęcia prowadzili działalność gospodarczą samodzielnie lub jako wspólnicy spółki niemającej osobowości prawnej lub działalność taką prowadził małżonek tej osoby, pod warunkiem jednak, że między małżonkami istniała w tym czasie wspólność majątkowa. W tym przypadku obowiązek wpłacania zaliczki powstanie poczynając od kwartału, w którym dochody przewyższą kwotę powodującą obowiązek zapłacenia podatku. Wówczas zaliczkę za ten kwartał będzie stanowić podatek obliczony od dochodu według reguł wskazanych w art. 26-27b ustawy o PIT. Zaliczka na kolejne kwartały będzie obliczana jako różnica pomiędzy podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku a sumą zaliczek za poprzednie kwartały. Z kwartalnego opłacania zaliczek będą mogli skorzystać również mali podatnicy opodatkowani podatkiem liniowym oraz podatnicy rozpoczynający prowadzenie działalności gospodarczej.

WAŻNE



Płatnicy wypłacający pensje swoim pracownikom będą mieli comiesięczny obowiązek wpłacania zaliczek na podatek. Jednak w ramach ułatwień część płatników będzie miała możliwość wpłacania zaliczek raz na kwartał

Co grozi za brak wpłat

Płatnik, który nie dopełni swoich obowiązków będzie musiał – podobnie jak obecnie – liczyć się z odpowiedzialnością, również karną skarbową. Po pierwsze trzeba pamiętać, że jeśli płatnik nie pobierze podatku lub też pobierze podatek, ale nie wpłaci go organowi podatkowemu, a winy za to nie ponosi podatnik, organ podatkowy będzie miał prawo wydać decyzję o odpowiedzialności podatkowej płatnika, w której określona zostanie wysokość należności z tytułu niepobranego lub pobranego, a nie wpłaconego podatku. Skutki finansowe takiej decyzji poniesie płatnik. Ponadto skutkiem niewykonania obowiązków płatnika jest odpowiedzialność karna skarbowa. Zgodnie z przepisami ustawa z dnia 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy (Dz.U. nr 83, poz. 930 z późn. zm.) płatnik odpowiada zarówno za zaniechanie obowiązku pobrania podatku, zaniechanie dokonania wpłaty na rachunek urzędu podatku pobranego, a także za uchybienie obowiązkowi sporządzania określonych informacji podatkowych. A ponieważ odpowiedzialność karna skarbowa może obejmować wyłącznie osoby fizyczne – karę za niedopełnienie ustawowych obowiązków poniesie osoba wyznaczona przez płatnika na mocy przepisu art. 31 Ordynacji podatkowej, do której obowiązków należy obliczanie i pobieranie podatków oraz ich terminowe wpłacanie organowi podatkowemu, lub też, jeżeli nie nastąpi wyznaczenie osób odpowiedzialnych, osoba kierującą danym podmiotem.