Zgodnie z prawem celnym dług celny może być umorzony tylko w określonych przypadkach. Najczęściej, gdy okaże się, że nie był prawnie należny lub prawidło zaksięgowany.
Jednak podatnik, który zaimportował towar, a przez kłopoty finansowe nie może zapłacić cła, może zwrócić się do organów celnych o odroczenie terminu płatności.
– Przedsiębiorca ma 10 dni na zapłatę długu. Jeżeli tego nie zrobi, organ celny będzie mógł pokryć dług ze złożonego zabezpieczenia oraz zobowiązać podatnika do zapłaty odsetek – mówi Marek Szymański, straszy menedżer w KPMG.
Organy celne odraczają kwotę należności celnych na wniosek podatnika. Jednak zgodnie z art. 59 prawa celnego (Dz.U. z 2004 r. nr 68, poz. 622 z późn. zm.), urzędnik wyda takie pozwolenie tylko osobom, które nie popełniły poważnego lub powtórnego naruszenia prawa celnego. A ponadto dają gwarancję należytego wykonywania obowiązków wnikających z prawa celnego.
Marek Szymański dodaje, że na odroczenie terminu płatności niezbędna jest zgoda dyrektora izby celnej oraz złożenie zabezpieczenia.
Ryszard Sowa, adwokat z kancelarii Olszewski, Tokarski i Wspólnicy, zwraca uwagę, że przepisy przewidują trzy różne formy odroczenia terminu płatności należności. Pierwsza polega na jednorazowym odroczeniu płatności danej kwoty należności zaksięgowanej na skutek przyjęcia zgłoszenia celnego lub wydania decyzji określającej kwotę wynikającą z długu celnego. Druga forma polega na uzyskaniu odroczenia przed powstaniem należności, które mają być jej przedmiotem i polega na odraczaniu wszystkich należności, które powstaną w wyznaczonym przez organy celne terminie. Ostatnia, trzecia forma dotyczy całościowego odraczania terminu uiszczenia wszystkich należności podlegających, za zgodą organu celnego i pod warunkiem zabezpieczenia pokrycia kwoty długu celnego, łącznemu księgowaniu.
Dłużnicy celni, którzy nie złożyli wniosku o odroczenie, a których przeprowadzona egzekucja mogłaby np. doprowadzić do bankructwa, mogą powołać się na art. 23 par. 6 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Stanowi on, że organy sprawujące nadzór mogą, na wniosek podatnika w szczególnie uzasadnionych przypadkach, wstrzymać na czas określony czynności egzekucyjne lub postępowanie egzekucyjne prowadzone przez nadzorowany organ. W stosunku do dyrektora izby celnej nadzór nad egzekucją należności pieniężnych sprawuje dyrektor izby skarbowej, właściwej ze względu na siedzibę dyrektora izby celnej.
Procedura wstrzymania egzekucji długu celnego ma zastosowanie tylko w szczególnie uzasadnionych przypadkach. Ryzyko doprowadzenia do upadłości może uzasadniać wstrzymanie wykonania egzekucji, choć nie w każdym przypadku. Organ rozpatrujący wniosek może wziąć pod uwagę okoliczności, które doprowadziły do zagrożenia upadłością.
Są terminy odroczenia
Termin odroczenia wynosi 30 dni. W poszczególnych przypadkach termin ten w rzeczywistości dla konkretnej kwoty należności będzie krótszy lub dłuższy, przy czym maksymalnie może wynosić 45 dni.