Ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych powinny być istotną instytucją umożliwiającą uczciwym podatnikom, którzy nie są w stanie uregulować w terminie tych zobowiązań, przesunięcie momentu zapłaty, a w wyjątkowych przypadkach również umorzenie zaległości.
– W praktyce jednak w przypadku przedsiębiorstw skorzystanie z tej instytucji wcale nie jest oczywiste – uważa Wojciech Pławiak, ekspert w Ernst & Young.
Według naszego rozmówcy wynika to z faktu, że udzielenie ulgi zależne jest nie tylko od wykazania ważnego interesu podatnika lub interesu publicznego, ale dodatkowo od zgodności z regulacjami polskimi i unijnymi w zakresie pomocy publicznej.

Ulgi w zapłacie zobowiązań podatkowych są decyzją uznaniową

– Nie wystarczy zatem uzasadnienie udzielenia ulgi w postaci np. trudnej sytuacji podatnika; konieczny jest także określony sposób jej wykorzystania – podpowiada Wojciech Pławiak.
Organem właściwym w sprawie ulg w spłacie zobowiązań z tytułu podatków stanowiących dochód budżetu państwa, np. podatku dochodowego, VAT jest organ podatkowy pierwszej instancji, czyli naczelnik urzędu skarbowego. To on ocenia na podstawie przedstawionego przez wnioskodawcę materiału dowodowego, czy wystąpiły przesłanki ważnego interesu podatnika lub interesu publicznego, i podejmuje decyzję.
Dodatkową trudnością w uzyskaniu ulg może być wydłużony okres oczekiwania na rozpatrzenie tego typu spraw przez organy podatkowe, a tym samym okres niepewności co do rozstrzygnięcia.
– Sprawy te mają charakter niestandardowy, wymagający analizy danych finansowych stanowiących uzasadnienie dla udzielenia ulgi – zauważa Wojciech Pławiak.
Z drugiej strony, sprawność organów w tych sprawach jest szczególnie istotna, gdyż np. odmowa rozłożenia zapłaty na raty, w sytuacji gdy płatność stanie się wymagalna, będzie oznaczać konieczność zapłaty podatku wraz z odsetkami. Na szczęście prawodawca przewidział dodatkowe mechanizmy ochronne w tego typu sprawach. Jeżeli przekroczony zostanie termin dwóch miesięcy na rozpatrzenie wniosku, to odsetki za okres od złożenia wniosku do wydania decyzji odmownej nie są naliczane.

Podatnik, który chce dostać ulgę w PIT za 2011 r., powinien odpowiednio wcześnie przed terminem rozliczenia rocznego złożyć taką prośbę do naczelnika urzędu skarbowego

Wojciech Pławiak zwraca uwagę, że jest to regulacja wyjątkowa (zawarta w rozporządzeniu ministra finansów) odnosząca się tylko do postępowań dotyczących ulg (w innych postępowaniach terminem, którego przekroczenie powoduje nienaliczanie odsetek, jest termin trzech miesięcy).