Jak nowelizacja ustawy o PIT zapatruje się na osoby wychowujące dzieci w konkubinacie, mieszkające np. z matką, w sytuacji gdy pracuje tylko ojciec, ale jest gdzie indziej zameldowany, jednak mieszka razem z rodziną i ją utrzymuje. Czy ulga na dzieci mu przysługuje?

Barbara Rusinowska
konsultant podatkowy, Kancelaria Radców Prawnych i Adwokatów Nowakowski i Wspólnicy, oddział w Toruniu
Tak
Przepisy nie uzależniają prawa do odliczenia ulgi od faktu pozostawania rodziców w związku małżeńskim ani od miejsca zameldowania rodziców.
Nowelizacja ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwiększyła limit ulgi na dzieci, uzależniając jej wysokość od kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali. Ulga wynosi obecnie 1145,08 zł na każde dziecko i jest odpisywana od podatku dochodowego podatników rozliczających się na zasadach ogólnych.
Warunkiem ustawowym skorzystania z ulgi jest wychowywanie w roku podatkowym własnych lub przysposobionych dzieci. Ulga przysługuje jedynie rodzicom lub opiekunom wychowującym dzieci małoletnie; dzieci bez względu na wiek, które otrzymywały zasiłek pielęgnacyjny oraz dzieci uczące się do ukończenia 25. roku życia. Odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, jednak ustawodawca przewidział wyjątek od tej zasady, stanowiąc, że nie ma ona zastosowania do podatników rozwiedzionych lub w stosunku do których została orzeczona separacja. W takich sytuacjach ulga przysługuje tylko jednemu z rodziców. Warunkiem skorzystania z ulgi w tych okolicznościach jest kryterium wspólnego zamieszkania z dzieckiem. Jeżeli jednak dziecko przez część roku podatkowego zamieszkuje faktycznie u każdego z rodziców z osobna, to prawo do ulgi przysługuje obojgu rodzicom. Kwota, o jaką każdy z nich obniży podatek, będzie obliczona jako iloczyn liczby miesięcy pobytu dziecka u rodzica i 1/12 kwoty ulgi. Należy zaznaczyć, że z przepisów o prawie do odliczenia ulgi nie decyduje meldunek dziecka, ale faktyczne zamieszkiwanie u któregoś z rodziców. Powyższe oznacza, że w praktyce to sami rodzice zdecydują, które z nich oraz w jakiej części skorzysta z ulgi.
Z regulacji ustawowej wynika zatem wyraźnie, że kryterium podstawowym skorzystania z prawa do odliczenia ulgi jest wychowywanie dziecka przez podatnika w danym roku podatkowym, pod warunkiem że istnieje między dzieckiem a podatnikiem więź prawna wynikająca z bycia biologicznym rodzicem lub stosunku przysposobienia. Przepisy nie uzależniają więc prawa do odliczenia ulgi od faktu pozostawania rodziców w związku małżeńskim czy od miejsca zameldowania rodziców. Możliwe jest więc w świetle przedstawionej regulacji dokonanie odliczenia przez rodziców, którzy faktycznie mieszkają z dzieckiem, a nie są małżeństwem. Ulga dotyczy zawsze obojga rodziców, niezależnie od tego, czy są małżeństwem. W praktyce jednak to od decyzji rodziców zależy, czy zostanie ona odliczona od podatku tylko jednego z nich, czy od podatku obojga w ustalonej przez nich proporcji.
(MGM)
PODSTAWA PRAWNA
■ Art. 27f ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).