Podatnik, który posiada faktury na zakup materiałów budowlanych w związku z inwestycją mieszkaniową, może się ubiegać o zwrot części zapłaconego VAT. Zwrot dotyczy zarówno faktur wystawianych ze stawką 22 proc., jak i 23 proc. VAT
Budowa albo remont domu lub mieszkania to kosztowna inwestycja. Stawka VAT na materiały budowlane obecnie wynosi 23 proc. (do końca 2010 r. było to 22 proc.). Jednak osoby fizyczne ponoszące wydatki na nabycie takich towarów mogą odzyskiwać część podatku zapłaconego w cenie. Zasady zwrotu reguluje ustawa z 29 sierpnia 2005 r. o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym. Pieniądze wypłacają urzędy skarbowe na podstawie złożonego przez podatnika wniosku udokumentowanego fakturami.

Warunki zwrotu

Osoba fizyczna ma prawo do zwrotu części wydatków poniesionych na zakup materiałów budowlanych w związku z budową domu, a także nadbudową, rozbudową budynku na cele mieszkalne lub przebudową budynku niemieszkalnego, jego części lub pomieszczenia niemieszkalnego na cele mieszkalne. O zwrot można się także ubiegać w związku z remontem domu lub mieszkania.
Prawo do zwrotu przysługuje, pod warunkiem że osoba fizyczna ma w zależności od rodzaju inwestycji prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane oraz pozwolenie na budowę albo tytuł prawny do remontowanego domu lub mieszkania, np. akt własności, umowę najmu, użyczenia itd. Kopię pozwolenia na budowę lub dokumentu poświadczającego tytuł prawny do lokalu trzeba dołączyć do wniosku o zwrot. Jednak przede wszystkim właściwie udokumentowana musi być wysokość poniesionych wydatków, dlatego podstawą do dokonania zwrotu są faktury. Paragon nie wystarczy. Do wniosku należy dołączyć kopie faktur.

Zasady składania wniosku

Podatnik, który zamierza ubiegać się o zwrot, powinien pamiętać o kilku ważnych zasadach. Po pierwsze, wniosek można składać nie częściej niż raz w danym roku kalendarzowym, przy czym nie jest istotny etap inwestycji (można składać wiele wniosków dotyczących tej samej inwestycji). Po drugie, wniosek składa się na piśmie. Można skorzystać z gotowego wzoru, który podatnik znajdzie w każdym urzędzie skarbowym (VZM-1 wraz z załącznikami o symbolach VZM-1/A, VZM-1/B lub VZM-1/C). Po trzecie, małżonkowie mogą ubiegać się o zwrot razem lub osobno, przy czym kwota zwrotu dotyczy łącznie ich obojga. Po czwarte, zwrot VAT jest limitowany. Obowiązują dwa niezależne od siebie limity – wyższy w związku z budową i niższy – dla remontów i innych inwestycji niewymagających pozwolenia na budowę. Limity dotyczą okresów pięcioletnich liczonych od dnia złożenia pierwszego wniosku.

Kwota do odzyskania

Podatnik samodzielnie oblicza – na podstawie zebranych faktur – wysokość przysługującego mu zwrotu. W związku z podwyżką stawki VAT na materiały budowlane od 1 stycznia 2011 r. inwestor może wnioskować o zwrot podatku z faktur wystawianych zarówno ze stawką 22 proc., jak i 23 proc. VAT. Umożliwiają mu to odpowiednie zmiany w ustawie regulującej zasady zwrotu (art. 11a). Jednak trzeba pamiętać, że na skutek tych zmian podatnicy, mimo zakupienia towarów z wyższym podatkiem, mogą uzyskiwać zwrot na takim samym poziomie jak przed podwyżką VAT.
I tak dotychczasowy zwrot na poziomie 68,18 proc. VAT wynikającego z faktur ma zastosowanie wyłącznie do stawki 22 proc. Natomiast dla materiałów budowlanych zakupionych już ze stawką VAT w wysokości 23 proc. wprowadzony został nowy wskaźnik procentowy kwoty zwrotu, który wynosi 65,22 proc. podatku zawartego w fakturach.
Dodatkowo postanowiono, że jeżeli pierwszy wniosek o zwrot zostanie złożony w urzędzie skarbowym w okresie stosowania stawki 23 proc. – limit kwoty zwrotu oblicza się przy zastosowaniu wskaźnika 12,195 proc. (wcześniej wynosił 12,295 proc.). Podkreślić trzeba, że chodzi tu o stawkę VAT obowiązującą w momencie złożenia wniosku rozpoczynającego w stosunku do danej osoby fizycznej liczenie pięcioletniego okresu (tzw. pierwszy wniosek), niezależnie od tego, czy osoba fizyczna dokonała zakupu materiałów budowlanych opodatkowanych VAT wyłącznie o stawce obowiązującej w momencie złożenia pierwszego wniosku, czy o różnych stawkach, tj. 22 proc. i 23 proc.
Jeżeli zatem złożenie pierwszego wniosku przez osobę fizyczną przypada w momencie obowiązywania VAT o stawce 23 proc., kwota zwrotu wynosi:
● 68,18 proc. kwoty VAT zapłaconego w cenie materiałów budowlanych – dla wydatków opodatkowanych VAT według 22-proc. stawki,
● 65,22 proc. kwoty VAT zapłaconego w cenie materiałów budowlanych – dla wydatków opodatkowanych VAT według stawki 23-proc.,
jednak nie więcej niż:
● 12,195 proc. z kwoty stanowiącej iloczyn z 70 mkw. i ceny 1 mkw. – jeżeli inwestycja wymagała pozwolenia na budowę,
● 12,195 proc. z kwoty stanowiącej iloczyn 30 mkw. i ceny 1 mkw. – jeżeli inwestycja nie wymagała pozwolenia na budowę.



Obowiązujący limit

Wskaźnik ceny 1 mkw. przyjmowany do obliczeń kwoty przysługującego zwrotu VAT to cena 1 mkw. powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego ostatnio ogłoszona przed kwartałem złożenia wniosku o zwrot. Jest ona ogłaszana przez prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w formie komunikatu.
Cena ta ogłoszona za IV kwartał 2010 r. wynosi 3979 zł i będzie wykorzystywana do wniosków składanych w II kwartale 2011 r. Oznacza to, że od 1 kwietnia będzie można odzyskać maksymalnie 33 967 zł w przypadku budowy albo 14 557,17 zł w przypadku remontu. Natomiast osoby składające pierwsze wnioski do końca marca stosują cenę 1 mkw. ogłoszoną za III kwartał 2010 r., czyli 4657 zł. Przy zastosowaniu takiej ceny limity wynoszą 39 754,48 zł w przypadku inwestycji z pozwoleniem na budowę lub 17 038 zł w przypadku remontu.
Oznacza to, że osoby, które zamierzają w najbliższym czasie ubiegać się po raz pierwszy o zwrot części VAT zawartego w cenie materiałów budowlanych, odzyskają więcej pieniędzy, jeżeli wniosek złożą do 31 marca. Składając pierwszy wniosek przed upływem I kwartału można odzyskać zwrot wyższy o kilka tysięcy. Dla osób, które składały już wnioski o zwrot, pięcioletnie limity kwoty zwrotu ulegają podwyższeniu wraz ze wzrostem ceny 1 mkw. ogłaszanej przez GUS. Jednak spadek ceny nie wpływa na przysługujący podatnikowi limit. W takiej sytuacji podatnik ubiega się o zwrot w ramach limitu (jego niewykorzystanej części), który nabył z dniem złożenia pierwszego wniosku.
Warto wskazać, że odmienne zasady liczenia limitów i kwoty zwrotu określone w art. 3 ust. 6 ustawy mają zastosowanie do osób, które korzystały z ulg mieszkaniowych z tytułu wydatków na zakup tych samych materiałów budowlanych. W praktyce dotyczy to wyjątkowych przypadków, tj. osób, które mają jeszcze faktury z lat 2004 – 2005, które korzystały z odliczeń również w PIT w ramach nieobowiązujących już ulg mieszkaniowych.

Wypłata pieniędzy

Jeżeli prawidłowość złożonego przez osobę fizyczną wniosku nie budzi wątpliwości, urząd skarbowy dokonuje zwrotu kwoty obliczone i wskazanej we wniosku przez podatnika. W przeciwnym wypadku urząd skarbowy wydaje decyzję, w której określa kwotę zwrotu. Decyzja wydawana jest w terminie 4 miesięcy od dnia złożenia wniosku.
Kwota zwrotu podlega wypłaceniu:
● w przypadku wydania decyzji – w terminie 25 dni od dnia doręczenia decyzji,
● w przypadku załatwienia sprawy bez wydawania decyzji – w terminie 4 miesięcy od dnia złożenia wniosku.
Kwota zwrotu podlega wypłaceniu: w kasie albo za pośrednictwem poczty, albo za pośrednictwem banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej. Sposób wypłaty pieniędzy podatnik wskazuje we wniosku.
Wykaz materiałów budowlanych
Wykaz materiałów budowlanych objętych zwrotem określa obwieszczenie ministra infrastruktury z 3 września 2010 r. (Dz.Urz. MI nr 11, poz. 35). Lista została sporządzona według Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług z 2008 r.
Wyliczenie kwoty zwrotu w przypadku budowy
Podatnik buduje dom. W marcu zamierza złożyć pierwszy wniosek o zwrot części VAT na materiały budowlane. Łącznie poniesione wydatki wynikające z faktur wynoszą 147 400 zł. Z analizy faktur wynika, że zapłacona przez podatnika kwota z tytułu wydatków, do których zastosowanie miała 22-proc. stawka VAT, wyniosła 24 400 zł, w tym 4400 zł VAT. Natomiast cena towarów objętych podwyższoną stawką to 123 000 zł, w tym 23 000 zł VAT. Kwotę zwrotu należy obliczyć w następujący sposób:
68,18 proc. z kwoty 4400 zł + 65,22 proc. z kwoty 23 000 zł, czyli 2999,92 zł + 15 000,6 zł = 18 000,52 zł (po zaokrągleniu do pełnych złotych 18 001 zł).
Inwestycja wymaga pozwolenia na budowę, zatem do podatnika wnioskującego o zwrot w marcu ma zastosowanie limit 39 754,48 zł (12,195 proc. x 70 mkw. x 4657 zł).
Ponieważ obliczona kwota zwrotu nie przekracza limitu, podlega ona w całości zwrotowi.
Podstawa prawna
Ustawa z 29 sierpnia 2005 r. o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym (Dz.U. nr 177, poz. 1468 z późn. zm.).