Restrukturyzacja zobowiązań przedsiębiorców wobec samorządu polega najczęściej na rozłożeniu zaległości w podatku od nieruchomości na raty lub odroczeniu płatności.
Gdy przedsiębiorca, będący właścicielem nieruchomości związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, przestaje płacić podatki, jego wierzycielem może stać się nie tylko urząd skarbowy, ale również gmina lub miasto. W tym ostatnim przypadku mogą powstać zaległości w podatku od nieruchomości oraz podatku od środków transportowych.
Adrian Kozakiewicz, konsultant podatkowy w Instytucie Studiów Podatkowych, radzi, aby firmy, które znajdują się w trudnej sytuacji finansowej, wystąpiły do gminy o ulgę podatkową.

Ulgi w spłacie

– W trudnej sytuacji finansowej warto spróbować wystąpić z wnioskiem o umorzenie zaległości, rozłożenie podatków na raty bądź odroczenie w czasie terminu ich zapłaty. Jednak jest to decyzja uznaniowa organu – zauważa Adrian Kozakiewicz. Ekspert tłumaczy, że organy właściwe dla podatku od nieruchomości lub podatku od środków transportowych są bardziej wyrozumiałe przy wnioskach o rozłożenie na raty bądź odroczenie terminu płatności zaległego podatku.
– Podatnicy mają większe szanse na rozłożenie na raty bądź odroczenie terminu płatności daniny niż na umorzenie zobowiązania – przyznaje nasz rozmówca.
Dr Rafał Dowgier z Katedry Prawa Podatkowego Uniwersytetu w Białymstoku potwierdza, że umorzenie jest stosunkowo najrzadziej stosowaną ulgą.

Nie zawsze pomoc

W przypadku zastosowania ulg w spłacie zobowiązań podstawą jest stwierdzenie przez organ podatkowy istnienia ważnego interesu podatnika lub interesu publicznego. Ważnym interesem podatnika jest np. trudna sytuacja finansowa.
– W przypadku przedsiębiorców należy jednak zwrócić uwagę również na ograniczenia wynikające z regulacji dotyczących pomocy publicznej – stwierdza Rafał Dowgier.
Wyjaśnia też, że wsparcie przedsiębiorców ze środków publicznych (a takimi są środki samorządu) jest w UE zakazane, a wyjątki od tego zakazu wprowadzają przepisy wspólnotowe.
Rafał Dowgier wskazuje, że udzielając preferencji przedsiębiorcy, gmina musi więc ocenić, czy nie narusza to postanowień ustawy o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej oraz bezpośrednio stosowanych aktów prawa europejskiego. Z zasady udzielenie ulgi w spłacie może nie stanowić pomocy publicznej (gdy zakres działalności przedsiębiorcy ma lokalny charakter i nie wpływa oraz nawet potencjalnie nie ma wpływu na wymianę handlową w skali Unii) lub stanowić tzw. pomoc de minimis.
Adrian Kozakiewicz zwraca uwagę, że przedsiębiorca musi złożyć wniosek o pomoc.
– Wniosek składany przez przedsiębiorcę powinien wyraźnie określić, o jaki rodzaj wsparcia się ubiega – mówi ekspert.
Rafał Dowgier dodaje, że sytuację finansową podatnika organ podatkowy ustala na podstawie informacji przekazanych na specjalnym formularzu składanym wraz z wnioskiem o ulgę. Wzór formularza określa rozporządzenie Rady Ministrów z 29 marca 2010 r. w sprawie zakresu informacji przedstawianych przez podmiot ubiegający się o pomoc de minimis (Dz.U. nr 53, poz. 311). Jeżeli natomiast przedsiębiorca znajduje się w trudnej sytuacji ekonomicznej w rozumieniu cytownych wytycznych, może uzyskać pomoc na restrukturyzację, pod warunkiem że opracuje plan restrukturyzacji, merytorycznie zgodny z wytycznymi. Taką możliwość przewiduje art. 67b par. 1 pkt 3 lit. i) Ordynacji podatkowej (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.), ale ulgi udzielane w tym przypadku należą raczej do rzadkości.