Gdy u podatnika wystąpiła nadpłata – czy to wykazana bezpośrednio w deklaracji, czy też stwierdzona decyzją organu podatkowego – podatnik nie zawsze otrzyma zwrot należnej mu kwoty na rachunek bankowy.
Jeżeli organ podatkowy nie zwróci nadpłaty w terminie, należy w pierwszej kolejności ustalić przyczyny wystąpienia takiej sytuacji. Marcin Sobieszek, doradca podatkowy w Chałas i Wspólnicy Kancelaria Prawna, podpowiada, zwraca uwagę, że może się bowiem okazać, że nadpłata np. została zaliczona z urzędu na poczet zaległości podatkowych, do czego organ podatkowy jest uprawniony, lub nie została zwrócona w wyniku oczywistej pomyłki urzędnika.
– Nadpłaty (oraz ich oprocentowanie – jeżeli jest należne) podlegają z urzędu zaliczeniu na poczet zaległości podatkowych wraz z odsetkami za zwłokę (lub odsetkami za zwłokę od zaliczek na podatek uiszczonych w zaniżonej wysokości) oraz na poczet bieżących zobowiązań podatkowych – potwierdza Alicja Sarna, doradca podatkowy w MDDP Michalik Dłuska Dziedzic i Partnerzy.

W praktyce sytuacje braku zwrotu nadpłaty przez organy podatkowe, w przypadku gdy jest ona należna, są rzadkością

Dopiero w sytuacji braku takich należności nadpłata jest zwracana podatnikowi (o ile nie zawnioskuje on o zaliczenie jej na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych).

Prawo do ponaglenia

Jeżeli po interwencji podatnika nadpłata nadal nie zostanie zwrócona, podatnik ma możliwość złożenia ponaglenia na niezałatwienie sprawy w terminie do organu podatkowego wyższego stopnia.
– W przypadku uznania ponaglenia za uzasadnione organ podatkowy (np. dyrektor izby skarbowej) zobowiązany jest do wyznaczenia dodatkowego terminu załatwienia sprawy oraz zarządzenia wyjaśnienia przyczyn i ustalenia osób odpowiedzialnych za niezałatwienie sprawy w terminie – wskazuje Marcin Sobieszek.
Gdy ponaglenie na działalnie organu podatkowego nie odniesie pożądanego skutku, podatnikom przysługuje prawo do wniesienia skargi na bezczynność organu podatkowego zgodnie z przepisami prawa o postępowaniu przez sądami administracyjnymi. Marcin Sobieszek przypomina, że przed złożeniem takiej skargi podatnik powinien wyczerpać środki zaskarżenia, jeżeli służyły one skarżącemu w postępowaniu przed organami podatkowymi (tj. w tym przypadku złożyć ponaglenie na niezałatwienie sprawy w terminie zgodnie z Ordynacją podatkową).
W przypadku braku zwrotu należnej nadpłaty podatku na rzecz przedsiębiorcy podlegają one oprocentowaniu w wysokości równej wysokości odsetek za zwłokę pobieranych od zaległości podatkowych. Obecnie odsetki takie wynoszą 14 proc.



Działania z urzędu

Każdorazowo chcąc zwrócić nadpłatę organ podatkowy jest zobowiązany do zweryfikowania, czy na podatniku nie ciążą zaległe lub bieżące zobowiązania podatkowe. Gdyby takie zobowiązania istniały, to zwrot nadpłaty jak nie jest możliwy – zaliczenie nadpłaty na poczet zaległych lub bieżących zobowiązań jest bowiem obowiązkowe.
– Dokonane przez organ podatkowy rozliczenie nadpłaty powinno zostać udokumentowane postanowieniem o zaliczeniu nadpłaty – wyjaśnia Alicja Sarna.

Możliwość odwołania

Na postanowienie o zaliczeniu nadpłaty na poczet innego zobowiązania podatnikowi przysługuje zażalenie. Alicja Sarna podpowiada, że jeżeli podatnik kwestionuje np. samo istnienie zaległości albo termin dokonania zaliczenia nadpłaty czy też wysokość odsetek za zwłokę, może złożyć zażalenie. Zażalenie wnosi się do organu wyższego stopnia (dyrektor izby skarbowej, samorządowe kolegium odwoławcze) za pośrednictwem organu podatkowego, który to postanowienie wydał, w terminie 7 dni od otrzymania postanowienia.