Na gruncie podatkowym kapitalizacja odsetek może się wiązać z wieloma konsekwencjami zarówno w zakresie podatku dochodowego, jak i PCC.
Dłużnik podatnika nie spłaca od trzech miesięcy zobowiązań. Przedsiębiorca zastanawia się na zwiększeniem kwoty wierzytelności o naliczone, ale niezapłacone odsetki (kapitalizacja odsetek).
– Czy będzie to miało jakieś skutki podatkowe – pyta pan Jan z Bydgoszczy.
Agnieszka Morska, doradca podatkowy w Sendero Tax & Legal, wyjaśnia, że mimo pewnych wątpliwości w ocenie organów podatkowych kapitalizacja odsetek jest – dla celów podatku dochodowego – de facto zrównana z ich wypłatą (np. interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 2 marca 2011 r., sygn. akt IPPB5/423-50/11-4/RS).
– W konsekwencji po stronie dłużnika skapitalizowane odsetki mogą być zaliczone w ciężar podatkowych kosztów dopiero w momencie kapitalizacji – wyjaśnia Agnieszka Morska.
Ekspert dodaje, że analogicznie dla wierzyciela odsetki stają się – w momencie kapitalizacji – przychodem podlegającym opodatkowaniu.
Jeżeli kapitalizacji podlegają odsetki od pożyczki udzielonej przez spółkę matkę lub spółkę siostrę, uwzględnić należy również ograniczenia wynikające z tzw. niedostatecznej kapitalizacji – kapitalizacja odsetek może bowiem wpłynąć na limit zadłużenia wobec podmiotów powiązanych.
– Gdy pożyczka udzielona została przez nierezydenta, kapitalizacja odsetek może się wiązać także z koniecznością pobrania podatku u źródła – ostrzega Agnieszka Morska. Chyba że np. według odpowiedniej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania odsetki podlegają opodatkowaniu wyłącznie w państwie, w którym siedzibę/miejsce zamieszkania ma pożyczkodawca.
Opisując skutki kapitalizacji odsetek, trzeba zwrócić uwagę na podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC). Opodatkowaniu tym podatkiem podlega nie tylko zawarcie umowy pożyczki, lecz także zmiany umowy pożyczki, które powodują podwyższenie podstawy opodatkowania.
– Kapitalizacja odsetek skutkuje zwiększeniem kwoty głównej pożyczki, a co za tym idzie podwyższeniu podlega również podstawa opodatkowania – mówi Agnieszka Morska.
Wyjaśnia jednocześnie, że kapitalizacja odsetek – co do zasady – będzie się wiązała z koniecznością uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych. Wyjątek stanowią m.in. pożyczki udzielone spółce przez wspólników. W przypadku spółek osobowych pożyczka udzielona spółce przez wspólnika kwalifikowana jest jako zmiana umowy spółki (i podlega opodatkowaniu na zasadach właściwych dla zmiany umowy spółki). Natomiast pożyczki udzielone przez wspólnika spółce kapitałowej mogą korzystać ze zwolnienia z PCC.
Agnieszka Morska radzi, aby przeprowadzenie kapitalizacji odsetek poprzedzić szczegółową analizą aspektów podatkowych.
Podstawa prawna
Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 51, poz. 307 z późn. zm.).
Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 74, poz. 397).
Ustawa z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 101, poz. 649).