Dwa lata temu wynajmowałem od osoby fizycznej, która nie byłą przedsiębiorcą, lokal, za który płaciłem przelewem. Obecnie nowa księgowa poinformowała mnie, że nie mogę tych wydatków traktować jako koszty, gdyż nie mam rachunków. Czy to prawda? Czy mogę teraz zażądać od tej osoby wystawienia rachunków za tamten okres?

KRZYSZTOF BIERNACKI
doktor, Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu
Przepisy ustaw o podatku dochodowym wprowadzają definicję kosztu uzyskania przychodu z określonymi wyłączeniami wydatków nieuznawanych za koszty. Zgodnie z ogólną definicją kosztem jest ten wydatek, który ma bezpośredni lub pośredni związek z przychodem. Jednocześnie przepisy szczególne w podatkach dochodowych nie określają formy dokumentowania poniesionych wydatków, pozostawiając to w gestii podatnika. W praktyce to najczęściej na nim spoczywa obowiązek udowodnienia, że dany wydatek spełnia wskazaną definicję kosztu, więc to on podejmuje decyzje w jakiej formie go udokumentować. Mając na uwadze powyższe, jeżeli podatnik posiada umowę najmu oraz potwierdzenia przelewów opłat za czynsz, uważam że można kwalifikować takie wydatki jako koszt podatkowy w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.
Jeżeli podatnik będzie jednak żądał od wynajmującego wystawienia rachunku, ten może mu odmówić. Rachunki w świetle art. 87 Ordynacji podatkowej wystawiają prowadzący działalność gospodarczą na żądanie kupującego lub usługobiorcy. Przepisy Ordynacji wprowadzają bardzo szeroką definicję działalności gospodarczej, zgodnie z którą działalnością taką jest nie tylko działalność zarobkowa w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, ale także każda inna działalność zarobkowa wykonywana we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek, nawet gdy inne ustawy nie zaliczają tej działalności do działalności gospodarczej lub osoby wykonującej taką działalność do przedsiębiorców (art. 3 Ordynacji). W tym wypadku wynajmującego, nawet jeżeli nie był on formalnie zarejestrowanym przedsiębiorcą, można za takiego uznać i w konsekwencji żądać wystawienia rachunku za świadczone usługi najmu. Niemniej jednak wynajmujący nie ma obowiązku wystawienia rachunku, jeżeli żądanie zostało zgłoszone po upływie trzech miesięcy od dnia wydania towaru lub wykonania usługi (art. 87 par. 4 Ordynacji). Mając na uwadze wskazany przez czytelnika upływ dwóch lat od zakończenia najmu, brak jest podstaw prawnych do skutecznego żądania wystawienia takiego rachunku.
Podsumowując, czytelnik ma prawo zaliczyć poniesiony wydatek do kosztów uzyskania przychodu nawet w sytuacji, gdy formalnie nie otrzymał od wynajmującego rachunku. Jednocześnie brak jest podstaw prawnych do żądania wystawienia takiego rachunku po dwóch latach od ustania stosunku najmu.
(MGM)