Nowe przepisy dotyczące momentu powstania obowiązku podatkowego w VAT wymagają od firm dostosowania obowiązujących procedur i systemów finansowo-księgowych.

Zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami ustawy o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 z późn.zm.) obowiązek podatkowy powstaje, co do zasady, z chwilą wystawienia faktury, nie później niż 7. dnia, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi. Jak mówi Joanna Kałan, analityk biznesowy Sage, od tej zasady istnieje ponad 25 wyjątków. Ministerstwo Finansów w przygotowanej nowelizacji ustawy o VAT proponuje zmianę tej zasady na taką, która będzie zgodna z prawem wspólnotowym.

Zgodnie z nowym art. 19a ust. 1 ustawy o VAT obowiązek podatkowy będzie powstawał z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usług. Jak tłumaczy Joanna Kałan, proponowane przez resort finansów zmiany mają na celu ujednolicenie oraz uproszczenie przepisów dotyczących momentu powstania obowiązku podatkowego. Ekspert zwraca uwagę, że po zmianach fakt udokumentowania dostawy towaru lub świadczenia usług fakturą przestanie mieć znaczenie. Co więcej, od powyższej zasady, w odróżnieniu od obecnie obowiązującej, będzie zaledwie kilka wyjątków.

Nowa zasada już teraz budzi wiele kontrowersji, dlatego resort finansów zaproponował odpowiednie vacatio legis. Początkowo nowe przepisy dotyczące momentu powstania obowiązku podatkowego miały wejść w życie od 1 lipca 2013 r., ostatnio termin ten się zmienił i na dostosowanie się do nowych regulacji podatnicy będą mieli jeszcze ponad rok. Jest to odpowiedź resortu na postulaty podatników.

Jak przyznaje Joanna Kałan, zmiana momentu powstania obowiązku podatkowego oznacza konieczność zmiany istniejących procesów biznesowych lub uzyskania nowych interpretacji indywidualnych. Podatnicy VAT będą musieli też dostosować swoje systemy finansowo-księgowe.

Kontrowersje budzi też zastosowanie nowych przepisów w odniesieniu do świadczenia usług. Zgodnie z nowelizacją moment powstawania obowiązku podatkowego w przypadku świadczenia usług powstaje z datą wykonania usługi. – Jak wiemy, ustalanie między wykonawcą a usługobiorcą momentu wykonania usługi bywa często kwestią sporną. Trudno więc określić, jak w takiej sytuacji zastosować nowe przepisy – stwierdza ekspert Sage. Te i inne kwestie sporne powinno wyjaśnić Ministerstwo Finansów jeszcze przed wejściem w życie nowych przepisów.

KOMENTARZ EKSPERTA

Joanna Kałan, analityk biznesowy Sage

Nowe zasady określania momentu powstania obowiązku podatkowego budzą wiele kontrowersji. Wprawdzie wprowadzają istotne uproszczenie przepisów, ale jednocześnie oznaczają spore zamieszanie. Przez 19 lat stosowania obecnie obowiązujących przepisów wytworzyła się bogata praktyka księgowa, kontrolno-skarbowa oraz orzecznicza. Teraz to wszystko pójdzie do kosza i całą pracę trzeba będzie wykonać od nowa. Każdą transakcję trzeba będzie na nowo przeanalizować pod kątem momentu powstawania obowiązku podatkowego.

Partner cyklu