Wyjazd z noclegiem, wyżywieniem i nauką języka spowoduje, że usługa edukacyjna stanie się turystyczną. A VAT wzrośnie z zera do 23 proc.
Świadczenie usług turystycznych nie może korzystać ze zwolnienia z VAT, którym objęte są usługi oświatowe. Zapewnienie przelotu czy ubezpieczenia nie stanowi usług ściśle związanych z nauczaniem języka obcego, co więcej – ma znaczny wpływ na cenę usługi. Takie stanowisko zaprezentował WSA we Wrocławiu w wyroku ze stycznia tego roku (sygn. akt I SA/Wr 1480/11).
Rozliczenie szkół językowych / DGP
– Organizujemy tylko kursy językowe bez żadnych dodatkowych usług. Świadczymy więc tylko usługi edukacyjne – stwierdza Robert Kuchta ze Szkoły Języków Obcych Profi-lingua.
A co ze szkołami oferującymi np. wakacyjne wyjazdy językowe? Na 11 szkół, z którymi rozmawialiśmy, w żadnej 23-proc. VAT nie jest stosowany. Ich zdaniem wykonywane czynności mieszczą się w zakresie usług edukacyjnych korzystających ze zwolnienia podatkowego.
– Dla klasyfikacji VAT kluczową sprawą jest cel wyjazdu. Szkoły językowe organizują naukę, nawet jeśli odbywa się ona w innym mieście lub kraju. To usługa edukacyjna zwolniona z podatku. Raczej nikt nie organizuje nauki języka przy okazji wycieczki turystycznej – wyjaśnia Marek Janiak, ekspert współpracujący ze szkołami językowymi.
To dość ryzykowne podejście. Jeśli fiskus zawita do takiej szkoły z kontrolą, może zakwestionować dotychczasowe rozliczenia. Wtedy trzeba będzie zapłacić zaległy podatek i odsetki. Niewykluczone są też grzywny z kodeksu karnego skarbowego.

Wymogi ustawowe

Świadczenie usług nauczania języków obcych podlega przedmiotowemu zwolnieniu z VAT.
– Trzeba jednak pamiętać, że zwolnienia stanowią wyjątki od ogólnej zasady opodatkowania wszystkich czynności wykonywanych przez przedsiębiorcę w ramach działalności gospodarczej. To oznacza, że przepisy wyznaczające zakres zwolnień należy interpretować w sposób ścisły – przypomina Inga Stolarczyk, konsultant w FL Tax.
Gdy kurs językowy rozszerzony jest o świadczenie usług turystycznych, powstaje wątpliwość, czy całość świadczenia może korzystać ze zwolnienia. Inga Stolarczyk stwierdza, że przy rozstrzygnięciu należy wziąć pod uwagę, że sztuczne rozdzielanie świadczeń, które ekonomicznie stanowią całość, jest niezasadne. W niektórych przypadkach część turystyczna może mieć bowiem jedynie charakter pomocniczy. Każdy przypadek wymaga jednak odrębnej analizy i oceny.
Zatem określenie zasad opodatkowania VAT wyjazdów edukacyjnych przez szkoły języków obcych lub firmy turystyczne uzależnione jest od rozstrzygnięcia, czy w danym przypadku mamy do czynienia z usługą turystyki opodatkowaną w ramach procedury szczególnej (procedura marży), czy też usługą opodatkowaną na zasadach ogólnych (pełna podstawa opodatkowania).
Z drugiej strony – jak zauważa Przemysław Skorupa, doradca podatkowy w Deloitte – wątpliwości może budzić kwestia, czy usługi wyjazdów językowych mogą korzystać ze zwolnienia z VAT właściwego dla usług nauki języków obcych.



Kłopotliwa praktyka

Kwestia rozliczeń VAT w zakresie usług edukacyjnych i turystycznych sprawia wiele problemów w praktyce. Rozbieżności występują zarówno w interpretacjach organów podatkowych, jak i w orzecznictwie sądowym.
– Można się spotkać zarówno ze stanowiskiem, że usługi te są opodatkowane na zasadach VAT marża jako usługi turystyki, oraz ze stanowiskiem, że usługi takie powinny być zwolnione z VAT – potwierdza Tomasz Dziadura, konsultant w Ernst & Young.
Niemniej – jak tłumaczy Przemysław Skorupa – w cytowanym wyroku wrocławski sąd na marginesie podkreślił, że nawet gdyby usługi nie mogły zostać uznane za kompleksową usługę turystyki, wówczas koszty dodatkowe organizacji kursu – m.in. transportu czy zakwaterowania – nie mogłyby zostać uznane za usługi pomocnicze w stosunku do nauki języka, a zatem bez prawa do zastosowania zwolnienia z VAT.

Spojrzenie unijne

Stanowisko o braku zwolnienia z VAT jest dyskusyjne. Tak uważa Tomasz Siennicki, doradca podatkowy, partner w KNDP, który zwraca uwagę na wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE w sprawie C-200/04 ISt internationale Sprach- und Studienreisen GmbH dotyczący podobnego problemu. Trybunał nie wykluczył jednoczesnego zastosowania zwolnienia z VAT z zastosowaniem procedury marży (do usług turystyki), co wyraźnie wskazał w uzasadnieniu.
Również Tomasz Dziadura powołuje się na ten sam wyrok trybunału unijnego i interpretuje go w ten sposób, że jeśli koszt dodatkowych usług będzie stanowił marginalną część całości kwoty za organizację kursu, będzie można zastosować zwolnienie z VAT.

Nauka i wyjazd

Według ekspertów uznanie wyjazdów językowych za usługę turystyczną budzi znaczne wątpliwości. Wyjątkowo trudno rozstrzygnąć ją wyłącznie na podstawie interpretacji językowej przepisów ustawy o VAT.
– Z punktu widzenia nabywcy takich usług nie zaspokajają one zwykle potrzeb rekreacyjnych konsumenta (charakterystycznych dla usługi turystyki), lecz jego potrzeby edukacyjne – zauważa Tomasz Dziadura.
Jego zdaniem ustawa o VAT w żaden sposób nie określa relacji między przepisami dotyczącymi procedury marży a kwestią stawek czy zwolnień z opodatkowania VAT. Przemysław Skorupa jest zdania, że nie powinna budzić wątpliwości teza zaprezentowana przez WSA we Wrocławiu, zgodnie z którą w przypadku traktowania omawianych usług jako zbioru różnego rodzaju usług zwolnienie z VAT nie mogłoby zostać zaliczone do świadczeń dodatkowych, wykraczających poza samą naukę języków obcych.
– Gdyby przyjąć stanowisko WSA za prawidłowe, to w takiej sytuacji mogłoby się opłacać organizować kursy pozą terenem Unii Europejskiej. Wówczas do opodatkowania w Polsce świadczeń składowych takiej usługi realizowanych poza Unią miałaby zastosowanie stawka zerowa – proponuje Tomasz Siennicki.
Jednocześnie dodaje, że jeżeli również bilety i ubezpieczenie nabywane byłyby w imieniu i na rachunek uczestnika kursu, to można byłoby w ten sposób osiągnąć nawet zerowe opodatkowanie VAT takiej usługi w Polsce.
Tomasz Dziadura podpowiada, aby szkoły językowe zadbały o dowody, że w ramach organizowanego wyjazdu aktywność związana z nauką języka obcego odgrywała kluczową rolę. Wydaje się bowiem, że nauka języka może się odbywać nie tylko podczas zajęć w klasie. W przypadku wątpliwości dobrym rozwiązaniem będzie potwierdzenie postępowania w drodze interpretacji indywidualnej wydanej przez ministra finansów.
Orzeczenie WSA we Wrocławiu jest prawomocne. Sprawą tą nie zajmie się więc NSA