Firma, która zatrudnia fikcyjnych pracowników, nie może ich wynagrodzenia i składek ZUS zaliczyć do kosztów podatkowych.

Spółka, by zwiększyć koszty prowadzenia działalności, zatrudniła pracownika. Wynagrodzenie oraz opłacanie składki na ubezpieczenie zdrowotne i emerytalne pracownika mogą bowiem stanowić koszt uzyskania przychodu i tym samym zmniejszać podatek dochodowy, który musiałoby zapłacić przedsiębiorstwo. Faktycznie jednak zatrudniony pracownik nie wykonywał żadnej pracy. ZUS po przeprowadzeniu kontroli wydał decyzję o pozorności zatrudnienia tej osoby. Pracodawca, który zatrudniał fikcyjnego pracownika, będzie musiał skorygować swoje deklaracje podatkowe.

– Umowę o pracę uważa się za zawartą dla pozoru, gdy przy składaniu oświadczeń woli obie strony mają świadomość, że osoba określona w umowie o pracę jako pracownik nie będzie świadczyć pracy, natomiast osoba wskazana jako pracodawca nie będzie korzystać z jej pracy – tłumaczy Grzegorz Grochowina, ekspert w firmie doradczej KPMG.

Nasz rozmówca dodaje, że w przypadku stwierdzenia pozorności zatrudnienia mamy do czynienia z czynnością, która nie była przedmiotem prawnie skutecznej umowy.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 51, poz. 307 z późn. zm.) przepisów dotyczących PIT nie stosuje się do przychodów wynikających z czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy. Oznacza to, że zatrudnienie martwej duszy nie wywołuje żadnych skutków podatkowych w zakresie PIT.

– Zatem wszystkie deklaracje i rozliczenia należy skorygować tak, jakby umowa w ogóle nie miała miejsca. W dodatku pracodawcy nie wolno zaliczyć do kosztów poniesionych wydatków wartości przekazanych rzeczy, praw lub wykonanych usług, wynikających z czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy – stwierdza Grzegorz Grochowina.

Oznacza to, że koszty, które firma poniosła w związku z pozorną umową o pracę, tj. wynagrodzenie oraz składki ZUS w części finansowanej przez płatnika, nie mogą stanowić dla niej kosztów uzyskania przychodów.