Rozporządzenie Rady UE nr 282/11, które zaczęło obowiązywać od 1 lipca, wprowadziło definicję siedziby działalności gospodarczej. Co z niej wynika?
Jest to miejsce, w którym wykonywane są funkcje naczelnego zarządu przedsiębiorstwa, czyli zasadniczo miejsce, w którym zapadają istotne decyzje dotyczące ogólnego zarządzania przedsiębiorstwem. Innymi istotnymi elementami jest też miejsce zarejestrowanej siedziby oraz miejsce posiedzeń zarządu. Najistotniejszym kryterium (które posiada pierwszeństwo w przypadku wątpliwości) jest miejsce, w którym zapadają istotne decyzje dotyczące ogólnego zarządzania przedsiębiorstwem.
Do niedawna miejsce zarejestrowanej siedziby stanowiło jedyne kryterium określania miejsca siedziby podatnika dla celów VAT. Dopiero wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE w sprawie Planzer Luxembourg Sarl (C-73/06) wprowadził nowy sposób podejścia do definiowania miejsca siedziby. Zauważył, że jako siedzibę dla celów VAT należy uznać miejsce, w którym są podejmowane istotne decyzje dotyczące ogólnego zarządu spółką oraz w którym są wykonywane jej centralne zadania administracyjne.
W praktyce można spotkać podmioty posiadające zarejestrowane siedziby w innym państwie niż to, w którym przebywa zarząd czy podejmowane są istotne decyzje dotyczące ogólnego zarządzania przedsiębiorstwem. Zwłaszcza popularna jest rejestracja na terytoriach o szczególnie przyjaznym opodatkowaniu (czyli w tzw. rajach podatkowych). Jednak oprócz formalnej rejestracji, która zazwyczaj wiąże się z wynajęciem powierzchni biurowej w spółce zajmującej się tworzeniem spółek, podatnik nie prowadzi działalności z tych terytoriów. Działalność prowadzona jest na ogół w innym miejscu, w którym też znajdują się pracownicy oraz osoby podejmujące istotne decyzje dotyczące zarządzania przedsiębiorstwem. Z punktu widzenia VAT to właśnie to miejsce, a nie terytorium rejestracji spółki, stanowi siedzibę dla celów VAT.
Prawidłowe określenie miejsca siedziby działalności podatnika ma istotne znaczenie np. w celu określenia uprawnienia zagranicznego podatnika do otrzymania zwrotu VAT w Polsce.