Po upływie terminu przedawnienia podatnik może oczekiwać, że naczelnik urzędu skarbowego nie będzie mógł określić jego zobowiązania podatkowego w innej wysokości, niż została wykazana w złożonym zeznaniu lub deklaracji.

Zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Paweł Nocznicki, doradca podatkowy, menedżer w Stone & Feather Tax Advisory, wyjaśnia, że upływ tego okresu ma dla przedsiębiorcy dwojakie skutki. Z jednej strony organy podatkowe nie mogą już kwestionować rozliczeń danego podatnika i nie mogą egzekwować podatków wynikających z wydanych decyzji. Z drugiej strony po upływie tego okresu również podatnik nie może dokonywać modyfikacji swoich rozliczeń za okres, który uległ przedawnieniu.

– Oznacza to np., że podatnik nie będzie mógł składać korekt deklaracji i domagać się zwrotu nadpłat za taki okres – wyjaśnia Paweł Nocznicki.

Michał Nielepkowicz, menedżer w Ernst & Young, dodaje, że wygaśnięcie zobowiązania podatkowego może nastąpić niezależnie od tego, czy wszczęto postępowanie podatkowe, a jeżeli do takiego wszczęcia doszło – niezależnie od etapu, na jakim postępowanie się znajduje.

– Przedawnienie zobowiązania podatkowego może nastąpić nawet po zakończeniu postępowania odwoławczego – czyli po wydaniu decyzji przez organ odwoławczy – tłumaczy Michał Nielepkowicz.

Według eksperta ważną okolicznością jest w tym zakresie zastosowanie w ramach postępowania egzekucyjnego środka egzekucyjnego, o którym podatnik został zawiadomiony – ponieważ dopiero to skutkuje przerwaniem biegu terminu przedawnienia.

– Wówczas przedawnienie zaczyna biec od nowa i w ten sposób wydłuża czas na domaganie się przez organ zapłaty podatku – ostrzega ekspert z Ernst & Young.

Organ podatkowy nie będzie mógł zatem dochodzić zapłaty podatku wynikającego z wydanej już decyzji określającej wysokość zobowiązania podatkowego, jeżeli przed upływem terminu przedawnienia skutecznie nie doprowadzi do jego przerwania, a zobowiązanie nie wygaśnie przy tym w inny sposób.

Nie ulegają jednak przedawnieniu zobowiązania podatkowe zabezpieczone hipoteką lub zastawem skarbowym, jednakże po upływie terminu przedawnienia zobowiązania te mogą być egzekwowane tylko z przedmiotu hipoteki lub zastawu.

Dodatkowo może nastąpić zawieszenie biegu terminu przedawnienia. Bieg terminu przedawnienia zawiesza się np., jeżeli wydanie decyzji jest uzależnione od rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd. Zawieszenie biegu terminu przedawnienia trwa do dnia, w którym decyzja innego organu stała się ostateczna lub orzeczenie sądu uprawomocniło się, nie dłużej jednak niż przez 2 lata.

Ponadto – jak dodaje Paweł Nocznicki – z okresem przedawnienia zobowiązań podatkowych powiązany jest również okres, przez który podatnik jest zobowiązany do przechowywania dokumentacji podatkowej. Co do zasady, dokumentacja ta może zostać zniszczona dopiero po upływie tego okresu.