W 2013 r. wiele szpitali – ze względu na straty wykazane w sprawozdaniach finansowych za 2012 r. – może być zmuszonych do przekształcenia się w spółkę kapitałową. Zarówno obowiązkowa zmiana formy prawnej, jak i dobrowolna wiąże się z koniecznością zapłaty przez właściciela placówki medycznej (gminę, uczelnię medyczną) VAT od wniesionego do niej – w związku z przekształceniem – aportu.
Maciej Zabelski, wiceprezes firmy doradczej A.M.G. Finanse Sp. z o.o., twierdzi, że z wydanych indywidualnych interpretacji podatkowych wynika, że w większości przypadków majątek, którym dysponował szpital, wnosi się aportem jako zorganizowaną część przedsiębiorstwa. Jak informuje Kacper Zakoski, doradca podatkowy, starszy konsultant w PwC, wniesienie aportem przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, np. kompletnego zakładu opieki zdrowotnej – nie podlega opodatkowaniu VAT (art. 6 ustawy o VAT; t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 z późn. zm.).
Inaczej będzie w przypadku pozostałych aportów. – W przypadku szpitali może to dotyczyć m.in. nieruchomości, które w większości przypadków są nieodpłatnie użytkowane przez placówki medyczne – twierdzi Maciej Zabelski.
Kacper Zakolski wyjaśnia, że wartość aportu powinna odzwierciedlać faktyczną wartość rynkową wnoszonego do spółki majątku. Przykładowo podstawą może być operat szacunkowy wykonany przez rzeczoznawcę. Jeśli chodzi natomiast o sposób rozliczenia VAT, najbardziej prawidłowym podejściem – według eksperta – jest przyjęcie, że wartość aportu stanowi kwotę netto transakcji (stwierdzenie, że wartość aportu stanowi kwotę bez VAT, powinno znaleźć się wówczas w stosownych dokumentach), a VAT jest uiszczany w formie pieniężnej przez spółkę na rzecz wnoszącego aport. W takim przypadku wnoszący aport otrzymuje udziały/akcje w spółce (o wartości nominalnej odpowiadającej wartości netto aportu) oraz pieniądze (w wysokości kwoty VAT należnej od aportu).
Kacper Zakolski podkreśla, że wniesienie aportu, jako czynność podlegająca VAT, powinno być udokumentowane fakturą. Spółka, która otrzymuje aport, będzie miała prawo do odliczenia VAT z takiej faktury, jeżeli przedmiot aportu będzie wykorzystywany przez nią do czynności opodatkowanych (w przypadku spółek świadczących zwolnione z VAT usługi medyczne prawo do odliczenia może być ograniczone).
W wielu przypadkach aport majątku posiadanego przez organy założycielskie poszczególnych zakładów opieki zdrowotnej będzie mógł być objęty zwolnieniem z VAT. Zgodnie z art. 42 ustawy o VAT (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) może tak być w odniesieniu do niektórych starszych budynków i budowli czy towarów używanych.
W jakim jednak momencie powstaje obowiązek podatkowy z tytułu aportu?
– Obowiązek podatkowy powstanie z chwilą wystawienia faktury dokumentującej dostawę, nie później niż w terminie siedmiu dni od dnia wydania towaru. W przypadku jednak dostawy (aportu) towarów, której przedmiotem są lokale i budynki, obowiązek podatkowy powstanie z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż 30. dnia, licząc od dnia wydania. W praktyce za dzień wydania można przyjąć dzień zawarcia umowy, na podstawie której następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem, tj. dzień zawarcia umowy spółki (zmiany umowy spółki), na podstawie której dokonywany jest aport – dodaje Kacper Zakolski.
Zapłata VAT od aportu to jeden z warunków, aby podmiot tworzący wystąpił do końca 2013 r. do ministra zdrowia z wnioskiem o dotację. Warunkiem uzyskania dotacji jest m.in. wpisanie spółki powstałej z przekształcenia samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej do rejestru przedsiębiorców nie później niż 31 grudnia 2013 r.