Od długości pobytu w Polsce – więcej lub mniej niż 183 dni w roku – zależą obowiązki podatkowe przed krajowym fiskusem.
Z przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 51, poz. 307 z późn. zm.) wynika, że osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Polski, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów. Jest to nieograniczony obowiązek podatkowy. Oznacza on, że osoba mieszkająca w Polsce musi się w Polsce rozliczać ze wszystkich światowych zarobków. Do rozliczenia np. dochodów z pracy zagranicznej będą służyły formularz PIT-36 i załącznik PIT/ZG.
Inaczej będzie z osobami, które mieszkają za granicą, ale w Polsce podjęły pracę, np. czasową. W takiej sytuacji przed polskim fiskusem będzie trzeba wykazać tylko zarobki uzyskane na terytorium RP. W takiej sytuacji będziemy mieli do czynienia z ograniczonym obowiązkiem podatkowym.
Przepisy podatkowe wskazują, że za osobę mającą miejsce zamieszkania w Polsce uważa się osobę fizyczną, która:
● posiada na terytorium RP centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych)
● przebywa na terytorium RP dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.
Z definicji tej można wyciągnąć wniosek, że miejsce zamieszkania jest uzależnione od dwóch warunków. Pierwszy z nich to długość pobytu – 183 dni. Jeśli podatnik przebywa w Polsce powyżej 183 dni, jest rezydentem podatkowym w Polsce. Drugi warunek: jeśli podatnik posiada w Polsce centrum interesów osobistych lub gospodarczych, jest polskim rezydentem.
Zasada 183 dni jest jasna. Sprawa się komplikuje, jeśli trzeba ustalić, gdzie znajduje się nasze centrum interesów osobistych. Komentarz do modelowej konwencji OECD wskazuje na cztery aspekty decydujące o określeniu centrum interesów życiowych danej osoby. Bierze się tu pod uwagę głównie powiązania rodzinne danej osoby. Trzeba ustalić, z którym państwem wiążą ją ściślejsze powiązania rodzinne, np. gdzie przebywa rodzina, jak utrzymywane są więzi rodzinne. Jako pomocnicze kryteria komentarz wskazuje powiązania gospodarcze i polityczne.
Dla polskiego fiskusa przy określaniu centrum życiowego zawsze ważniejsza będzie rodzina, a nie np. powiązania gospodarcze. Zatem na początek sprawdzi, jakie powiązania rodzinne podatnik ma z Polską.