Zawarcie umowy cash poolingu przez przedsiębiorcę nie powoduje objęcia jej podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Podatkowi od czynności cywilnoprawnych (dalej PCC) podlegają:
● umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych;
umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku;
umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy;
● umowy dożywocia;
● umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat;
● ustanowienie hipoteki;
● ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności;
● umowy depozytu nieprawidłowego;
● umowy spółki.
Wszelkie inne umowy cywilnoprawne – jak podkreśla Ministerstwo Finansów – pozostają poza zakresem ustawy.
Dlatego PCC trzeba płacić od umowy pożyczki. Nie podlega opodatkowaniu natomiast umowa cash poolingu.
Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku. Biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.
Konstrukcja umowy cash poolingu, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestniczących podmiotów, nie zawiera wszystkich składników umowy pożyczki.
Resort finansów zwraca uwagę, że dzięki usłudze cash poolingu przedsiębiorca należący do danej grupy firm może kompensować swoje niedobory środków finansowych nadwyżkami innych przedsiębiorstw oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków netto. W umowie cash poolingu występują przynajmniej trzy strony: podmiot posiadający wolne środki finansowe, podmiot posiadający niedobór środków finansowych oraz bank występujący w roli pośrednika działającego we własnym imieniu.
Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki. Nie dochodzi jednak do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na konkretny podmiot. Strona umowy posiadająca wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika.
Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot. Źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest bowiem rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich uczestników cash poolingu.
W związku z tym zawarcie takiej umowy nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.
Słownik
Cash pooling – inaczej umowa o wspólnym zarządzaniu płynnością finansową lub umowa konsolidacji rachunków bankowych. To usługa finansowa umożliwiająca wzajemne bilansowanie sald rachunków spółek należących do tej samej grupy kapitałowej.
Podstawa prawna
Art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 101, poz. 649 z późn. zm.).