W przypadku gdy precyzyjne określenie wartości sprzedaży według poszczególnych stawek nie jest możliwe, podatnik w określonych sytuacjach może zastosować uproszczoną metodę określenia wysokości podatku należnego.

Podatnik dokonuje sprzedaży towarów za pośrednictwem automatów. Część produktów z automatu opodatkowanych jest stawką 7 proc., a część 22 proc. VAT. Dokonując sprzedaży urządzenia wykazuje tylko wartość wydanych porcji, natomiast podatnik nie wie, ile sprzedanego towaru powinno być opodatkowane obniżoną, a ile podstawową stawką VAT.
Paweł Jabłonowski, ekspert podatkowy w Kancelarii Prawnej Chałas i Wspólnicy, wskazuje, że to podatnik jest zobowiązany do odpowiedniego zakwalifikowania sprzedawanych towarów lub usług, dlatego powinien znaleźć odpowiednią metodę przyporządkowania stawki VAT. Ekspert podkreśla, że brak technicznych możliwości urządzenia do liczenia towaru sprzedanego ze stawką 7 proc. i 22 proc. nie zwalnia przedsiębiorcy z obowiązku prawidłowego rozliczenia podatku.
- Rozwiązaniem niekoniecznie optymalnym z finansowego punktu widzenia, ale za to zabezpieczającym interesy przed ryzykiem ze strony organów podatkowych, jest stosowanie 22-proc. stawki VAT do całości dokonywanej sprzedaży - radzi Paweł Jabłonowski.
Dodaje, że należy się zastanowić, czy towary, którymi uzupełnia się automat, nie są w stanie precyzyjnie wskazać na wartość dokonanej sprzedaży względem poszczególnych stawek podatku.
- Należy podkreślić, że wskazania muszą być precyzyjne, łatwo się bowiem narazić na zaniżenie należnego podatku. Ponieważ zasadą jest stosowanie stawki 22 proc., to podatnik powinien udowodnić prawo do niższej stawki podatku - przypomina Paweł Jabłonowski.
W ocenie eksperta, jeżeli dokładne określenie wartości sprzedaży względem poszczególnych stawek w sposób opisany powyżej nie będzie możliwe, można zastosować uproszczoną metodę określenia wysokości podatku należnego, opisaną w art. 84 ustawy o VAT.
- Przepis ten wymaga spełnienia przez sprzedawcę określonych warunków: podmiot musi świadczyć usługi w zakresie handlu i nie może mieć obowiązku prowadzenia ewidencji za pomocą kasy rejestrującej - podkreśla Paweł Jabłonowski.
Zwraca uwagę, że możliwość zastosowania uproszczonej metody obliczania wysokości podatku należnego ograniczona jest podmiotowo. Z tej metody mogą bowiem skorzystać wyłącznie podatnicy charakteryzujący się cechami wskazanymi w powyżej przytoczonym przepisie.
- Z tej formy rozliczania VAT nie mogą skorzystać także podatnicy prowadzący działalność w zakresie usług gastronomicznych - wskazuje ekspert, wyjaśniając, że nadal aktualny pozostaje pogląd wyrażony w orzeczeniu NSA z 1 grudnia 1999 r. (III SA 8064/98) wyłączający tego typu działalność z uproszczonej formy rozliczania podatku należnego.
Przypomnijmy, że w przypadku sprzedaży za pośrednictwem automatów ustawodawca przewidział szczególny moment powstania obowiązku podatkowego. Zgodnie z art. 19 ust. 17 ustawy o VAT (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.) obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wyjęcia pieniędzy z automatów, jednak nie później niż w ostatnim dniu miesiąca.
Ważne!
Na podatniku ciąży obowiązek właściwego przyporządkowania stawki VAT do sprzedawanych towarów lub usług. Gdy ma wątpliwości, jaką stawkę zastosować, może zapytać Główny Urząd Statystyczny w Łodzi
MAGDALENA MAJKOWSKA